Chóng mặt, ù tai là những triệu chứng thường gặp ở người lớn tuổi hoặc người làm việc căng thẳng kéo dài. Theo bác sĩ Kim Ngân, chuyên khoa Thần kinh, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM dù đôi khi chỉ diễn ra thoáng qua, đây có thể là dấu hiệu của các rối loạn phức tạp liên quan đến tuần hoàn não và hệ thống tiền đình. Việc can thiệp đúng cách, kịp thời, sẽ giúp cải thiện triệu chứng và nâng cao chất lượng sống.

Người lớn tuổi, hoặc người làm việc căng thẳng kéo dài thường có triệu chứng chóng mặt, ù tai. Ảnh: Shutterstock

"Lúc đứng dậy, tôi thấy mọi thứ quay cuồng kiểu xoay tròn không giữ được thăng bằng, trong đầu cảm giác nặng nề và như có tiếng kêu vo ve trong tai", đó là mô tả của ông Cường (50 tuổi, Hà Nội), người từng xem nhẹ cảm giác chóng mặt và ù tai. Ban đầu, ông nghĩ chỉ là biểu hiện thoáng qua do mệt mỏi. Tuy nhiên, khi tình trạng này lặp lại nhiều lần, kèm theo mất ngủ và suy giảm trí nhớ, ông mới đi khám và được chẩn đoán rối loạn tuần hoàn não kèm rối loạn tiền đình.

Thực tế, tại Việt Nam, tỷ lệ người gặp tình trạng chóng mặt - ù tai đang có xu hướng gia tăng và trẻ hóa. Trong đó, những người 40 tuổi trở lên, những người thường xuyên trải qua tình trạng căng thẳng kéo dài sẽ có nguy cơ cao đối mặt với tình trạng này.

Không chỉ gây cảm giác khó chịu, tình trạng chóng mặt và ù tai kéo dài còn có thể ảnh hưởng đến sinh hoạt hàng ngày, làm tăng cơ nguy cơ té ngã, rối loạn giấc ngủ, giảm tập trung và dẫn đến hệ quả là giảm chất lượng cuộc sống.

BS.CK1 Lý Thị Kim Ngân cho rằng, hai nguyên nhân phổ biến dẫn đến tình trạng này là do tuần hoàn máu kém, đặc biệt là ở vi tuần hoàn vùng não và tai trong. Hệ thống tiền đình cùng với các thành phần của hệ thần kinh cũng có vai trò duy trì cảm giác thăng bằng và kiểm soát chuyển động của cơ thể.

Cũng theo bác sĩ Kim Ngân, việc cải thiện tình trạng chóng mặt, ù tai không quá phức tạp nếu tập trung xử lý đúng gốc rễ của vấn đề. Nhiều người bệnh gặp tình trạng tái phát là do tự ý dùng thuốc chống say, chống nôn - những giải pháp chỉ mang tính chữa phần ngọn. Để cải thiện nhanh chóng và hiệu quả, người bệnh nên ưu tiên các biện pháp can thiệp bền vững hơn.

Cải thiện rối loạn tuần hoàn máu não. Trong nhiều trường hợp, việc cải thiện vi tuần hoàn vùng não và tai trong mới là hướng can thiệp hiệu quả và bền vững. Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra, việc sử dụng chiết xuất Ginkgo Biloba chuẩn hóa EGb 761 có thể cải thiện lưu thông máu ở vi mạch vùng tai trong và não bộ, giúp làm giảm các triệu chứng chóng mặt và ù tai nhờ các cơ chế như tăng lưu lượng máu lên não và tai trong, trung hòa các gốc tự do, chống oxy hóa mạnh và bảo vệ tế bào thần kinh tiền đình khỏi tổn thương.

Một nghiên cứu được công bố vào tháng 11 năm 2021 trên Frontiers in Neurology cho thấy, sau 12 tuần sử dụng EGb 761 với liều 160 mg mỗi ngày, bệnh nhân có cải thiện đáng kể về tần suất và cường độ của các triệu chứng chóng mặt mãn tính. Một nghiên cứu khác trên tạp chí International Journal of Clinical Pharmacy cũng ghi nhận sự giảm rõ rệt mức độ ù tai sau khi sử dụng EGb 761.

Tập luyện và lối sống lành mạnh. Người bệnh có thể áp dụng các bài tập phục hồi tiền đình tại nhà duy trì đều đặn mỗi ngày 10 - 15 phút để hạn chế tình trạng chóng mặt, ù tai. Việc luyện tập đúng cách giúp hệ tiền đình dần thích nghi và lấy lại cân bằng. Một số bài tập hiệu quả bao gồm bài tập chuyển động đầu giảm chóng mặt; bài tập nhìn cố định tăng khả năng kiểm soát ánh nhìn và thăng bằng hay bài tập đi kết hợp xoay đầu giúp hệ tiền đình xử lý tốt các chuyển động phức hợp.

Duy trì lối sống lành mạnh và tập luyện hợp lý giúp cải thiện bệnh. Ảnh: Shutterstock

Ngoài ra, việc điều chỉnh lối sống đóng vai trò quan trọng trong việc kiểm soát và cải thiện triệu chứng chóng mặt, ù tai. Người bệnh nên duy trì giấc ngủ đầy đủ và tránh căng thẳng kéo dài. Việc hạn chế sử dụng rượu bia, cà phê và các chất kích thích cũng giúp làm giảm các cơn chóng mặt bất ngờ. Bên cạnh đó, chế độ ăn uống cần được bổ sung các dưỡng chất có lợi cho hệ thần kinh và tuần hoàn như vitamin nhóm B, omega-3 và magie. Cuối cùng, vận động nhẹ nhàng thông qua các hình thức như đi bộ, yoga sẽ góp phần cải thiện khả năng thăng bằng và hỗ trợ hệ tiền đình hoạt động ổn định hơn.

"Chóng mặt, ù tai hoàn toàn có thể kiểm soát nếu người bệnh chủ động sớm, từ việc thăm khám, điều chỉnh lối sống đến lựa chọn giải pháp phù hợp. Sự kiên trì mỗi ngày chính là chìa khóa để sống khỏe và giữ vững cân bằng lâu dài", bác sĩ Lý Thị Kim Ngân nhấn mạnh.

Thế Đan