Tiến sĩ, bác sĩ Lâm Văn Hoàng, Trưởng khoa Nội tiết - Đái tháo đường, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM, cho biết bệnh tiểu đường type 1 hay type 2 đều có nguy cơ dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng nếu không được kiểm soát hiệu quả. Biến chứng có thể ảnh hưởng đến mạch máu, dây thần kinh, tim, thận, mắt và nhiều cơ quan khác trong cơ thể, làm giảm chất lượng cuộc sống và tuổi thọ người bệnh. Bác sĩ Hoàng hướng dẫn người bệnh một số cách phòng biến chứng.

Kiểm soát đường huyết

Đường huyết cao kéo dài là nguyên nhân chính gây tổn thương các cơ quan trong cơ thể. Người bệnh cần duy trì đường huyết ở mức an toàn bằng cách tuân thủ chế độ ăn uống khoa học, tập thể dục đều đặn, dùng thuốc theo đúng hướng dẫn của bác sĩ. Theo dõi đường huyết thường xuyên để quản lý bệnh tốt hơn.

Ăn uống lành mạnh

Chế độ ăn uống cân bằng, giàu chất xơ và ít tinh bột, đường có thể giúp kiểm soát đường huyết, phòng ngừa biến chứng. Người bệnh nên ưu tiên thực phẩm tự nhiên như rau xanh, trái cây ít ngọt, ngũ cốc nguyên hạt, cá. Đồng thời, người bệnh hạn chế tiêu thụ đồ ngọt, thức ăn nhanh và các loại thực phẩm chứa nhiều chất béo bão hòa có trong động vật (bò, heo...). Uống đủ nước mỗi ngày cũng giúp duy trì sức khỏe tổng thể, hỗ trợ điều hòa đường huyết.

Bác sĩ tư vấn cho người bệnh. Ảnh: Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh

Tập thể dục thường xuyên

Vận động góp phần kiểm soát cân nặng, cải thiện độ nhạy insulin, từ đó giữ đường huyết ở mức ổn định. Người trưởng thành nên tập thể dục ít nhất 150 phút mỗi tuần, tương đương 30 phút mỗi ngày. Người tiểu đường có thể đi bộ nhanh, bơi lội, đạp xe hoặc yoga... Trước khi bắt đầu tập luyện, người bệnh cần tham khảo ý kiến bác sĩ để chọn hình thức phù hợp với tình trạng sức khỏe.

Theo dõi sức khỏe định kỳ

Kiểm tra sức khỏe thường xuyên giúp phát hiện sớm biến chứng và điều trị kịp thời. Người bệnh nên xét nghiệm định kỳ như kiểm tra HbA1c (đánh giá đường huyết trung bình trong ba tháng), đo huyết áp, xét nghiệm chức năng thận, kiểm tra mắt, bàn chân theo hướng dẫn của bác sĩ. Các biến chứng như bệnh võng mạc tiểu đường, bệnh thận mạn hay tổn thương thần kinh có thể kiểm soát tốt nếu phát hiện sớm.

Bảo vệ tim mạch

Theo bác sĩ Hoàng, bệnh tiểu đường làm tăng nguy cơ mắc các bệnh tim mạch, nhất là nhồi máu cơ tim và đột quỵ. Cách bảo vệ sức khỏe tim mạch là kiểm tra huyết áp và cholesterol thường xuyên để duy trì các chỉ số ở mức an toàn. Chế độ ăn uống lành mạnh, tập thể dục đều đặn, sử dụng thuốc kiểm soát huyết áp, cholesterol theo chỉ định bác sĩ góp phần ngăn ngừa các biến chứng tim mạch.

Giảm căng thẳng

Căng thẳng kéo dài có thể làm tăng đường huyết khiến khó kiểm soát bệnh. Người bệnh cần tìm cách thư giãn, giữ tinh thần lạc quan, tích cực thông qua các hoạt động như thiền, yoga, đọc sách.

Hạn chế sử dụng chất kích thích

Thuốc lá và rượu bia không chỉ gây hại cho sức khỏe nói chung mà còn làm tăng nguy cơ biến chứng tiểu đường. Thuốc lá có thể khiến mạch máu tổn thương dễ dẫn đến các bệnh tim, tổn thương thần kinh. Rượu bia ảnh hưởng đến mức đường huyết và chức năng gan, tăng nguy cơ biến chứng tiểu đường. Người tiểu đường cần tránh hoàn toàn các chất kích thích để kiểm soát bệnh tốt hơn.

Bác sĩ Hoàng khuyến cáo người tiểu đường nên tuân thủ điều trị, uống thuốc theo đúng chỉ định, không tự ý ngưng thuốc hoặc thay đổi liều dùng để kiểm soát bệnh và ngăn ngừa biến chứng. Nếu có bất kỳ dấu hiệu bất thường, người bệnh cần đến bác sĩ để được tư vấn và điều trị kịp thời.

Bạch Dương