Những dân làng mất nhà vì lở sông băng ở Thụy Sĩ

Sau khi sông băng Birch tan chảy gây lũ bùn cuốn trôi làng Blatten, người dân Thụy Sĩ vẫn chưa vượt qua cú sốc thảm họa.

"Tôi không muốn nói chuyện ngay bây giờ. Tôi đã mất tất cả mọi thứ. Tôi hy vọng các bạn hiểu", một phụ nữ trung niên từ làng Blatten nói khi ngồi thẫn thờ trước nhà thờ tại làng Wiler lân cận.

Ngày 28/5, một phần sông băng Birch trong thung lũng Lotschental phía nam Thụy Sĩ tan chảy, tạo thành dòng lũ bùn phá hủy 90% làng Blatten trên dãy Alps.

300 dân làng cùng gia súc đã sơ tán từ trước, sau khi giới chức ghi nhận các dấu hiệu địa chất đáng lo ngại. Các đội cứu hộ cùng chó nghiệp vụ và drone cảm biến nhiệt đã nỗ lực tìm kiếm người đàn ông 64 tuổi mất tích, song công tác tìm kiếm gặp khó khăn khi tiếp tục có cảnh báo sạt lở.

Khoảnh khắc sông băng Birch của Thụy Sĩ đổ ập xuống làng Blatten ngày 28/5. Video: Reuters

Căn nhà gỗ xây từ năm 1654 của gia đình ông Werner Bellwald, chuyên gia nghiên cứu văn hóa 65 tuổi, ở xóm Ried cạnh làng Blatten cũng bị trận lũ phá hủy.

"Không thể tưởng tượng được ở đó trước đây là một khu định cư. Không ai nghĩ điều này lại xảy ra", ông nói.

Quân đội Thụy Sĩ đang theo dõi chặt chẽ tình hình khi khoảng 3 triệu m3 bùn đá trải dài gần 2 km, "giống như ngọn núi" chặn dòng chảy sông Lonza, hình thành một hồ nước lớn làm dấy lên nguy cơ lũ quét, sạt lở.

Nước sông đang dâng với tốc độ 80 cm một giờ, Stephane Ganzer, lãnh đạo bộ phận an ninh của bang Valais, cảnh báo.

Khối bùn đá chặn dòng chảy sông Lonza hình thành hồ nước lớn. Ảnh: AFP

Nhà cửa nguyên vẹn sau trận lũ bùn hiện chìm trong nước. Một số cư dân các làng gần đó cũng phải sơ tán. Quân đội đã điều 50 binh sĩ huy động máy đào, máy bơm nước và các thiết bị hạng nặng khác, sẵn sàng hỗ trợ khi điều kiện an toàn cho phép.

Giới chức cũng đang chuyển gia súc khỏi khu vực bằng trực thăng, Jonas Jeitziner, quan chức địa phương ở làng Wiler, cho biết. Khi được hỏi cảm nhận về tương lai, ông nhìn về đống bùn đất khổng lồ: "Cú sốc lúc này quá lớn khiến chúng tôi chưa thể nghĩ ngay đến điều đó".

Thảm họa làm dấy lên lo ngại về tác động của tình trạng khí hậu nóng lên ở dãy Alps. Riêng trong năm 2023, Thụy Sĩ mất 4% tổng thể tích sông băng. Trong nhiều năm, một phần sông băng Birch đã trôi dần xuống sườn núi, chịu áp lực từ lớp dịch chuyển gần đỉnh.

"Biến đổi khí hậu có thể ảnh hưởng đến quá trình làm lỏng khối đá ở tầng băng vĩnh cửu, dẫn đến vụ sụp đổ. Những điều bất ngờ đang xảy ra ở nơi hàng trăm năm qua chưa từng có bất thường nào", Matthias Huss, lãnh đạo Cơ quan Giám sát Sông băng tại Thụy Sĩ, nói.