Sau cuộc đàm phán trực tiếp tại Istanbul ngày 2/6, nhà đàm phán Nga Vladimir Medinsky thông báo đã trao cho Ukraine bản ghi nhớ, trong đó nêu các điều khoản nhằm đạt lệnh ngừng bắn hoàn toàn. Bộ trưởng Quốc phòng Rustem Umerov, người dẫn đầu phái đoàn Ukraine, xác nhận thông tin và cho biết Kiev "cần một tuần" để xem xét tài liệu.
Hãng tin Nga RIA Novosti sau đó công bố nội dung bản ghi nhớ, cho thấy những điều kiện mà nước này đặt ra. Điều kiện đầu tiên là quốc tế công nhận rằng bán đảo Crimea cùng các tỉnh Lugansk, Donetsk, Zaporizhzhia và Kherson là lãnh thổ thuộc Nga.
"Ukraine cần duy trì trạng thái trung lập, từ chối tham gia các liên minh quân sự và cấm nước khác tiến hành hoạt động quân sự trên lãnh thổ", bản ghi nhớ có đoạn.
Ukraine cũng phải duy trì tình trạng phi hạt nhân, giới hạn quy mô lực lượng vũ trang, đảm bảo quyền và tự do cho cộng đồng nói tiếng Nga, công nhận tiếng Nga là một trong các ngôn ngữ chính thức và ban hành lệnh cấm "ca ngợi chủ nghĩa phát xít".
Các điều kiện tiếp theo là dỡ bỏ lệnh trừng phạt kinh tế nhằm vào Nga, dần khôi phục quan hệ ngoại giao và thương mại giữa Moskva và Kiev, hai bên cùng từ bỏ yêu cầu bồi thường tổn thất do xung đột, giải quyết các vấn đề liên quan đến đoàn tụ gia đình và người mất nhà cửa vì chiến sự.
![]() |
Phái đoàn Nga (trái), Thổ Nhĩ Kỳ (giữa) và Ukraine tại cuộc đàm phán ở Istanbul ngày 2/6. Ảnh: AFP |
Nga cũng nêu các phương án để đạt lệnh ngừng bắn, hướng tới giải pháp hòa bình. Đầu tiên là lực lượng vũ trang Ukraine phải rút hoàn toàn khỏi các tỉnh Lugansk, Donetsk, Zaporizhzhia và Kherson.
Phương án còn lại có thể tiến hành theo nhiều giai đoạn, gồm cấm Ukraine tái triển khai lực lượng, ngừng tổng động viên và bắt đầu giải ngũ cho quân nhân, loại trừ khả năng hiện diện quân sự của nước thứ ba trên lãnh thổ Ukraine, chấm dứt viện trợ quân sự từ nước ngoài cho Kiev.
"Ukraine cũng cần cam kết không tiến hành hoạt động phá hoại nhằm vào Nga, hai nước ân xá cho tù nhân chính trị và trả tự do cho dân thường. Chính phủ Ukraine cần dỡ bỏ tình trạng thiết quân luật và tổ chức bầu cử tổng thống, quốc hội chậm nhất 100 ngày sau khi dỡ bỏ thiết quân luật", bản ghi nhớ có đoạn.
Hai lựa chọn này nhiều khả năng sẽ không được Ukraine chấp thuận. Kiev từng nhiều lần bác bỏ các điều kiện của Moskva vì cho rằng chấp nhận sẽ tương đương với đầu hàng.
Theo lộ trình do Ukraine đề xuất và được tiết lộ trước cuộc đàm phán, Kiev không đồng ý giới hạn sức mạnh quân đội, không muốn quốc tế công nhận chủ quyền của Moskva với bán đảo Crimea và 4 tỉnh Nga sáp nhập cuối năm 2022, yêu cầu Nga bồi thường tổn thất do xung đột và từ chối bồi thường cho Nga.
Quan chức hai nước cho biết Ukraine đã gửi điều khoản hòa bình cho Nga trước cuộc gặp. "Chúng tôi không thể nhanh chóng đáp lại các đề xuất của Nga", Thứ trưởng Ngoại giao Ukraine Serhii Kyslytsia nói với phóng viên sau cuộc gặp.
Trong cuộc đàm phán trực tiếp ngày 2/6, phái đoàn các bên họp trong khoảng một giờ. Nga và Ukraine thống nhất trao đổi thêm tù binh, mỗi bên cũng sẽ trao trả 6.000 thi thể quân nhân cho đối phương.
Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Tayyip Erdogan mô tả đây là "cuộc gặp tuyệt vời". Ông cũng bày tỏ hy vọng Tổng thống Nga Vladimir Putin, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky và Tổng thống Mỹ Donald Trump sẽ gặp nhau tại Thổ Nhĩ Kỳ.
Tuy nhiên, cuộc gặp chưa đạt được đột phá nào liên quan đề xuất ngừng bắn mà Ukraine, châu Âu và Mỹ đang hối thúc Nga chấp thuận. Moskva cho biết họ muốn giải pháp lâu dài chứ không phải tạm dừng chiến sự, trong khi Kiev cáo buộc Moskva không muốn hòa bình.
Bộ trưởng Quốc phòng Umerov cho biết Kiev đã đề xuất tổ chức thêm các cuộc đàm phán trước tháng 7, nhưng tin rằng chỉ có cuộc gặp giữa ông Zelensky và ông Putin mới có thể giải quyết được nhiều vấn đề.
Huyền Lê (Theo RIA Novosti, Reuters)