Ông Đoán ho kéo dài hai tháng, tức ngực, khó thở, hụt hơi khi gắng sức, khám ở một bệnh viện được chẩn đoán viêm hô hấp và uống thuốc. Triệu chứng giảm vài hôm rồi xuất hiện trở lại, ông đến Bệnh viện Đa khoa TP HCM khám. TS.BS Nguyễn Anh Dũng, Trưởng khoa Ngoại Lồng ngực - Mạch máu, chỉ định chụp X-quang phổi và CT ngực phát hiện khối u gần 2 cm ở thùy trên phổi phải bệnh nhân. U có đặc điểm chân rết (lây lan nhanh, có khả năng ác tính) cần phẫu thuật cắt bỏ để làm sinh thiết lạnh.

Ông Đoán hút một gói thuốc lá mỗi ngày hơn 40 năm, bị xơ phổi mạn tính, phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD), nguy cơ suy hô hấp sau mổ cao. Bác sĩ Dũng đánh giá nếu mổ nội soi thông thường, khó bóc tách u vì dễ gây tổn thương nhiều mô phổi, rách phổi. Nạo vét hạch đi kèm cũng kéo dài thời gian mổ, ảnh hưởng xấu đến hệ hô hấp. Các bác sĩ quyết định phẫu thuật bằng robot Da Vinci Xi xâm lấn tối thiểu với độ chính xác cao, giảm biến chứng, rút ngắn quá trình hồi phục.

Ông Đoán được gây mê nội phế quản, làm xẹp một bên phổi phải. Tiếp đến, bác sĩ mở 4 lỗ kích thước 1-1,5 cm ở thành ngực để đưa 4 cánh tay robot vào lồng ngực bệnh nhân. Robot Da Vinci Xi được gắn màn hình cảm ứng, nhờ đó bác sĩ chọn vùng phẫu thuật cần thiết, hướng tiếp cận tối ưu, hạn chế tối đa tổn thương mô lành, tránh xâm phạm vùng nguy hiểm khác.

BS.CKII Trần Công Quyền, Phó khoa Ngoại Lồng ngực - Mạch máu, Bệnh viện Đa khoa TP HCM, điều khiển bốn cánh tay robot đồng thời ra y lệnh với bác sĩ phụ mổ để phối hợp chuẩn xác. Một cánh tay của robot được gắn camera giúp bác sĩ thay đổi góc nhìn trong vùng mổ, linh hoạt trong thao tác phẫu thuật. Sau 30 phút, u phổi được bóc tách trọn vẹn mà không làm tổn thương mô xung quanh. Kết quả sinh thiết lạnh xác định bản chất u là ác tính, êkíp tiếp tục ca mổ để cắt thùy trên phổi phải kèm nạo vét hạch cho bệnh nhân.

Sau hai giờ, toàn bộ thùy trên phổi phải và những vùng hạch liên quan được nạo bỏ. Robot tích hợp tay cầm hàn mạch máu cho phép bác sĩ cắt bỏ mô và xử lý cầm máu ngay tức thì, không cần thay đổi dụng cụ, giảm tối đa mất máu. Ngoài loại bỏ u phổi, robot Da Vinci Xi hỗ trợ thực hiện hơn 120 loại phẫu thuật phức tạp như u thận, u xơ tử cung, ung thư trực tràng, u tuyến giáp...

Bác sĩ Quyền ngồi ở buồng điều khiển chính, điều khiển 4 cánh tay robot thao tác cắt khối u, phối hợp nhịp nhàng cùng bác sĩ phụ mổ. Ảnh: Thanh Luận

Ông Đoán được rút nội khí quản sau mổ hai giờ, tập hít thở, tập đi lại nhẹ nhàng, xuất viện sau 5 ngày. Sau khi có kết quả chính xác về bản chất u, bác sĩ Ngoại Lồng ngực - Mạch máu sẽ hội chẩn với bác sĩ Ung bướu để tìm ra phác đồ điều trị nhắm trúng đích cho người bệnh, ngăn ngừa ung thư tái phát.

Bác sĩ Quyền khám cho bệnh nhân trước lúc xuất viện. Ảnh: Hạ Vũ

Sau ca phẫu thuật u phổi, bệnh nhân cần tái khám thường xuyên để đánh giá quá trình phục hồi, phát hiện sớm biến chứng cũng như nguy cơ tái phát, có chế độ ăn uống đầy đủ dinh dưỡng, tập thể dục nhẹ nhàng như đi bộ hoặc yoga, tránh hoạt động nặng hoặc gắng sức trong giai đoạn đầu, hỗ trợ hô hấp bằng bài tập thở và phục hồi chức năng phổi. Người bệnh đi khám ngay khi xuất hiện triệu chứng bất thường như khó thở kéo dài hoặc ngày càng nặng, đau ngực không giảm, sốt, ho ra máu hoặc sưng ở chân (dấu hiệu cục máu đông).

Thu Hà