Đầu tháng 4, anh Quốc Trường, 54 tuổi, ở Nghệ An, có lịch hẹn tái khám tại Khoa Thần kinh, Bệnh viện Đại học Y Hà Nội. Để không phải đợi lâu, anh lên thủ đô trước một ngày, có mặt tại cơ sở này lúc 5h30 sáng. Anh nghĩ, bệnh viện lớn nên phải "đi sớm mới được khám sớm, không phải ngồi đợi lâu như lần khám trước".

Đến nơi, anh bất ngờ vì trước mình đã có hơn 100 người xếp hàng, có phiếu khám. Nhìn hành lang đông nghịt người, không còn ghế trống, anh tặc lưỡi, đành chờ khám theo thứ tự. "Mất công đi đường xa đến khám nên đành ở lại đợi đến lượt", người đàn ông nói.

Cũng mang tâm lý "đi sớm để được khám sớm", bà Lan, 60 tuổi, ở Hà Giang bắt xe khách từ 12h đêm hôm trước lên Hà Nội khám bệnh. Con gái bà xin nghỉ việc, sắp xếp đi khám sớm, mong đi về trong ngày. Đến thăm khám, hai mẹ con vẫn phải ngồi đợi vì có nhiều người đã đặt lịch. Bà đành giảm bớt quy trình, không nội soi và chụp Xquang, chỉ khám tổng quát thông thường.

Tình trạng đổ xô đi khám vào sáng sớm đang đẩy các bệnh viện vào cảnh quá tải cục bộ. Thống kê tại các cơ sở như Bạch Mai, Đại học Y Hà Nội, Việt Đức cho thấy tới 80% lượt khám tập trung trong buổi sáng, khiến thời gian tư vấn cho mỗi bệnh nhân bị rút ngắn, còn người bệnh phải chờ đợi từ sớm tới trưa trong khi bác sĩ chịu áp lực lớn hơn.

"Bệnh nhân thường đến đông vào sáng, khiến khâu điều phối gặp khó khăn, ảnh hưởng chất lượng điều trị", PGS.TS Nguyễn Văn Hướng, Trưởng khoa Khám bệnh, Bệnh viện Đại học Y Hà Nội, cho hay.

Nhiều người có thói quen chọn ngày đẹp, giờ đẹp đi bệnh viện dẫn đến quá tải và gây áp lực lên nhân viên y tế. Ảnh: Bệnh viện cung cấp

Lý giải nguyên nhân, bác sĩ cho rằng người dân luôn mang tâm lý đi sớm, khám nhanh, ai đến trước thì được khám trước, thậm chí 4–5 giờ sáng để lấy số thứ tự đầu tiên. Người bệnh đi khám thường sợ chờ lâu, muốn tránh cảnh đông đúc. Bệnh nhân ngoại trú, đặc biệt là người lao động hoặc học sinh/sinh viên, thường chọn đi khám vào đầu giờ sáng để kịp đi làm hoặc học sau đó. Người già cũng hay dậy sớm, không có việc bận ban ngày nên có thói quen đến viện từ tờ mờ sáng.

Ngoài ra, ở nhiều bệnh viện, việc hẹn giờ khám chưa thực sự hiệu quả hoặc người dân chưa quen sử dụng. Nhiều người bệnh lo lắng đến đúng giờ hẹn mà vẫn phải chờ, nên lại đi sớm để "chắc chắn".

Đối với người ở xa, đi từ tỉnh khác lên, họ muốn khám sớm để có thể về trong ngày, tránh phải thuê chỗ ở lại. Một số người cũng muốn khám sớm để còn kịp xét nghiệm, lấy kết quả trong cùng một ngày, không phải quay lại hôm sau.

Thói quen chọn ngày, chọn giờ đẹp, kiêng ngày rằm, mùng một, cũng góp phần gây ra tình trạng dồn ứ vào một số ngày nhất định, trong khi những ngày còn lại thưa thớt. Hiện tượng này, theo các chuyên gia, bắt nguồn từ tâm lý muốn tránh sự không may, song vô hình trung lại đè nặng lên hệ thống y tế.

