Bé Nhung ngay sau sinh được sàng lọc nghe kém và chẩn đoán điếc sâu hai tai. Bác sĩ chỉ định đeo máy trợ thính để làm quen với âm thanh, kích thích thính giác trước, dần làm quen âm thanh, sau đó cấy điện cực ốc tai khi bé đủ 12 tháng tuổi.

Bé 16 tháng tuổi được đưa đến Trung tâm Tai Mũi Họng, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM cấy điện cực ốc tai. Kết quả chụp MRI cho thấy bé bị loạn sản ốc tai hai bên, theo dõi bất sản thần kinh ốc tai hai bên.

GS.TS.BS Trần Phan Chung Thủy, Cố vấn Trung tâm Tai Mũi Họng, cho biết bệnh nhi bất thường hình dạng cấu trúc ốc tai (cơ quan cảm nhận âm thanh). Ở người bình thường, ốc tai cuộn thành khoảng 2,5 vòng, vì bé loạn sản ốc tai nên số vòng này ít hơn. Đồng thời, thần kinh ốc tai bệnh nhi bị teo nhỏ, trong khi đây là đường dẫn truyền tín hiệu âm thanh từ điện cực vào não. Bác sĩ cần đặt điện cực sao cho vừa kích thích thần kinh thính giác vừa tránh chạm các vùng nguy hiểm vì có thể ảnh hưởng đến hiệu quả nghe.

Trước phẫu thuật, hình ảnh MRI và CT tai của bé được nhập vào hệ thống kính vi phẫu Zeiss Kinevo 900 ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI). AI phân tích hình dạng ốc tai, tái dựng bản đồ 3D cá thể hóa ngay trên màn hình.

Giáo sư Thủy cho biết kính vi phẫu có vai trò quan trọng trong các trường hợp bệnh nhi bất thường tai trong, các cấu trúc giải phẫu không rõ ràng như bé Nhung. Kính hỗ trợ bác sĩ vừa quan sát trực tiếp, vừa đối chiếu bản đồ 3D ngay trong quá trình thao tác, góp phần giảm rủi ro, nhất là khi tạo cửa đi vào ốc tai.

Giáo sư Chung Thủy (ngồi) đang đặt điện cực vào ốc tai cho bệnh nhi. Ảnh: Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh

Giáo sư Thủy mở sào bào thượng nhĩ, mở thượng nhĩ sau, mở cửa sổ tròn, đưa điện cực ốc tai đặt đúng vị trí, không đẩy quá sâu làm tổn thương mô mềm hoặc chạm vào thành xương. Sau khi cố định điện cực, êkíp đo đáp ứng thần kinh thính giác với kích thích điện cực. Các điện cực đáp ứng tốt.

Hậu phẫu, sức khỏe bệnh nhân ổn định, vết thương lành, các chỉ số đánh giá sau mổ của bệnh nhi tốt, xuất viện sau ba ngày. Một tháng sau, bé được gắn bộ xử lý âm thanh bên ngoài và kích hoạt thiết bị. Bé cảm nhận được âm thanh ngay khi các xung điện đầu tiên được truyền qua hệ thống điện cực vào vùng ốc tai. Sau ba tháng học với các giáo viên chuyên biệt để kích thích thần kinh thính giác, phục hồi chức năng nghe, đến nay Nhung đã nghe được âm thanh xung quanh, bắt đầu học nói.

CMV là virus thuộc họ herpes virus. Khi mẹ nhiễm CMV trong thời kỳ mang thai, virus có thể truyền sang thai nhi qua nhau thai gây điếc bẩm sinh, bại não, co giật, chậm phát triển vận động - tâm thần. Giáo sư Thủy khuyến cáo phụ nữ mang thai nên tầm soát virus Cytomegalovirus (CMV) trong ba tháng đầu thai kỳ.

Ngay sau sinh, trẻ sơ sinh cần được sàng lọc nghe kém, giúp phát hiện sớm các vấn đề về thính lực và can thiệp kịp thời. Nếu trẻ suy giảm thính lực, gia đình cần phối hợp chặt chẽ với bác sĩ chuyên khoa để đeo máy trợ thính cho trẻ đúng thời điểm, theo dõi tiến triển thính giác, cấy điện cực ốc tai giai đoạn vàng. Cấy điện cực ốc tai trong thời điểm vàng giúp trẻ phát triển khả năng nghe nói. Trẻ điếc bẩm sinh, điếc sâu hai tai, từ 12 tháng tuổi trở lên có thể cấy điện cực ốc tai. Phụ huynh nên cho trẻ phẫu thuật sớm để trẻ được tiếp xúc với âm thanh trong giai đoạn phát triển ngôn ngữ.

Uyên Trinh