Giới chức Florida ngày 23/6 bắt đầu xây dựng một cơ sở giam giữ người nhập cư tại Sân bay huấn luyện và chuyển tiếp Dade-Collier nằm sâu trong vùng đầm lầy ngập nước Everglades. Đây là nơi sinh sống của hệ động vật đa dạng, từ hàng trăm loài chim cho đến linh miêu, báo, cá sấu nước mặn và cá sấu mõm ngắn.

Dự án được đánh giá là "hiệu quả và ít tốn kém", vì yếu tố tự nhiên sẽ giúp đảm bảo an ninh cho nhà tù. Tổng chưởng lý bang Florida James Uthmeier đặt biệt danh cho cơ sở là "nhà tù cá sấu Alcatraz", theo nhà tù cũ được mô tả là "không thể trốn thoát" trên đảo Alcatraz ở bang California.

Đây là biện pháp mới nhất của chính quyền Tổng thống Trump trong chính sách đối phó người nhập cư trái phép. Một số người nhập cư không giấy tờ đã bị giới chức Mỹ đưa tới nhà tù ở El Salvador, cũng như trại giam ở căn cứ Mỹ tại vịnh Guantanamo.

Thông tin về "nhà tù cá sấu" lập tức trở thành tiêu điểm gây tranh cãi, hứng chỉ trích từ các nhà hoạt động vì quyền của người nhập cư và bảo vệ môi trường.

Hoạt động xây dựng "nhà tù cá sấu Alcatraz" ở Ochopee, bang Florida ngày 25/6. Ảnh: AP

"Nhà tù cá sấu Alcatraz" nằm giữa Route 41, tuyến đường nối hai thành phố Miami và Naples, cắt ngang Everglades. Cơ sở được thiết kế để hoạt động khép kín. Người nhập cư sẽ ở trong các xe kéo của Cơ quan Quản lý Khẩn cấp Liên bang (FEMA) và lều bạt, loại thường dùng làm nơi ở tạm sau thiên tai, một quan chức Bộ An ninh Nội địa Mỹ (DHS) nói.

Giám đốc điều hành Cơ quan Quản lý Khẩn cấp bang Florida (FDEM) Kevin Guthrie cho biết nhà tù có sức chứa lên tới 3.000 người và có thể tăng thêm. Quan chức DHS nói cơ sở có thể bố trí 5.000 giường.

"Nhà tù cá sấu Alcatraz" sẽ có ít nhất 200 máy quay giám sát, tường rào thép gai hơn 8.500 m và hơn 400 nhân viên an ninh. Thống đốc Florida Ron DeSantis thêm rằng sẽ triển khai thêm khoảng 100 lính vệ binh quốc gia từ Miami đến cơ sở để hỗ trợ.

Giới chức Florida cho biết họ đang bổ sung các phương án sơ tán cơ sở trong trường hợp xuất hiện thời tiết xấu, như vòi rồng.

Chi phí vận hành cơ sở ước tính khoảng 450 triệu USD một năm. Quan chức DHS cho biết chính quyền Florida sẽ ứng trước, sau đó đệ trình đề xuất bồi hoàn lên FEMA và DHS.

Vị trí sân bay Dade-Collier, khu vực đang xây dựng "nhà tù cá sấu Alcatraz". Đồ họa: BBC

"Từ khía cạnh an ninh, nếu ai đó bỏ trốn thì họ sẽ phải đối mặt rất nhiều cá sấu", Thống đốc DeSantis nói. "Họ chẳng thể đi đâu xa được. Nơi này an toàn và được kiểm soát chặt chẽ".

"Không cần phải đầu tư quá nhiều vào vành đai an ninh. Không có gì ngoài cá sấu và trăn đang chờ những người muốn bỏ trốn", ông Uthmeier mô tả trong video có cảnh quay chậm cá sấu đớp mồi đăng trên X tháng trước. "Đây là 'trung tâm một cửa' để thực hiện kế hoạch trục xuất hàng loạt của ông Trump".

Tổng thống Trump ngày 1/7 đã đến thăm "nhà tù cá sấu Alcatraz". Chuyến đi phần nào hé lộ hình ảnh tại cơ sở đang hoàn thiện này.

"Khu đầm lầy Everglades sẽ buộc những người bị bắt phải ở lại trung tâm giam giữ. Nếu họ vượt ngục, hãy dạy họ cách chạy trốn. Đừng chạy theo đường thẳng mà phải di chuyển thế này. Cơ hội của họ sẽ tăng khoảng 1%", ông chủ Nhà Trắng đùa, tay đưa theo hình zigzag.

Bộ trưởng DHS Kristi Noem nói cơ sở "là minh chứng tuyệt vời cho những gì có thể đạt được khi toàn bộ bộ máy chính quyền phối hợp nhịp nhàng". Bà kêu gọi các thống đốc bang còn lại ở Mỹ cân nhắc chung tay hành động cùng Nhà Trắng.

Tổng thống Mỹ Donald Trump (trái) cùng các quan chức thăm "nhà tù cá sấu Alcatraz" ở Ochopee, bang Florida ngày 1/7. Ảnh: AP

"Nhà tù cá sấu Alcatraz" vấp phải hàng loạt phản đối, chỉ trích từ các nhà hoạt động vì người nhập cư, nhà bảo vệ môi trường và cộng đồng bản địa.

"Bất kỳ ai ủng hộ kế hoạch này đều là sự sỉ nhục với phẩm giá con người", hạ nghị sĩ đảng Dân chủ Maxwell Frost, bang Florida, nói. Một số nhà hoạt động ví nhà tù như "một trại tập trung", gợi lại những ký ức đen tối trong lịch sử Mỹ, và không thấy có điều hòa không khí hay ống thông gió nào bên trong nhà tù.

"Chúng ta không thể khoanh tay đứng nhìn Florida trở thành nơi thử nghiệm cho những chính sách bắt nguồn từ nỗi sợ hãi, kỳ thị chủng tộc", bà Bacardi Jackson, giám đốc điều hành tổ chức phi lợi nhuận vì quyền tự do con người Liên minh Tự do Dân sự Mỹ (ACLU) tại Florida, nhấn mạnh.

Các nhóm vì môi trường cho rằng việc xây dựng nhà tù sẽ đe dọa đến những loài động vật quý hiếm tại Everglades, kêu gọi bang Florida đánh giá tác động môi trường trước khi tiếp tục dự án. Họ đệ đơn kiện FDEM và DHS, kêu gọi tòa chặn "hành động xây dựng nhà tù phi pháp giữa lòng Everglades".

Giới chức Florida khẳng định họ sẽ lắp đặt các máy điều hòa không khí hoạt động 24/7 để đảm bảo người nhập cư ở cơ sở chống chịu thời tiết nóng ẩm.

Theo các tài liệu tòa án mà truyền thông Mỹ tiếp cận, giới chức Florida lập luận rằng luật mà các nhóm bảo vệ môi trường viện dẫn để kiện chỉ áp dụng cho chính phủ liên bang, không áp dụng đối với bang. Họ lưu ý sân bay vốn đã hoạt động toàn thời gian, tiếp nhận khoảng 28.000 chuyến bay trong nửa năm qua, với hai tòa nhà hoạt động 24 giờ mỗi ngày.

Như Tâm (Theo CNN, New York Post)