Hai nguồn tin của Wall Street Journal ngày 16/7 nói rằng bản ghi âm hộp đen về cuộc đối thoại giữa hai phi công cho thấy cơ trưởng đã gạt các công tắc điều khiển nhiên liệu vào hai động cơ từ vị trí "hoạt động" xuống "ngắt". Đây là những nguồn tin am hiểu đánh giá ban đầu của quan chức Mỹ về bằng chứng thu được trong tai nạn máy bay Air India.

Cơ phó, người khi đó đang điều khiển chiếc Boeing 787 Dreamliner, đã hỏi cơ trưởng giàu kinh nghiệm hơn rằng tại sao lại chuyển công tắc sang vị trí "ngắt". Cơ phó tỏ ra ngạc nhiên rồi hoảng loạn, trong khi cơ trưởng dường như vẫn bình tĩnh.

Cơ trưởng trên chuyến bay là Sumeet Sabharwal, 56 tuổi, và cơ phó là Clive Kunder, 32 tuổi, với kinh nghiệm bay lần lượt là 15.638 giờ và 3.403 giờ.

Tổng cục Hàng không Ấn Độ và hãng Air India hiện chưa lên tiếng về thông tin này.

Người thân và bạn bè trong đám tang của cơ phó Clive Kunder hồi tháng 6. Ảnh: Hindustan Times

Chuyến bay số hiệu AI171 chở 230 người của Air India rơi chỉ vài chục giây sau khi cất cánh từ sân bay Ahmedabad ở bang Gujarat chiều 12/6, lao xuống khu ký túc xá trường y gần đó. Tai nạn khiến tổng cộng 260 người thiệt mạng, bao gồm 241 người trên máy bay và 19 nạn nhân dưới mặt đất, chỉ một hành khách người Anh sống sót. Hàng chục người dưới mặt đất bị thương.

Cục Điều tra Tai nạn Hàng không Ấn Độ (AAIB) ngày 11/7 công bố kết quả điều tra sơ bộ, cho biết các công tắc điều khiển nhiên liệu vào hai động cơ đã bị gạt từ vị trí "hoạt động" xuống "ngắt", lần lượt cách nhau một giây.

Theo dữ liệu từ hộp đen, chuyện này xảy ra chỉ vài giây sau khi máy bay rời mặt đất, khiến các động cơ mất lực đẩy. Trong đoạn ghi âm buồng lái, một phi công hỏi tại sao người kia lại ngắt nhiên liệu, phi công còn lại đáp rằng anh ta không làm vậy. Báo cáo không nêu rõ ai là cơ trưởng và cơ phó trong cuộc đối thoại.

Người thân và hàng xóm tưởng nhớ cơ trưởng Sumeet Sabharwal hồi tháng 6. Ảnh: Hindustan Times

Báo cáo không cho biết vì sao công tắc nhiên liệu bị chuyển sang trạng thái ngắt, liệu đó là hành động vô tình, cố ý hay lỗi kỹ thuật. Tuy nhiên, theo nguồn tin của WSJ, các phi công Mỹ và chuyên gia an toàn theo dõi cuộc điều tra đều nói rằng chi tiết trong báo cáo sơ bộ cho thấy chính cơ trưởng đã gạt công tắc.

Công tắc nhiên liệu có nhiệm vụ kiểm soát van cấp dầu cho động cơ. Ở trạng thái hoạt động, van cấp dầu sẽ mở và cung cấp nhiên liệu để động cơ vận hành. Khi đưa công tắc về trạng thái ngắt, nguồn nhiêu liệu sẽ bị chặn và động cơ máy bay ngừng hoạt động hoàn toàn.

Boeing bố trí khung bảo vệ ở hai bên công tắc. Mỗi công tắc đều được lắp cơ chế khóa chặn kèm lò xo, giúp giữ nó ở vị trí cố định. Để chuyển trạng thái, phi công phải nắm vào núm công tắc và kéo lên với lực nhất định rồi mới có thể di chuyển nó. Hai vị trí "hoạt động" và "ngắt" cũng được in hoa rõ ràng trên bảng điều khiển.

Vị trí công tắc điều khiển nhiên liệu trên máy bay Boeing 787. Đồ họa: Seattle Times

Theo các chuyên gia an toàn hàng không, kịch bản phi công trên máy bay Air India gạt nhầm cùng lúc cả hai công tắc là điều gần như không thể xảy ra.

Campbell Wilson, giám đốc điều hành Air India, tuần này kêu gọi nhân viên của hãng tránh đưa ra kết luận vội vàng về vụ tai nạn và cho biết cuộc điều tra "còn lâu mới kết thúc".

Huyền Lê (Theo WSJ, Reuters)