Khớp cùng chậu là điểm trung gian giữa cột sống và khớp háng nên bất kỳ rối loạn nào ở một trong ba cấu trúc cũng có thể ảnh hưởng đến hai phần còn lại. Đây cũng là khớp lớn nhất trên cơ thể, chịu trách nhiệm phân tán lực đều ra hai chân, hấp thụ lực tác động khi đi bộ, di chuyển. Rối loạn chức năng khớp cùng chậu là một nhóm triệu chứng bất thường ở vùng chậu, đặc trưng bởi đau vùng lưng - chậu.

ThS.BS Phạm Thị Xuân Thư, đơn vị Nội cơ xương khớp, Phòng khám Đa khoa Tâm Anh Quận 7, cho biết khó phát hiện rối loạn chức năng khớp cùng chậu bởi triệu chứng khá giống các bệnh lý cột sống khác như đau lưng dưới, đau lan xuống mông hoặc mặt sau đùi, đau khi đứng lâu, leo cầu thang, chuyển tư thế từ ngồi sang đứng... Do đó, bác sĩ phải khai thác thêm các chi tiết về bệnh sử, sinh hoạt, nghề nghiệp, chấn thương, thực hiện các bài tập đánh giá và chụp chiếu chuyên sâu để chẩn đoán.

Như anh Tuấn, 38 tuổi, đau thắt lưng một năm qua, tự điều trị bằng cách tập thể dục, xoa bóp, dán cao không bớt. Tình trạng nặng hơn, đau lan xuống mông vào lúc gần sáng, đau cứng vùng thắt lưng và hông khi thức dậy. Anh đi khám tại cơ sở y tế gần nhà, chụp X-quang không phát hiện tổn thương rõ ràng, được chẩn đoán đau cơ lưng nhưng hai tháng điều trị không cải thiện.

Sau khi loại trừ các bệnh lý khác, thực hiện các bài kiểm tra vận động chuyên sâu và chụp X-quang, MRI..., bác sĩ Thư chẩn đoán anh Tuấn bị rối loạn chức năng khớp cùng chậu. Các xét nghiệm cận lâm sàng cho thấy anh bị viêm cột sống dính khớp - bệnh lý thường gặp trong rối loạn chức năng khớp cùng chậu.

Tương tự, chị Hà, 40 tuổi, bị đau lưng dưới, đôi khi lan xuống mông đùi, đau nhiều hơn khi ngồi lâu hoặc đứng dậy sau khi ngồi. Chị Hà đi khám ở nhiều nơi, được chẩn đoán thoái hóa nhẹ cột sống thắt lưng, dùng thuốc không giảm. Bác sĩ Thư xác định chị Hà cũng bị rối loạn chức năng khớp cùng chậu. Nguyên nhân gây bệnh kết hợp từ nhiều yếu tố như làm việc nhà không đúng tư thế, mang thai hai lần khiến các cơ và dây chằng xương chậu lỏng lẻo, khớp cùng chậu tổn thương nhưng lại không chú ý phục hồi.

Bác sĩ Thư đánh giá tình trạng khớp cùng chậu cho anh Tuấn. Ảnh: Phòng khám Đa khoa Tâm Anh Quận 7

Rối loạn chức năng khớp cùng chậu có thể xảy ra do nhiều nguyên nhân như bệnh lý, chấn thương hoặc sinh hoạt sai tư thế... Nếu không phát hiện kịp thời và tìm được nguyên nhân chính xác gây ra tình trạng này có thể dẫn đến đau mạn tính, tổn thương xương khớp, ảnh hưởng vận động và nhiều cơ quan khác trong cơ thể. "Khoảng 40% trường hợp người mắc rối loạn chức năng khớp cùng chậu chuyển từ cấp tính sang mạn tính do điều trị không tốt", bác sĩ Thư nói.

Tùy nguyên nhân gây bệnh, bác sĩ lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp như dùng thuốc (đường uống và tiêm), vật lý trị liệu, phẫu thuật. Các phương pháp điều trị rối loạn chức năng khớp cùng chậu có hiệu quả cao, không chỉ điều trị triệu chứng mà còn giải quyết nguyên nhân và yếu tố liên quan, giảm nguy cơ tái phát.

Anh Tuấn được điều trị thuốc kháng viêm non-steroid liều cao và giảm đau. Sau 4 tuần, triệu chứng đau lưng dưới cải thiện được 70%, anh ngủ ngon giấc hơn, giảm đau lưng khi thức dậy. Anh duy trì tái khám và điều trị vì viêm cột sống dính khớp là bệnh lý mạn tính, cần dùng thuốc lâu dài.

Chị Hà được điều trị bằng vật lý trị liệu và thay đổi thói quen sinh hoạt. Chị được chiếu các tia laser, xung kích... để giảm đau và co thắt cơ, thực hiện các bài tập kéo giãn và tăng cường sức mạnh cơ bắp. Sau 3 tuần, chị gần như không còn đau, chỉ mỏi nhẹ nếu làm việc nhiều.

Chị Hà được điều trị bằng máy radio trúng đích giúp giảm đau và thư giãn cơ bắp. Ảnh: Phòng khám Đa khoa Tâm Anh Quận 7

Bác sĩ Thư lưu ý khi có các triệu chứng đau lưng bất thường, ảnh hưởng đến khả năng vận động, người bệnh nên đến các cơ sở y tế chuyên sâu về chấn thương chỉnh hình hoặc cơ xương khớp để được khám, chẩn đoán chính xác nguyên nhân và điều trị đúng cách.

Phi Hồng