"Tôi yêu châu Âu và người dân ở châu lục này. Tôi đã nhiều lần nói rằng không thể tách biệt văn hóa Mỹ khỏi văn hóa châu Âu. Nhưng sẽ không phải chuyện tốt nếu châu Âu cứ mãi lệ thuộc Mỹ về vấn đề an ninh. Tôi không muốn người châu Âu cứ làm bất cứ điều gì người Mỹ bảo họ làm. Điều này không có lợi cho cả chúng tôi và họ", Phó tổng thống Mỹ JD Vance nói trong cuộc phỏng vấn được đăng hôm 14/4.

Theo ông, sẽ có lợi cho Mỹ nếu châu Âu độc lập hơn, bởi như vậy họ sẽ giúp kiểm soát tốt hơn những sai lầm của Mỹ trong chính sách đối ngoại.

"Nhiều quốc gia châu Âu đã đúng khi nói về cuộc chiến của Mỹ ở Iraq. Nếu người châu Âu độc lập hơn và sẵn sàng thể hiện vai trò hơn một chút, có lẽ chúng ta đã cứu toàn bộ thế giới khỏi thảm họa chiến lược là cuộc chiến ở Iraq do Mỹ dẫn đầu", ông nói.

Phó tổng thống Vance nói rằng trong nhiều năm qua, toàn bộ cơ sở an ninh của châu Âu đều do Mỹ "trợ cấp".

"Chỉ mới cách đây 1/4 thế kỷ, bạn có thể nói nhiều nước châu Âu có quân đội mạnh, ít nhất có thể bảo vệ quê hương của họ. Nhưng hiện nay, hầu hết các quốc gia châu Âu không sở hữu quân đội có thể đảm bảo khả năng phòng thủ hợp lý. Những trường hợp ngoại lệ như Anh, Pháp, Ba Lan chỉ càng chứng minh các lãnh đạo châu Âu đầu tư chưa đúng mức vào an ninh. Cần thay đổi điều này", ông Vance nói.

Phó tổng thống Mỹ JD Vance tại thủ đô Washington hôm 18/3. Ảnh: AFP

Trong cuộc phỏng vấn, ông cũng nhắc đến Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky, người gần đây cáo buộc Phó tổng thống Mỹ đang "biện minh" cho cuộc chiến của Nga ở Ukraine.

"Nếu muốn chấm dứt xung đột, bạn phải cố gắng hiểu cả cách người Nga và người Ukraine nhìn nhận mục tiêu chiến lược của họ như thế nào. Bạn phải cố gắng hiểu lằn ranh đỏ chiến lược của họ là gì. Thật vô lý khi ông Zelensky nói với chính phủ Mỹ, nơi đang cung cấp viện trợ cho họ, rằng chúng tôi đứng về phía Nga", Phó tổng thống Mỹ nhấn mạnh.

Nhằm xoa dịu nỗi lo về chiến tranh thương mại và bất ổn kinh tế, ông Vance cho biết các chính sách của Tổng thống Donald Trump "sẽ đưa đến nhiều mối quan hệ thương mại tích cực với châu Âu". Tuy nhiên, ông cho rằng những mối quan hệ như vậy sẽ khó đạt được hơn đối với một số quốc gia, như Đức, nơi "phụ thuộc rất nhiều vào xuất khẩu sang Mỹ".

Các nước châu Âu hiện chưa lên tiếng về phát biểu của Phó tổng thống Mỹ.

Chỉ vài tuần sau khi nhậm chức, ông Vance đã trở thành tâm điểm chú ý sau khi chỉ trích gay gắt châu Âu về nhiều vấn đề tại Hội nghị An ninh Munich hồi tháng 2. Ông nói rằng mối đe dọa lớn nhất với an ninh châu Âu không phải Nga, Trung Quốc hay bất cứ yếu tố bên ngoài nào khác, mà là "sự thoái lui của châu Âu trong một số giá trị cơ bản nhất".

Huyền Lê (Theo Unherd, AFP)