Nguyên nhân

Huyết áp thấp xảy ra khi chỉ số huyết áp giảm dưới mức 90/60 mmHg. Tình trạng này khiến máu không đủ cung cấp oxy và dưỡng chất cho các cơ quan, nhất là não, tim, thận... Bác sĩ Nguyễn Hoài Vũ, khoa Tim mạch, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội, cho biết nguyên nhân thường do cơ địa bẩm sinh, ăn uống thiếu chất, bỏ bữa, ít vận động, stress, mất ngủ. Huyết áp thấp cũng có thể xuất hiện khi mất nước, mất máu, tác dụng phụ của thuốc hoặc bệnh nền như thiếu máu, rối loạn nội tiết.

Rối loạn tiền đình là tình trạng rối loạn chức năng của hệ thống tiền đình trong tai trong và não, ảnh hưởng đến khả năng giữ thăng bằng và nhận biết tư thế, vị trí cơ thể trong không gian. Nguyên nhân có thể do căng thẳng thần kinh, làm việc quá sức, thay đổi tư thế đột ngột.

Nhóm người có nguy cơ

Huyết áp thấp và rối loạn tiền đình đều có thể xảy ra ở người trẻ, nhất là dân văn phòng, người làm việc căng thẳng, ít vận động, ngủ không đủ giấc, sinh hoạt thất thường. Bệnh phổ biến hơn ở phụ nữ gầy yếu, người bỏ bữa, ăn uống kém hoặc giảm cân quá mức.

Rối loạn tiền đình thường xuất hiện ở người lớn tuổi do thoái hóa mạch máu, hệ thần kinh, vấn đề về tuần hoàn máu lên não, thính giác, cột sống cổ và thần kinh ngoại biên. Người có bệnh lý nền như thiểu năng tuần hoàn não, viêm tai giữa, thoái hóa đốt sống cổ, u dây thần kinh số 8 cũng thuộc nhóm nguy cơ rối loạn tiền đình.

Dấu hiệu

Bác sĩ Vũ hướng dẫn phân biệt hai bệnh dựa vào một số dấu hiệu đặc trưng. Huyết áp thấp thường gây chóng mặt nhẹ khi đứng dậy đột ngột, lúc đói, mất ngủ hoặc mệt mỏi, kèm tay chân lạnh, da tái và đôi khi tim đập nhanh, ít gây buồn nôn. Ngược lại, rối loạn tiền đình gây chóng mặt quay cuồng, cảm giác không gian nghiêng ngả, mất thăng bằng và buồn nôn. Điều này rõ hơn khi thay đổi tư thế hoặc di chuyển đầu nhanh, rất ít khi kèm lạnh tay chân hay tim đập nhanh. Người bệnh có thể dùng máy đo huyết áp tại nhà để kiểm tra. Nếu huyết áp bình thường và xuất hiện chóng mặt kèm ù tai, mất thăng bằng, buồn nôn nhiều thì nên nghĩ đến rối loạn tiền đình.

Nếu các triệu chứng chóng mặt, choáng váng kéo dài hoặc kèm theo các dấu hiệu bất thường khác như ngất xỉu, rối loạn ý thức, yếu liệt tay chân... người bệnh nên đến bệnh viện kiểm tra. Tự ý dùng thuốc tăng huyết áp, thuốc tiền đình hoặc thuốc an thần khi chưa rõ nguyên nhân có thể gây phản tác dụng, thậm chí làm nặng thêm tình trạng bệnh.

Để phòng tránh huyết áp thấp và rối loạn tiền đình, mọi người nên duy trì thói quen sinh hoạt lành mạnh, ăn uống đầy đủ chất dinh dưỡng, không bỏ bữa sáng, uống đủ nước mỗi ngày, hạn chế sử dụng cà phê, rượu bia. Mọi người nên tập thể dục nhẹ nhàng, tránh ngồi quá lâu một chỗ, ngủ đủ giấc 7-8 tiếng mỗi đêm, giảm căng thẳng và không làm việc quá sức. Khi thay đổi tư thế, hãy thực hiện chậm rãi, tránh đứng dậy đột ngột.

Ly Nguyễn