"Đây là trường hợp vô sinh đầu tiên có bệnh lý phức tạp mà chúng tôi phải phối hợp với bác sĩ nước ngoài để điều trị", bác sĩ Lê Xuân Nguyên, Trung tâm Hỗ trợ sinh sản, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM (IVF Tâm Anh TP HCM) nói hôm 18/4.

Chị Vân được bác sĩ ở Australia chẩn đoán mắc bệnh đa xơ cứng năm 2021 - bệnh lý rối loạn tự miễn làm chậm hoặc gián đoạn việc truyền thông tin giữa não bộ và cơ thể. Bệnh biểu hiện bằng nhiều triệu chứng thần kinh như suy giảm thị lực, tê và ngứa ran, yếu cục bộ, rối loạn chức năng bàng quang và ruột, suy giảm nhận thức... Hiện chưa xác định được nguyên nhân gây bệnh và không có cách chữa khỏi hoàn toàn. Chị điều trị bằng thuốc làm chậm tiến triển của bệnh, thuyên giảm triệu chứng song cần uống thuốc trọn đời.

Cuối năm ngoái chị kết hôn, chưa có thai do rối loạn nội tiết, giảm dự trữ buồng trứng. Vợ chồng về Việt Nam thăm gia đình kết hợp đến IVF Tâm Anh TP HCM điều trị thụ tinh trong ống nghiệm.

Theo bác sĩ Nguyên, người bệnh đa xơ cứng, đặc biệt nếu có tổn thương não, không được khuyến khích sinh con bởi dễ tái phát khuyết tật, nguy cơ sảy thai, sinh non, ảnh hưởng đến sức khỏe thể chất, tinh thần của mẹ và đứa trẻ trong giai đoạn hậu sản. Chị Vân chưa ghi nhận các tổn thương não nghiêm trọng, nhưng việc dùng thuốc điều trị có thể dẫn đến nhiều tác dụng phụ như khó thở, phát ban, đau ngực... tăng nguy cơ ảnh hưởng đến thai kỳ.

Bác sĩ Lê Xuân Nguyên tư vấn phác đồ điều trị cho người bệnh. Ảnh: Thanh Luận

Các bác sĩ tại Trung tâm Khoa học Thần kinh xác định các loại thuốc điều trị đa xơ cứng chị Vân đang dùng không phổ biến ở Việt Nam. Bác sĩ Nguyên liên hệ với bác sĩ tại Australia, xác nhận với loại thuốc và liều lượng hiện dùng, người bệnh có thể được chọc hút trứng và trữ đông. Để mang thai, họ cần điều chỉnh giảm liều lượng hoặc thay thế loại thuốc. Cần tối thiểu 6 tháng để theo dõi khả năng đáp ứng thuốc của người bệnh. Để chị Vân tăng cơ hội có con, mang thai an toàn, bác sĩ hai nước liên tục trao đổi, phối hợp xây dựng phác đồ điều trị tốt nhất cho người bệnh.

Phác đồ điều trị của chị Vân chia làm hai giai đoạn. Giai đoạn một, chị Vân được dùng thuốc kích thích buồng trứng liều lượng nhẹ. Bác sĩ chọc hút được 12 trứng trưởng thành, thụ tinh trong ống nghiệm cùng tinh trùng của người chồng, nuôi cấy được 5 phôi ngày 5 loại tốt. Toàn bộ phôi được trữ đông giúp người bệnh bảo tồn khả năng sinh sản.

Hiện chị Vân trở lại Australia để tiếp tục điều trị đa xơ cứng. Dự kiến cuối năm nay, vợ chồng chị về Việt Nam để điều trị vô sinh giai đoạn hai gồm chuẩn bị niêm mạc tử cung đủ điều kiện, chuyển phôi vào buồng tử cung. Nếu đậu thai, họ sẽ ở lại Việt Nam để gần người thân, được hỗ trợ chăm sóc thai kỳ tốt nhất.

Theo bác sĩ Nguyên, IVF Tâm Anh TP HCM thường xuyên tiếp nhận và điều trị thành công cho vợ chồng là kiều bào, người nước ngoài. Không ít trường hợp thụ tinh ống nghiệm khi vợ hoặc chồng đang điều trị các bệnh lý nền như đái tháo đường, bệnh tim mạch, ung thư... Các bác sĩ đa chuyên khoa sẽ hội chẩn, xây dựng phác đồ điều trị phù hợp nhất tùy nguyên nhân và tình trạng bệnh lý. Phụ nữ và nam giới chưa kết hôn nên cân nhắc trữ đông trứng hoặc tinh trùng trước khi điều trị các bệnh lý phức tạp giúp bảo tồn khả năng sinh sản.

Hoài Thương

* Tên người bệnh đã được thay đổi