Đêm 7/7, một toán binh sĩ thuộc Tiểu đoàn số 97 Netzah Yehuda của Israel đang hành quân trên tuyến đường tại Dải Gaza, cách biên giới khoảng 1,5 km, thì một quả bom điều khiển từ xa phát nổ và phá vỡ đội hình của họ. Khi binh sĩ Israel đến giải cứu đồng đội, hai quả bom tiếp theo lần lượt phát nổ và các tay súng phục kích gần đó bắt đầu xả đạn.

Trong vòng vài phút, 5 binh sĩ Israel đã thiệt mạng và 14 người bị thương, một số trong tình trạng nguy kịch.

Vụ tấn công xảy ra tại thành phố Beit Hanoun ở đông bắc Dải Gaza, nơi Lực lượng Phòng vệ Israel (IDF) gần như đã kiểm soát hoàn toàn. Điều tra sơ bộ cho thấy các thành viên Hamas đã đặt bom trước đó một ngày, ở khu vực mà binh sĩ IDF tin rằng tương đối an toàn.

Trận phục kích cho thấy Hamas đã chuyển sang chiến thuật du kích mới, sau khi chịu tổn thất nặng nề sau gần 21 tháng xung đột với Israel. Dù đã suy yếu đáng kể, Hamas vẫn đủ khả năng thực hiện những đòn tập kích gây thương vong cho lực lượng Israel ở Dải Gaza.

IDF đã nhiều lần phải quay lại các khu vực được cho là không còn lực lượng tay súng đối phương, khiến họ còn cách rất xa mục tiêu "xóa sổ Hamas" đặt ra từ khi bùng phát chiến sự.

Lữ đoàn Al-Qassam, cánh vũ trang của Hamas, cho biết vụ phục kích ngày 7/7 "xảy ra tại khu vực mà quân đội Israel tin rằng họ an toàn sau khi làm đủ mọi cách". Hamas tuyên bố đang thực hiện cuộc chiến tiêu hao nhằm vào Israel và "sẽ bổ sung thêm tù binh vào danh sách những người bị bắt" kể từ tháng 10/2023.

Các thành viên Hamas ngày 9/7 tấn công hai máy xúc của quân đội Israel ở Khan Younis. Một lái xe nhảy ra khỏi máy xúc và cố gắng chạy đi, song bị tay súng Hamas bắn chết. "Số phận của những binh sĩ Israel tiếp theo sẽ tốt hơn nếu họ trở thành tù binh mới của chúng tôi", Hamas cho hay.

Xung đột dai dẳng ở Dải Gaza trái ngược hoàn toàn với chiến dịch 12 ngày giữa Israel và Iran, khi IDF không chịu thương vong nào. Từ khi xung đột với Iran kết thúc ngày 24/7, tổng cộng 19 binh sĩ Israel đã thiệt mạng tại Dải Gaza, trong đó có vụ phục kích ở Beit Hanoun.

Vào ngày Iran và Israel ngừng bắn, một thành viên Hamas áp sát và thả đầu nổ xuyên tự định hình vào xe thiết giáp của IDF ở miền nam Dải Gaza, khiến 7 binh sĩ bên trong thiệt mạng. Đây là một trong những trận phục kích gây thương vong nặng nhất cho IDF trong chiến dịch tại Gaza.

Hồi tháng 1, tham mưu trưởng IDF khi đó là tướng Herzi Halevi tuyên bố quân đội Israel đã hạ 20.000 thành viên Hamas từ khi xung đột nổ ra. Israel cũng ám sát nhiều lãnh đạo và chỉ huy cấp cao của Hamas.

Tuy nhiên, một quan chức quốc phòng Israel cấp cao cho biết nhóm vũ trang Gaza đã tuyển mộ thêm nhiều thành viên vào đầu năm nay. Kênh Kan News của Israel hồi tháng 3 cũng đưa tin Hamas đã có thêm hàng trăm nhân sự mới.

Israel Ziv, thiếu tướng về hưu và từng là lãnh đạo Cục tác chiến của IDF, đánh giá Hamas giờ là nhóm vũ trang với cơ cấu lỏng lẻo, song có khả năng tổ chức những trận phục kích chớp nhoáng. Họ thường sử dụng phần còn lại của hệ thống hầm ngầm tại Dải Gaza để di chuyển và ẩn náu.

Theo tướng Ziv, Hamas có thời gian nghiên cứu cách thức tác chiến của IDF và biến điều này thành lợi thế của mình. "Họ xây dựng cách đánh dựa trên điểm yếu của quân đội Israel. Họ không bảo vệ lãnh thổ, mà chủ động săn lùng mục tiêu", ông nói.

Trong khi đó, quân đội Israel cũng đang chịu tình trạng thiếu nhân lực, khiến Hamas có thể khai thác điểm yếu của họ.

"Hamas đã chuyển đổi, trở thành lực lượng du kích hoạt động theo nhóm nhỏ. Họ có nhiều chất nổ, phần lớn từ bom đạn mà IDF ném xuống Dải Gaza. Họ tự chế thiết bị nổ, tổ chức các trận phục kích và giành thế chủ động bằng cách kiểm soát những điểm nút then chốt", tướng Ziv nói thêm.

Các thành viên Hamas tại Gaza City, Dải Gaza ngày 19/1. Ảnh: AP

Hamas giờ đây hoạt động phi tập trung với các tổ tác chiến độc lập, không còn hệ thống chỉ huy gắn kết để Israel tấn công như trước. Một quan chức quốc phòng Israel tháng trước thừa nhận nhắm mục tiêu vào những gì còn sót lại của Hamas đã trở nên khó khăn hơn.

Kho rocket khổng lồ của Hamas dường như đã cạn kiệt sau gần hai năm xung đột. Tuy nhiên, khả năng di chuyển giữa những đống đổ nát tại Dải Gaza và sở hữu lượng lớn thiết bị nổ tự chế từ bom đạn của Israel đang giúp họ dần phục hồi sức mạnh.

Các cuộc đàm phán vẫn diễn ra tại Qatar, song triển vọng về lệnh ngừng bắn tại Dải Gaza còn xa vời. Thủ tướng Benjamin Netanyahu tuyên bố Hamas phải hạ vũ khí, từ bỏ năng lực quân sự và lãnh đạo tại Dải Gaza, nếu không Israel sẽ tiếp tục chiến dịch.

Tuy nhiên, Hamas tỏ ra không sẵn sàng nhượng bộ trước yêu cầu của Israel. "Loạt trận phục kích nhắm vào quân đội Israel gần đây cho thấy Hamas vẫn duy trì được phần nào sức mạnh", cây bút Oren Liebermann của CNN nhận định.

Nguyễn Tiến (Theo CNN, Al Jazeera, AP)