Chị Nguyễn Minh Lý không có tiền sử bệnh lý hô hấp hay triệu chứng bất thường. Chị đi khám sức khỏe, kết quả chụp CT cho thấy một nốt tổn thương dạng kính mờ kích thước chưa đến 1 cm tại đỉnh phổi trái, nghi ngờ ác tính. Có ba loại tổn thương nốt là kính mờ, bán đặc và đặc. Trong đó, nốt kính mờ là loại tổn thương rất sớm, biểu hiện bằng hình ảnh mờ nhẹ như hơi nước trên kính.

PGS.TS.BS.CKII Nguyễn Hữu Ước, Trưởng khoa Phẫu thuật Tim, Mạch máu và Lồng ngực, cho biết tổn thương kính mờ dễ bị bỏ sót khi chụp X-quang ngực hoặc trên máy CT thế hệ cũ, còn ảnh chụp bằng máy CT thế hệ mới Somatom Force VB30 rõ nét hơn, giúp phân biệt bản chất mô tổn thương. Các bác sĩ hội chẩn quyết định sinh thiết nốt phổi bằng phẫu thuật nội soi lồng ngực cắt một phần nhỏ phổi chứa tổn thương (phương pháp Wedge). Đây là phẫu thuật ít xâm lấn, bảo tồn mô phổi lành trong trường hợp tổn thương không phải là ác tính.

Theo bác sĩ Ước, nốt tổn thương nhỏ, mềm, nằm sâu trong nhu mô phổi, khó xác định đúng vị trí trong khi mổ sinh thiết. Để định vị chính xác nốt, trước mổ các bác sĩ đánh dấu mô dưới hướng dẫn của máy CT Somatom Force VB30 để phẫu thuật viên tiếp cận chính xác.

Êkíp sinh thiết nốt phổi bằng phẫu thuật nội soi lồng ngực cắt một phần nhỏ phổi chứa tổn thương. Ảnh: Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh

Sau 15 phút, phẫu thuật viên tiếp cận và cắt bỏ khu vực được đánh dấu. Chưa đến 30 phút, mẫu bệnh phẩm mô khối u được gửi sinh thiết cho kết quả ác tính. Nốt phổi xấp xỉ 1 cm nên êkíp cắt rộng toàn bộ một thùy phổi trái và nạo vét hạch vùng. Hậu phẫu, sức khỏe chị Lý ổn định, không chảy máu, không dò khí, xuất viện sau một tuần.

Tiến sĩ, bác sĩ Vũ Hữu Khiêm, Trưởng khoa Ung bướu, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội, dặn dò chị Lý tái khám định kỳ để được đánh giá tình trạng hồi phục, theo dõi vết mổ, hướng dẫn tập thở phục hồi chức năng phổi. Chị cần làm các xét nghiệm giải phẫu bệnh và sinh học phân tử để bác sĩ chỉ định điều trị bổ trợ như liệu pháp trúng đích hoặc miễn dịch. Đồng thời, duy trì theo dõi bằng các xét nghiệm chuyên sâu như định lượng DNA khối u lưu hành trong máu (ctDNA), chụp CT ngực định kỳ mỗi 6-12 tháng để phát hiện sớm nguy cơ tái phát.

Bác sĩ Khiêm khám cho chị Lý sau phẫu thuật. Ảnh: Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh

Theo bác sĩ Khiêm, người khỏe mạnh, không có tiền sử hút thuốc vẫn có nguy cơ mắc ung thư phổi. Tỷ lệ người trẻ tuổi mắc bệnh có xu hướng gia tăng, nhất là tại các thành phố lớn - nơi mật độ ô nhiễm không khí cao và lối sống chịu nhiều căng thẳng. Một số yếu tố nguy cơ cao như tác nhân môi trường (khói thuốc, ô nhiễm không khí....), yếu tố di truyền và cơ địa, tiếp xúc với hóa chất gây ung thư.

Có nhiều phương pháp điều trị ung thư phổi như phẫu thuật, hóa trị, xạ trị. Các phương pháp sinh học hiện đại như thuốc nhắm trúng đích và liệu pháp miễn dịch sau phẫu thuật không chỉ giúp tiêu diệt tế bào ung thư còn sót lại, mà còn giảm nguy cơ tái phát, nâng cao chất lượng sống cho bệnh nhân.

Bác sĩ Khiêm khuyến cáo mọi người chủ động khám sức khỏe định kỳ. Phụ nữ trên 30 tuổi, không hút thuốc, sống ở khu vực đô thị nên tầm soát định kỳ bằng chụp CT ngực liều thấp mỗi 12-24 tháng, ngay cả khi không có triệu chứng. Nên xét nghiệm gene EGFR hoặc ctDNA nếu có người thân từng mắc ung thư phổi dù không hút thuốc. Phát hiện sớm bệnh giúp nâng cao hiệu quả điều trị và chất lượng sống về sau.

Globocan ghi nhận ung thư phổi là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu trong các loại ung thư tại Việt Nam năm 2022, với hơn 22.500 ca tử vong.

Ly Nguyễn