Trả lời:

Dây thần kinh tọa là dây dài và lớn nhất trong cơ thể, xuất phát từ thắt lưng, chạy qua mông, đùi, xuống bàn chân. Tình trạng đau từ vùng thắt lưng lan xuống mông, mặt sau đùi và xuống chân có thể là biểu hiện của đau thần kinh tọa. Đây là bệnh lý thần kinh phổ biến, xảy ra khi dây thần kinh tọa bị chèn ép hoặc tổn thương.

Triệu chứng khác có thể gồm đau âm ỉ hoặc dữ dội theo dọc đường đi của dây thần kinh này. Cơn đau có thể kèm theo cảm giác tê, ngứa ran, châm chích như kim đâm, yếu chân, khó đi lại.

Chèn ép dây thần kinh tọa có thể do thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng, khi phần nhân nhầy bên trong đĩa đệm bị lồi ra và ép vào rễ thần kinh, gây đau. Ngoài ra, tình trạng này có thể do thoái hóa cột sống, hẹp ống sống, trượt đốt sống, u tủy hoặc các bất thường khác ở vùng cột sống.

Để chẩn đoán chính xác tình trạng bệnh, bạn nên đến chuyên khoa Thần kinh - Cột sống để bác sĩ kiểm tra. Qua khám lâm sàng, bác sĩ đánh giá vị trí đau, cảm giác và sức cơ, đồng thời chỉ định thực hiện một số xét nghiệm hình ảnh như chụp cộng hưởng từ MRI 1.5-3 Tesla, chụp X-quang, CT 768 hay 1975 lát cắt, đo điện cơ (EMG) giúp xác định chính xác vị trí chèn ép và mức độ tổn thương của dây thần kinh. Từ đó, bác sĩ đưa ra phác đồ điều trị phù hợp cho từng trường hợp.

Chụp MRI 3 Tesla giúp xác định chính xác vị trí chèn ép dây thần kinh tọa. Ảnh: Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh

Đau thần kinh tọa có thể điều trị hiệu quả nếu phát hiện sớm. Trường hợp nhẹ đến trung bình, người bệnh có thể điều trị bảo tồn bằng thuốc giảm đau, kháng viêm, kết hợp nghỉ ngơi, tập vật lý trị liệu và thay đổi lối sống. Nếu dây thần kinh bị chèn ép nghiêm trọng hoặc điều trị bảo tồn không hiệu quả, bác sĩ có thể chỉ định phẫu thuật với các kỹ thuật ít xâm lấn, mổ nội soi lấy nhân đệm hoặc phẫu thuật robot, giúp can thiệp chính xác, hạn chế tổn thương mô lành, bệnh nhân phục hồi nhanh, ít đau sau mổ.

Người làm việc văn phòng, người lớn tuổi hoặc người lao động nặng nên giữ đúng tư thế khi ngồi, đứng, nâng đỡ vật nặng. Tránh ngồi lâu một chỗ, nên đứng dậy đi lại, vận động nhẹ nhàng sau mỗi 30-60 phút để giảm áp lực lên cột sống và rễ thần kinh. Đồng thời, mỗi người nên duy trì tập luyện thể dục đều đặn, nhất là các bài tăng sức mạnh cơ lưng, cơ bụng giúp cột sống khỏe mạnh và giảm nguy cơ chèn ép thần kinh.

ThS.BS Phan Duy Quang

Khoa Thần kinh, Trung tâm Khoa học Thần kinh

Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM