Đề xuất được Bộ Y tế nêu tại dự thảo các nghị định xử phạt, đang được lấy ý kiến. Theo đó, cơ quan này kiến nghị phạt tiền từ 3 đến 5 triệu đồng đối với hành vi sử dụng thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng, thuốc lá thế hệ mới khác và buộc tiêu hủy các loại sản phẩm này.

Bộ cũng đề xuất phạt tiền 5-10 triệu đồng đối với hành vi biết rõ người khác sử dụng các sản phẩm này tại địa điểm thuộc quyền sở hữu của mình hoặc do mình quản lý mà không ngăn cản hoặc báo cơ quan có thẩm quyền xử lý.

Kiến nghị được Bộ Y tế đưa ra trong bối cảnh Việt Nam là quốc gia thứ 6 trong khu vực ASEAN và trong số 43 quốc gia cấm thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng. Từ 2025, các sản phẩm này được đưa vào danh sách hàng hóa cấm. Cá nhân, tổ chức vi phạm sẽ bị xử phạt theo quy định. Song, hiện nay, qua rà soát vẫn còn thiếu mức phạt, hành vi "chứa chấp" và "sử dụng". Vì vậy, Bộ Y tế đề xuất bổ sung các quy định trên.

Thuốc lá điện tử thiết kế bắt mắt như món đồ chơi hay thức uống. Ảnh:Lê Nga

Tỷ lệ sử dụng thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng tại Việt Nam đang tăng nhanh, đặc biệt ở nhóm trẻ em và thanh thiếu niên. Từ năm 2015 đến 2020, tỷ lệ hút thuốc lá điện tử ở người trưởng thành (từ 15 tuổi trở lên) tăng từ 0,2% lên 3,6%. Nhóm học sinh 13-17 tuổi, tỷ lệ hút tăng từ 2,6% (năm 2019) lên 8,1% (năm 2023). Nhóm nữ tuổi 11-18, kết quả điều tra sơ bộ tại 11 tỉnh thành cho thấy tỷ lệ sử dụng là 4,3% vào năm 2023.

Bộ Y tế cảnh báo tình trạng này đặc biệt nguy hiểm với giới trẻ. Năm 2023, số người nhập viện do ngộ độc, bệnh vì thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng là 1.224. Các sản phẩm không chỉ gây hại sức khỏe, gây nghiện nicotine mà còn có nguy cơ bị trộn ma túy. Thực tế, cơ quan chức năng đã bắt giữ nhiều vụ liên quan đến ma túy núp bóng thuốc lá điện tử, nhiều học sinh ngộ độc phải nhập viện cấp cứu.

Báo cáo từ Bộ Công an cho thấy số vụ vi phạm liên quan thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng có chứa ma túy gia tăng nhanh chóng. Năm 2023, có 86 vụ bị khởi tố; còn quý I/2024 có 33 vụ, gần bằng một nửa tổng số vụ cả năm trước, phản ánh tình trạng báo động trong việc kiểm soát các sản phẩm này.

Lê Nga