Huyết áp thấp khi chỉ số huyết áp tâm thu dưới 90 mmHg hoặc huyết áp tâm trương dưới 60 mmHg. ThS.BS Phan Thị Mỹ Hạnh, khoa Nội Tim mạch, Phòng khám Đa khoa Tâm Anh Quận 7, cho biết có nhiều nguyên nhân gây huyết áp thấp như không đủ dịch trong động mạch, tim không bơm máu đủ mạnh (suy tim), dây thần kinh kiểm soát các mạch máu không làm việc hiệu quả, vấn đề nội tiết như tuyến giáp hoạt động kém (suy giáp), bệnh tiểu đường hoặc đường huyết thấp (hạ đường huyết), một số loại thuốc...

Người khỏe mạnh bị huyết áp thấp nhưng không kèm theo triệu chứng nào được xem là lành tính và không cần điều trị. Tuy nhiên, nếu người bệnh có các biểu hiện đi kèm cho thấy nhiều bộ phận khác trong cơ thể không nhận đủ lượng máu và oxy cần thiết. Biến chứng nguy hiểm của tình trạng này là thiếu máu đến tim và não, nguy cơ dẫn tới nhồi máu não, nhồi máu cơ tim, đe dọa đến tính mạng nếu không được cấp cứu kịp thời.

Bác sĩ Hạnh hướng dẫn các bước sơ cứu khi tụt huyết áp dưới đây.

Ngồi xuống hoặc nằm kê cao chân

Đầu tiên, kiểm tra người bệnh có còn thở và nhịp tim ổn định hay không. Nếu không có nhịp tim, cần bắt đầu hô hấp nhân tạo. Trường hợp nhịp tim ổn định, đặt người bệnh nằm ngửa.

Nâng chân cách mặt đất khoảng 30 cm để dồn máu từ chân về tim, sau đó cung cấp cho não. Nếu bệnh nhân bị thương tích trên đầu, cổ hoặc lưng, cần tránh bước này. Đảm bảo người bệnh đủ ấm, quan sát hơi thở và nhịp tim của người bệnh.

Uống trà gừng, nước muối, nước lọc

Cho người bệnh uống trà gừng ấm, nước chè đặc, cà phê để hỗ trợ nâng huyết áp, có thể dùng chocolate hoặc đồ ăn có nhiều muối để thay thế. Trường hợp không có sẵn những thức uống này, hãy cho người bệnh uống hai cốc nước ấm tương đương 500 ml nhằm tăng khối lượng dịch trong cơ thể, nhờ đó nâng huyết áp.

Uống một ly trà gừng giúp tăng chỉ số huyết áp. Ảnh: Huyền Vũ

Bấm huyệt và vuốt trán cho bệnh nhân

Dùng tay day vào huyệt thái dương ở trên trán với mức độ mạnh dần, thực hiện 20-25 vòng. Day vào huyệt phong trì ở sau gáy tương ứng vị trí giữa hai khối cơ gần u xương sau đầu. Ngoài ra, có thể dùng hai ngón tay vuốt từ vùng giữa trán đến huyệt thái dương 20-30 lần. Lưu ý bỏ qua phương pháp này nếu không chắc chắn mình thực hiện có đúng hướng dẫn hay không.

Cho bệnh nhân uống thuốc điều trị huyết áp thấp

Nếu bệnh nhân có thuốc điều trị hạ huyết áp, có thể cho uống ngay lập tức theo đúng liều lượng quy định.

Theo dõi và cho bệnh nhân nghỉ ngơi đến khi hồi phục

Sau khi thực hiện các bước sơ cứu và cho người bệnh uống thuốc hạ huyết áp, cần để họ nằm nghỉ đến khi khỏe hẳn. Trong thời gian đó, hãy theo dõi sát huyết áp, nhịp tim, dấu hiệu bất thường khác trên cơ thể. Đưa người bệnh đến bệnh viện gần nhất để khám, tìm nguyên nhân gây tụt huyết áp, điều trị sớm.

Để phòng ngừa tụt huyết áp trở lại, bác sĩ Hạnh khuyến cáo người bệnh cần duy trì chế độ dinh dưỡng khoa học, tăng lượng muối ăn trong khẩu phần ăn (theo hướng dẫn của bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng). Ngoài ra, nên tăng lượng nước uống (ngoài nước lọc có thể uống trà xanh, sữa hạnh nhân...), tập thể dục đều đặn, sinh hoạt điều độ (ngủ trước 23h, hoạt động vừa sức). Tránh căng thẳng, không thay đổi tư thế đột ngột, nhất là từ tư thế đang ngồi hoặc nằm bất ngờ đứng dậy. Khám tim mạch định kỳ giúp phát hiện sớm bất thường nếu có.

Thu Hà