Gần đây, ngành y tế đã có những bước tiến lớn trong chuyển đổi số. Nhiều bệnh viện lớn như Đại học Y Hà Nội, Bạch Mai, 108, Chợ Rẫy... đã triển khai hồ sơ bệnh án điện tử, đặt lịch khám online, kết nối dữ liệu y tế quốc gia, tra cứu thuốc qua mã QR, giúp người bệnh tiết kiệm thời gian và tăng độ chính xác trong điều trị.

Bệnh viện Đại học Y đã triển khai dịch vụ đặt lịch hẹn khám qua tổng đài với 18 đường dây tiếp đón, giúp người bệnh được tư vấn lựa chọn chuyên khoa và ngày giờ khám cụ thể. "Thông qua tổng đài thì người bệnh sẽ chia sẻ về tình trạng bệnh của mình, từ đó các bạn tổng đài viên sẽ tư vấn hỗ trợ đặt lịch khám chuyên khoa phù hợp", bác sĩ nói. Sau đó, hệ thống sẽ tự động gửi tin nhắn cho người dân về ngày, giờ, phòng khám. Nhờ đó, người dân chỉ cần đến trước giờ hẹn 15 phút thay vì phải chờ đợi từ sáng sớm.

Quy trình này cũng giúp rút gọn nhiều khâu so với trước đây, "thay vì xếp hàng chờ lấy số, sau đó đi đóng tiền khám, vào phòng khám để bác sĩ chỉ định đi làm các xét nghiệm, rồi lại đi đóng tiền xét nghiệm".

Ngoài đặt lịch hẹn khám qua tổng đài, Bệnh viện ĐH Y Hà Nội cũng đã triển khai đặt hẹn qua website và app Bệnh viện Đại học Y Hà Nội trên điện thoại, tạo sự thuận tiện tối ưu cho người bệnh.

Tại một số bệnh viện lớn khác cũng triển khai đăng đăng ký khám qua app hoặc gọi điện thoại đến tổng đài để đặt lịch hoặc đi khám tối. Bệnh viện Bạch Mai tiên phong triển khai ứng dụng Bạch Mai Care - Công cụ quản lý sức khỏe thông minh, giúp tra cứu hồ sơ bệnh án, đặt lịch khám trực tuyến, nhận kết quả xét nghiệm và theo dõi đơn thuốc.

PGS.TS Đào Xuân Cơ, Giám đốc Bệnh viện Bạch Mai, cho biết có ngày lượng bệnh nhân đến khám cao kỷ lục, 10.000 người/ngày, hầu hết dồn vào buổi sáng gây ùn tắc. Do đó, người dân hãy ưu tiên khám vào buổi chiều, từ 13h30 - đến 20h các ngày trong tuần từ thứ hai đến thứ Sáu hoặc đi khám vào thứ bảy, chủ nhật. Đây là thời điểm bệnh viện thông thoáng, các bác sĩ sẽ có nhiều thời gian tư vấn, giải đáp kỹ các câu hỏi của người bệnh.

Với các bệnh thông thường như cảm cúm, ho, đau bụng, rối loạn tiêu hóa..., người dân nên khám tại trạm y tế, bệnh viện quận/huyện. Tại bệnh viện tuyến cuối, người bệnh nên đăng ký khám bệnh online hoặc hẹn giờ trước. Mọi người có thể chọn khung giờ khám, bác sĩ và chuyên khoa để không phải xếp hàng lấy số. Nếu không phải cấp cứu, nên chọn khung giờ vắng như buổi chiều, buổi tối.

Khi đi khám nên mang theo sổ khám bệnh, BHYT, kết quả xét nghiệm, đơn thuốc cũ (nếu có) để bác sĩ dễ nắm bệnh sử. Ghi sẵn triệu chứng, thời gian khởi phát, thuốc đã dùng, giúp tiết kiệm thời gian trao đổi với bác sĩ.

Thùy An