Kích thích từ trường xuyên sọ là phương pháp điều trị không xâm lấn, sử dụng các sóng từ trường ngắn xuyên qua hộp sọ, tác động trực tiếp lên vùng vỏ não nhằm điều chỉnh hoạt động điện sinh lý bất thường của các tế bào thần kinh.

BS.CKI Nguyễn Tuấn Anh, Trung tâm Khoa học Thần kinh, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM, cho biết kích thích từ trường xuyên sọ được ứng dụng điều trị các bệnh lý thần kinh thường gặp, giúp cải thiện các rối loạn tâm thần kinh mà không cần hoặc sử dụng thuốc. Bệnh nhân có thể trở lại sinh hoạt bình thường ngay sau mỗi buổi điều trị và không cần lưu viện. Kỹ thuật này được cá thể hóa cho từng người bệnh, kết hợp sử dụng hệ thống vị trí các vùng chức năng não đối chiếu theo hệ thống điện não quốc tế 10-20 để xác định vùng não cần tác động điều trị. Mỗi liệu trình thường kéo dài 4-6 tuần, thực hiện 4-5 buổi mỗi tuần tùy theo tình trạng bệnh và mục tiêu phục hồi.

Mất ngủ, rối loạn lo âu

Kỹ thuật này giúp làm dịu hoạt động quá mức của vùng não điều khiển cảm xúc và giấc ngủ, từ đó hỗ trợ dễ ngủ, ngủ sâu giấc cho người mất ngủ kéo dài do lo âu mạn tính hoặc stress. Theo bác sĩ Tuấn Anh, nhiều người bệnh có thể giảm hoặc ngưng thuốc an thần sau vài liệu trình điều trị.

Bác sĩ Tuấn Anh thực hiện kích thích từ trường xuyên sọ điều trị rối loạn lo âu cho người bệnh. Ảnh: Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh

Trầm cảm

Bác sĩ có thể chỉ định kích thích từ trường xuyên sọ cho người bệnh trầm cảm kéo dài, không đáp ứng với thuốc hoặc không thể sử dụng thuốc do tác dụng phụ. Sóng từ trường được định vị chính xác đến vùng vỏ não trước trán - khu vực kiểm soát cảm xúc, giúp cải thiện tâm trạng, giảm cảm giác buồn bã, mất năng lượng, rối loạn giấc ngủ.

Rối loạn ám ảnh cưỡng chế (OCD)

Kích thích từ trường xuyên sọ được chỉ định sử dụng trong trường hợp người bệnh liên tục có những suy nghĩ lặp lại và hành vi cưỡng chế gây ảnh hưởng đến chất lượng sống. Phương pháp này tác động lên vùng vỏ não trước trán, điều hòa lại hoạt động thần kinh bất thường, từ đó giảm tần suất và cường độ các hành vi cưỡng chế.

Đau thần kinh mạn tính, đau sau zona

Khi kích thích vùng vỏ não vận động (M1), kỹ thuật hỗ trợ ức chế tín hiệu đau từ hệ thần kinh trung ương, giảm đau mạn tính do đau sau zona, đau thần kinh tọa hay đau đầu kéo dài. Bệnh nhân từ đó có thể giảm sử dụng thuốc giảm đau, hạn chế tác dụng phụ lên gan, thận, tim mạch.

Alzheimer và Parkinson

Với bệnh nhân Alzheimer nhẹ đến trung bình, kỹ thuật kích thích từ trường xuyên sọ có tác dụng kích thích các vùng não liên quan đến trí nhớ và nhận thức như hồi hải mã, vùng trán trước. Nhờ đó, người bệnh có thể cải thiện khả năng ghi nhớ, sự chú ý, tâm trạng và có thể duy trì độc lập trong sinh hoạt hàng ngày. Hiệu quả có thể sau vài tuần điều trị và kéo dài trong vài tháng, tùy cơ địa. Sau liệu trình ban đầu, bác sĩ có thể chỉ định các đợt điều trị củng cố cho người bệnh.

Kích thích từ trường xuyên sọ cũng hỗ trợ điều trị các triệu chứng run tay chân, cứng cơ, chậm vận động ở người bệnh Parkinson. Phương pháp này hỗ trợ cải thiện vận động, nâng cao chất lượng sống cho bệnh nhân, nhất là ở giai đoạn sớm hoặc trung bình của bệnh.

Phục hồi sau đột quỵ

Sau đột quỵ, bệnh nhân thường bị yếu liệt, rối loạn ngôn ngữ, nhận thức hoặc cảm xúc. Bác sĩ Tuấn Anh cho biết kích thích từ trường xuyên sọ hỗ trợ người bệnh phục hồi chức năng bằng cách kích hoạt vùng não bị tổn thương hoặc vùng liên kết, tăng cường tái kết nối tế bào thần kinh, kích thích tiết yếu tố dinh dưỡng thần kinh (BDNF). Can thiệp sớm trong 6 tháng đầu sau đột quỵ thường mang lại hiệu quả cao hơn.

Một số trường hợp bị ù tai dai dẳng được điều trị kích thích từ trường xuyên sọ có thể làm giảm tín hiệu bất thường trong vỏ não thính giác, giúp người bệnh dễ chịu hơn với tiếng ù kéo dài. Kỹ thuật này còn đang được nghiên cứu ứng dụng trong điều trị rối loạn stress sau sang chấn, nghiện chất, động kinh, rối loạn hành vi phức tạp...

Bác sĩ Tuấn Anh cho biết kích thích từ trường xuyên sọ không gây tổn thương cấu trúc não, không ảnh hưởng trí nhớ và an toàn với người lớn tuổi hoặc người có bệnh nền mạn tính, hữu ích khi cần giảm liều thuốc điều trị lâu dài. Tác dụng phụ thường gặp nhất là đau đầu nhẹ hoặc cảm giác tê da đầu thoáng qua, thường tự hết sau vài giờ. Hầu như phương pháp này không có chống chỉ định tuyệt đối nhưng cần thận trọng cho các bệnh nhân có các thiết bị điện tử như thiết bị kích thích não sâu, máy tạo nhịp tim.

Để đảm bảo hiệu quả và an toàn, người bệnh nên khám tại chuyên khoa thần kinh ở các cơ sở y tế uy tín, có đầy đủ thiết bị chẩn đoán, đội ngũ bác sĩ được đào tạo chuyên sâu.

Phượng Thy