Nghiên cứu của nhóm nhà khoa học Thụy Điển, được công bố trên tạp chí Molecular Cancer ngày 26/5, cho thấy pioglitazone, loại thuốc chống tiểu đường thông dụng, không chỉ làm chậm sự phát triển tế bào ung thư mà còn giúp ngăn ngừa khả năng tái phát.

Pioglitazone hoạt động bằng cách kích hoạt thụ thể PPARy, một loại protein kiểm soát biểu hiện của nhiều gen liên quan đến chuyển hóa đường và mỡ, từ đó ức chế sự tăng sinh của tế bào ung thư và làm giảm viêm trong mô tuyến tiền liệt. Ngoài ra, PPARy còn đóng vai trò điều hòa hệ miễn dịch và thúc đẩy quá trình chết tế bào theo chương trình (apoptosis), giúp loại bỏ các tế bào bất thường. Các nhà khoa học hy vọng rằng việc tận dụng cơ chế này có thể tạo ra một liệu pháp điều trị nhắm trúng đích, ít tác dụng phụ hơn so với hóa trị truyền thống.

Nghiên cứu bao gồm các thử nghiệm trên chuột và dữ liệu từ 69 bệnh nhân ung thư tuyến tiền liệt mắc tiểu đường type 2. Trong số đó, không ai bị tái phát ung thư trong suốt thời gian điều trị bằng loại thuốc này.

Giáo sư Lukas Kenner từ Đại học Umeå nhận định đây là một khám phá quan trọng, vì lần đầu tiên các quan sát lâm sàng cho thấy bệnh nhân ung thư tuyến tiền liệt sử dụng thuốc nhắm đến protein PPARy không tái phát bệnh trong suốt thời gian được theo dõi.

Tuy nhiên, ông cũng nhấn mạnh cần có thêm nghiên cứu lâm sàng để xác nhận kết quả này và xem liệu thuốc có thể hiệu quả ở bệnh nhân không mắc tiểu đường hay không.

Minh họa một hộp thuốc pioglitazone. Ảnh: Kindcare

Đây là một trong nhiều bước tiến gần nhất trong điều trị và phát hiện sớm ung thư tuyến tiền liệt. Một nghiên cứu tại UCLA cho thấy AI có thể phát hiện bệnh với độ chính xác 84%, so với 67% của bác sĩ. Một nhóm nghiên cứu khác đang phát triển xét nghiệm nước bọt tại nhà nhằm phát hiện các dấu hiệu di truyền liên quan đến ung thư tuyến tiền liệt, giúp chẩn đoán sớm hơn và chính xác hơn.

Ngoài ra, một phòng khám ở Manhattan đang cung cấp xét nghiệm máu PSA miễn phí cho đến hết tháng 6, sau khi có thông tin cựu Tổng thống Joe Biden được chẩn đoán mắc ung thư tuyến tiền liệt ở thể tiến triển nhanh.

Dù tỷ lệ sống sau 5 năm của bệnh ung thư tuyến tiền liệt hiện đạt 97%, các chuyên gia cảnh báo rằng việc bỏ qua tầm soát có thể làm tăng nguy cơ tử vong lên tới 45%.

Phát hiện về pioglitazone đang mở ra hy vọng mới, không chỉ với bệnh nhân tiểu đường, mà còn với những người đang đối mặt với căn bệnh ung thư thầm lặng nhưng phổ biến này.

Thục Linh (Theo NY Post)