Một công điện của Bộ Ngoại giao Mỹ, đề ngày 27/5 và do Ngoại trưởng Marco Rubio ký duyệt, chỉ đạo các đại sứ quán nước này và bộ phận lãnh sự dừng lên lịch phỏng vấn mới đối với tất cả sinh viên nước ngoài muốn xin thị thực du học tại Mỹ. Công điện cũng lưu ý rằng những trường hợp đã được xếp lịch phỏng vấn từ trước có thể tiếp tục triển khai như kế hoạch ban đầu.

"Có hiệu lực ngay lập tức. Để chuẩn bị mở rộng quy trình kiểm tra và sàng lọc mạng xã hội bắt buộc, các bộ phận lãnh sự không được thêm bất kỳ lịch hẹn nào mới cho thị thực du học hoặc trao đổi (loại F, M và J) cho đến khi có hướng dẫn bổ sung trong một công điện riêng mà chúng tôi dự kiến ban hành trong vài ngày tới", các hãng tin Politico, Guardian và NBC cùng trích dẫn nội dung văn bản của Bộ Ngoại giao Mỹ.

Sinh viên tại khuôn viên Đại học Bắc Carolina hồi tháng 9/2018. Ảnh: Reuters

Truyền thông quốc tế cho rằng đây là bước chuẩn bị cho quy định mới của Mỹ về kiểm tra toàn diện mạng xã hội đối với sinh viên nước ngoài. Trước đó, Mỹ đã áp dụng một số yêu cầu về kiểm tra mạng xã hội, nhưng phần lớn chỉ nhắm đến những sinh viên quay lại Mỹ và những người có thể đã tham gia các cuộc biểu tình phản đối chiến sự Dải Gaza.

Guardian dẫn nguồn thạo tin cho biết, với quy trình sàng lọc mới, viên chức lãnh sự Mỹ sẽ kiểm tra các bài đăng, lượt chia sẻ và bình luận của người xin visa trên các nền tảng mạng xã hội như Instagram, X và TikTok để tìm nội dung bị xem là đe dọa đến an ninh quốc gia.

"Chúng tôi sẽ tiếp tục sử dụng mọi công cụ có thể để sàng lọc những người bước vào đến Mỹ, dù đó là sinh viên hay bất kỳ ai khác", người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ Tammy Bruce phát biểu trong cuộc họp báo ngày 27/5, nhưng từ chối bình luận về công điện của Ngoại trưởng Rubio, viện dẫn quy tắc của Bộ Ngoại giao Mỹ là không phát ngôn về các trường hợp visa cá biệt.

Bà Bruce khẳng định Bộ Ngoại giao Mỹ sẽ luôn thực hiện nghiêm túc quá trình thẩm định cấp mọi loại visa. Bà cũng bình luận việc siết quy định "không đáng để gây tranh cãi vì mọi quốc gia đều cần nghiêm túc kiểm soát mọi trường hợp nhập cảnh".

"Nếu bạn định xin visa, hãy tuân thủ quy trình thông thường, các bước thông thường và hãy chuẩn bị tinh thần rằng bạn sẽ bị kiểm tra", Bruce nói.

Tuần trước, Ngoại trưởng Rubio nói Bộ Ngoại giao Mỹ đã thu hồi visa du học "có lẽ là hàng nghìn trường hợp tính đến thời điểm này", tăng vọt so với con số hơn 300 được báo cáo hồi tháng 3.

Hơn một triệu du học sinh đang học tập tại Mỹ, đóng góp gần 43,8 tỷ USD cho nền kinh tế nước này và cung cấp hơn 378.000 lao động trong giai đoạn 2023–2024, theo số liệu của Hiệp hội Giáo dục Quốc tế (NAFSA) tại Mỹ. Quyết định đóng băng cấp visa du học có thể làm trầm trọng thêm những khó khăn mà các trường đại học Mỹ vốn đã phải đối mặt do tình trạng giảm lượng sinh viên quốc tế.

Thanh Danh (Theo Politico, Guardian, Axios, NY Post)