"U xơ tử cung lành tính di căn hiếm gặp", BS.CKII Nguyễn Bá Mỹ Nhi, Giám đốc Trung tâm Sản Phụ khoa, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM, nói, dẫn chứng y văn thế giới ghi nhận gần 200 trường hợp tính đến 2024. Di căn thường là đặc điểm của các khối u ác tính (ung thư). Tuy nhiên, trong trường hợp u xơ tử cung lành tính di căn, các khối u vẫn giữ nguyên đặc điểm của tế bào lành tính, tức là không có dấu hiệu của ung thư như tăng phân bào nhanh hay phá hủy mô xung quanh.

Chị Hải phẫu thuật nội soi bóc nhân xơ tử cung 5 năm trước tại bệnh viện khác, sau đó theo dõi sức khỏe định kỳ. Gần đây, kết quả siêu âm bụng và các chụp chiếu khác tại Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM ghi nhận nhiều tổn thương dạng mô đặc ở vùng chậu quanh tử cung và hố chậu hai bên, ứ dịch vòi trứng phải, nhân xơ tử cung (loại 4 theo bảng phân loại FIGO).

Người bệnh có đa u xơ tử cung tái phát tại nhiều vị trí khác nhau. "Đây là ca bệnh phức tạp với nhiều u rải rác trong ổ bụng nằm ngoài tử cung, chưa xác định là ung thư hay u lành tính di căn", bác sĩ Nhi nói, tư vấn phẫu thuật thăm dò, sinh thiết lạnh mô nhân xơ trong lúc mổ.

BS.CKI Nguyễn Thị Anh Thư, Trung tâm Sản Phụ khoa, cho biết phẫu thuật này cho phép quan sát trực tiếp toàn bộ khoang bụng và chậu, đánh giá chính xác số lượng, kích thước, vị trí của tất cả khối u. Kết quả sinh thiết lạnh khối u từ nhiều vị trí ghi nhận lành tính. Người bệnh đã có ba con và không muốn sinh thêm, êkíp bác sĩ cắt tử cung toàn phần và hai vòi trứng, loại bỏ các khối nhân xơ. Giải phẫu bệnh sau đó xác nhận u xơ tử cung lành tính di căn phúc mạc.

Êkíp bác sĩ phẫu thuật cho chị Hải. Ảnh: Ngọc Châu

U xơ tử cung là khối u cơ trơn tử cung lành tính, phổ biến ở phụ nữ trong độ tuổi sinh sản. Theo bác sĩ Nhi, khối u này hiếm khi phát triển theo hướng nội mạch (xâm lấn vào lòng các mạch máu), phúc mạc lan tỏa (rải rác trên bề mặt lớp màng bao bọc các cơ quan trong ổ bụng) hoặc di căn. U xơ tử cung lành tính di căn xảy ra khi khối u cơ trơn di căn lành tính ở nhiều vị trí bên ngoài tử cung. Nguyên nhân hiện vẫn chưa được làm rõ.

Hầu hết người bệnh không có triệu chứng, tình trạng di căn được phát hiện khi khám sức khỏe định kỳ hoặc bệnh lý khác. Một số trường hợp có biểu hiện từ nhẹ đến trung bình, tùy thuộc vào vị trí di căn bao gồm phổi, phúc mạc, hạch bạch huyết, mạch máu... Chẩn đoán xác định bệnh bằng cách xét nghiệm mô bệnh học khối u trong tử cung và các u di căn. Estrogen đóng vai trò quan trọng trong sự tăng trưởng của u xơ tử cung. Các yếu tố nguy cơ bao gồm rối loạn nội tiết, tiền sử gia đình, béo phì, hoặc sử dụng nội tiết kéo dài.

Bác sĩ Nhi khuyên phụ nữ nên kiểm soát cân nặng, tập thể dục đều đặn, ăn uống khoa học, khám sức khỏe định kỳ để giảm nguy cơ mắc bệnh. Người có u xơ tử cung hoặc từng phẫu thuật bóc u xơ tử cung cần theo dõi 6-12 tháng một lần. Cắt tử cung toàn phần là phương pháp triệt để loại bỏ hoàn toàn u ở phụ nữ không có nhu cầu sinh thêm con. Khi có dấu hiệu mệt mỏi, xanh xao, chảy máu âm đạo bất thường, kinh nguyệt kéo dài, lượng máu nhiều, bụng to, són tiểu, đau bụng dưới hoặc vùng chậu... người bệnh cần đến cơ sở y tế chuyên khoa để khám và điều trị kịp thời.

Ngọc Châu

*Tên người bệnh đã được thay đổi