"Loại hình phẫu thuật này thường phải gây mê, thực hiện trên người béo, chủ yếu là người tương đối lớn tuổi với nhiều bệnh nền, chứa đựng nhiều rủi ro biến chứng", PGS.TS.BS Lê Hành, Chủ tịch Hội Phẫu thuật Tạo hình Thẩm mỹ Việt Nam, nói bên lề họp báo khởi động Hội nghị khoa học thẩm mỹ và triển lãm ASLS 2025, tổ chức gần đây.

Theo phó giáo sư Hành, bất cứ cuộc gây mê nào cũng một vấn đề lớn với nhiều nguy cơ. Gây mê sai chỉ định hoặc quá liều, có thể dẫn đến ngộ độc, sốc thuốc khiến bệnh nhân rối loạn nhịp tim, suy hô hấp rồi ngưng tim, ngưng thở, tử vong. Mỹ ghi nhận tỷ lệ tử vong bệnh nhân hút mỡ bụng là 1/20.000 ca, còn Việt Nam chưa có thống kê cụ thể.

Ngoài ra, bệnh nhân còn đối mặt với nguy cơ biến chứng sau hút mỡ do thuyên tắc mỡ. Điều này xảy ra thường do quy trình hút mỡ diễn ra kéo dài, mạch máu tổn thương, các vi mạch giãn ra. Các tế bào mỡ khi bị hút ngược vào lòng mạch, đi khắp cơ thể, nếu lên não gây đột quỵ, vào tim gây trụy tim, vào phổi gây phù. Năm ngoái, người phụ nữ 31 tuổi đột quỵ nhồi máu não do thuyên tắc mỡ sau hút mỡ bụng, cấy mỡ vùng trán và thái dương tại một thẩm mỹ viện ở TP HCM.

Tử vong do hút mỡ cũng có thể xảy ra khi người thực hiện phẫu thuật không được đào tạo chuyên khoa, không có chứng chỉ hành nghề, không có kinh nghiệm phẫu thuật. Cơ sở thẩm mỹ nếu kém uy tín, không đủ trang thiết bị cấp cứu, thiếu nhân sự để theo dõi sát sao trong và sau mổ cũng dễ dẫn đến nguy hiểm cho bệnh nhân.

PGS.TS.BS Lê Hành tại họp báo ngày 2/6. Ảnh: Minh Phương

Lãnh đạo Hội Phẫu thuật Tạo hình Thẩm mỹ Việt Nam cho rằng điều nguy hiểm nhất hiện nay là bệnh nhân hút mỡ thường làm kèm nhiều thứ như đặt túi ngực, cấy mỡ..., còn gọi là "combo". Điều này tiềm ẩn rất nhiều nguy cơ, bởi riêng việc hút mỡ đã là phẫu thuật lớn, đòi hỏi phải có quy trình nghiêm ngặt.

Thực tế thời gian qua, TP HCM ghi nhận nhiều trường hợp tử vong trong lúc hút mỡ kết hợp nhiều loại hình khác. Tuần trước, người phụ nữ 32 tuổi bất ngờ ngưng tim rồi tử vong sau mổ nâng ngực và hút mỡ bắp tay tại Bệnh viện Răng hàm mặt Thẩm mỹ Paris, đang được cơ quan chức năng điều tra làm rõ nguyên nhân. Hồi tháng 5/2024, người phụ nữ 64 tuổi hôn mê sau hai ngày hút mỡ, cắt da thừa mí mắt, thay túi độn ngực tại Bệnh viện Tân Hưng, được cứu chữa hơn một tháng nhưng không qua khỏi. Trước đó, cô gái 31 tuổi đến một cơ sở thẩm mỹ học việc, được bà chủ nâng mũi, hút mỡ bụng, vài giờ sau thì tím tái, khó thở, tử vong khi vào viện cấp cứu.

Đầu năm nay, Sở Y tế TP HCM đã ban hành "Quy trình chăm sóc toàn diện người bệnh thực hiện phẫu thuật hút mỡ tạo hình bụng", với quy trình kỹ thuật chi tiết do chuyên gia thuộc nhiều chuyên khoa khác nhau phối hợp xây dựng, theo từng giai đoạn mà người bệnh phải trải qua khi được chỉ định và phẫu thuật hút mỡ. Mỗi bước đều chỉ rõ những việc cần phải làm, do ai làm, cách làm như thế nào, dự báo những tình huống có thể xảy ra, cách giải quyết.

"Trong khuyến cáo này, chúng tôi yêu cầu không hút mỡ theo hình thức 'combo', nhưng không ít nơi vẫn làm bất chấp với giải thích là thực hiện vì nhu cầu bệnh nhân muốn làm nhanh nhiều thứ cùng lúc", bác sĩ nói.

Bác sĩ trong phòng mổ tại bệnh viện ở TP HCM. Ảnh: Quỳnh Trần

Theo ông Hành, một trong những tiêu chuẩn trong mổ hút mỡ là bệnh nhân an toàn, nghĩa là cần biết rõ bệnh nhân có bệnh lý gì hay không để có giải pháp phù hợp. Chẳng hạn, nếu người bệnh có đái tháo đường, tăng huyết áp, bệnh tim mạch..., phải điều trị đưa các chỉ số về mức phù hợp, đủ điều kiện phẫu thuật mới thực hiện. Việc chỉ định gây mê, gây tê cần được cân nhắc kỹ lưỡng với từng trường hợp.

Bác sĩ khuyến cáo người muốn phẫu thuật hút mỡ nên chọn bệnh viện được cấp phép hoạt động, bác sĩ có chứng chỉ hành nghề với phạm vi hoạt động chuyên môn dành cho loại hình này. Quá trình hút mỡ bụng phải được thực hiện ở bệnh viện có phòng mổ đạt chuẩn, có bác sĩ gây mê theo dõi và hỗ trợ, kiểm soát. Khách hàng trước khi hút mỡ bụng phải được kiểm tra sức khỏe tổng thể, xét nghiệm đầy đủ. Tuyệt đối không được thực hiện ở cơ sở thẩm mỹ viện.

Lê Phương