Tòa án Tối cao Philippines ngày 25/7 ra phán quyết cho rằng Hạ viện nước này đã vi phạm quy định trong hiến pháp khi đề nghị luận tội Phó tổng thống Sara Duterte nhiều lần trong một năm. Hiến pháp Philippines năm 1987 nhấn mạnh quy trình luận tội không được áp dụng cho một quan chức quá một lần trong một năm.

"Tòa án Tối cao kết luận đề xuất luận tội của Hạ viện đối với bà Sara bị chặn vì vi phạm quy định này. Quyền được xét xử công bằng phải được đảm bảo ở mọi giai đoạn của quá trình luận tội", người phát ngôn Tòa án Tối cao Camille Ting nói.

Tòa nhận định các yếu tố "công bằng và đúng trình tự pháp luật" cần luôn được đảm bảo, bao gồm cả quy trình luận tội. Bà Ting lưu ý rằng "hành động đúng đắn cần được thực hiện đúng cách, vào đúng thời điểm".

Phó tổng thống Sara Duterte phát biểu trước cử tri Philippines vào ngày 8/5. Ảnh: AFP

Các nghị sĩ tại Hạ viện Philippines đã 4 lần đề xuất luận tội bà Sara, con gái của cựu tổng thống Rodrigo Duterte, kể từ tháng 12/2024, với các cáo buộc tham nhũng, nhận hối lộ, phản bội niềm tin của công chúng và nhiều tội danh khác.

Đề xuất luận tội thứ tư được đệ trình hôm 5/2, trong đó Hạ viện Philippines cáo buộc bà Sara có các hành vi tham nhũng, hối lộ và âm mưu ám sát Tổng thống Ferdinand Marcos Jr. Nếu bị kết tội ở Thượng viện, bà sẽ bị phế truất khỏi vị trí Phó tổng thống và bị cấm vĩnh viễn đảm nhận làm việc trong chính phủ.

Tòa án Tối cao lưu ý rằng phán quyết chặn phiên luận tội lần này không đồng nghĩa bà Duterte được miễn trách nhiệm đối với các cáo buộc. Hạ viện Philippines có thể khởi động quy trình luận tội mới, với điều kiện kiến nghị cần được đưa ra sau ngày 5/2/2026.

Phó tổng thống Sara cho rằng nỗ lực luận tội bà mang động cơ chính trị. Bà cũng đã bác bỏ mọi cáo buộc mình đe dọa ám sát Tổng thống Marcos Jr., cho rằng những phát ngôn trước đây của bà bị diễn giải sai ngữ cảnh.

"Phán quyết của Tòa án Tối cao thể hiện tinh thần thượng tôn pháp luật, củng cố những quy định hiến pháp về ngăn chặn lạm dụng quy trình luận tội", nhóm luật sư của bà Duterte bình luận. "Chúng tôi vẫn sẵn sàng phản biện mọi cáo buộc vào thời điểm và trong khuôn khổ phù hợp".

Thanh Danh (Theo Reutes, AFP, PhilStar)