Trong bản ghi nhớ gửi Bộ trưởng Nội vụ Doug Burgum, Bộ trưởng An ninh Nội địa Kristi Noem, Bộ trưởng Quốc phòng Pete Hegseth và Bộ trưởng Nông nghiệp Brooke Rollins ngày 11/4, Tổng thống Donald Trump cho biết quân đội Mỹ phải đóng vai trò trực tiếp hơn trong nỗ lực bảo vệ biên giới.

Ông Trump yêu cầu các cơ quan liên quan cho phép quân đội Mỹ toàn quyền "sử dụng và có quyền tài phán" dải đất công dọc biên giới cho mục đích quân sự, trong đó có xây dựng tường biên giới và lắp thiết bị giám sát.

Các cửa khẩu trên biên giới Mỹ - Mexico. Đồ họa: Geopolitical Futures

Trong số các khu đất công mà ông Trump muốn quân đội Mỹ tiếp quản có Khu bảo tồn Roosevelt, nằm trên ba bang California, Arizona và New Mexico. Khu vực bảo tồn trên được cựu tổng thống Theodore Roosevelt thành lập năm 1907 nhằm chống nạn buôn lậu giữa Mỹ và Mexico.

Biên giới Mỹ - Mexico dài khoảng 3.200 km, trong đó khoảng 2.200 km ở bang Texas. Đường biên giới tại ba bang California, Arizona và New Mexico có tổng chiều dài hơn 1.000 km, đi qua Khu bảo tồn Roosevelt và Khu bảo tồn Quốc gia Tohono Oodhaa, thuộc hệ thống khu bảo tồn thổ dân liên bang. Bản ghi nhớ ngày 11/4 của ông Trump không nhắc đến khu Tohono Oodhaa.

Theo bản ghi nhớ, do Tổng thống Trump đã tuyên bố tình trạng khẩn cấp tại biên giới phía nam, Bộ trưởng Burgum có thể ra quy định tại các khu đất công dọc biên giới để Lầu Năm Góc sử dụng. Bộ trưởng Hegseth có thể mở rộng phạm vi sang hoạt động sang các vùng đất dọc biên giới bổ sung bất cứ lúc nào.

Tường biên giới tại Douglas, Arizona. Ảnh: AFP

Tài liệu này mở đường để các cơ quan chính phủ Mỹ coi đất công dọc biên giới là cơ sở quân sự. Bất cứ người nhập cư nào vượt qua khu vực này đều sẽ bị bắt vì hành vi "xâm phạm khu vực quân sự". Khi bị binh sĩ Mỹ bắt, người vượt biên sẽ bị giữ tại khu vực đó, chờ Bộ An ninh Nội địa điều lực lượng tới tiếp nhận và trục xuất.

Ngay sau khi nhậm chức, Tổng thống Trump lệnh cho quân đội Mỹ tăng cường hiện diện dọc biên giới phía nam để đối phó làn sóng người nhập cư. Hàng nghìn binh sĩ Mỹ đã tới biên giới với Mexico, chủ yếu hỗ trợ Cơ quan Hải quan và Biên phòng Mỹ (CBP) phát hiện và bắt những người di cư tìm cách nhập cảnh bất hợp pháp vào nước này.

Nguyễn Tiến (Theo CNN, AFP, AP)