PGS.TS.BS Nguyễn Thị Thu Hiền, Trưởng khoa Khúc xạ, Trung tâm Mắt Công nghệ cao, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, cho biết cận thị không đơn thuần là tình trạng nhìn mờ ở xa mà còn liên quan đến thay đổi cấu trúc giải phẫu của nhãn cầu. Nếu người cận thị có những thói quen sinh hoạt không tốt có thể gây tăng độ cận nhanh chóng làm cho nhãn cầu bị kéo dài ra phía sau. Cận thị tiến triển nhanh có thể dẫn đến các biến chứng như bong võng mạc, thoái hóa hoàng điểm, đục thể thủy tinh, glôcôm... ở độ tuổi trẻ.

Sử dụng thiết bị điện tử liên tục

Nhiều người làm việc với máy tính trong thời gian dài, có thể 4-6 tiếng mỗi ngày, thậm chí nhiều hơn. Bác sĩ Thu Hiền cho hay liên tục nhìn vào màn hình các thiết bị điện tử gây mỏi mắt, khô mắt, khiến cơ điều tiết phải hoạt động liên tục để điều chỉnh tiêu cự, làm giảm khả năng điều tiết của mắt theo thời gian. Cơ mắt phải làm việc quá sức để nhìn rõ các chi tiết trên màn hình, nhất là những chữ nhỏ hoặc hình ảnh chuyển động nhanh, tăng nguy cơ căng thẳng và mệt mỏi.

Khoảng cách nhìn quá gần

Thói quen thường xuyên cúi gằm, nằm nghiêng khi dùng điện thoại, máy tính hay đọc sách khiến khoảng cách từ mắt đến vật nhìn chỉ còn 15-20 cm, trong khi khoảng cách lý tưởng cần duy trì là 35-40 cm. Khi nhìn quá gần trong thời gian dài gây co thắt cơ thể mi, rối loạn điều tiết của mắt. Ngoài tác động đến cơ chế điều tiết, tư thế cúi gằm kéo dài còn gây mỏi cổ, vai, gáy cùng các vấn đề về cột sống cổ khác.

Phó giáo sư Hiền kiểm tra khúc xạ mắt cho người cận thị. Ảnh: Bệnh viện Tâm Anh

Ít tham gia hoạt động dưới ánh sáng tự nhiên

Ánh sáng tự nhiên đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì sức khỏe thị lực. Thiếu tiếp xúc với ánh sáng mặt trời cũng có nguy cơ khiến cận thị nặng hơn. Khi ở trong nhà quá lâu, mắt phải điều tiết nhiều hơn để nhìn rõ vật ở gần, làm cho cơ mắt mệt mỏi, tạo áp lực lên nhãn cầu.

Bác sĩ Hiền giải thích ánh sáng mặt trời kích thích sản sinh chất dẫn truyền thần kinh dopamine giúp điều chỉnh hình dạng của mắt, hạn chế sự kéo dài trục nhãn cầu - nguyên nhân chính gây cận thị. Do đó, dành thời gian hoạt động ngoài trời mỗi ngày, đặc biệt với trẻ em, là cách hiệu quả để bảo vệ thị lực, phòng cận thị hoặc ngăn ngừa tình trạng tiến triển.

Thói quen sinh hoạt thiếu khoa học

Nhiều người có thói quen hàng giờ liên tục ngồi trước màn hình máy tính, điện thoại để làm việc hoặc lướt mạng xã hội. Các bác sĩ nhãn khoa khuyến nghị người làm việc văn phòng áp dụng nguyên tắc 20-20-20, tức cứ sau 20 phút nhìn gần thì nhìn xa 20 feet (tương đương 6 m) trong 20 giây để cơ mắt thư giãn. Nếu nhìn lâu trong thời gian dài các cơ điều tiết không có thời gian phục hồi, dẫn đến mỏi mắt mạn tính, khô mắt và tăng độ cận.

Tư thế không đúng

Tư thế đọc sách và sử dụng thiết bị điện tử cũng ảnh hưởng trực tiếp đến mắt. Thói quen nằm ngửa hoặc nằm sấp khi đọc sách, xem điện thoại khiến góc nhìn lệch so với bình thường, buộc mắt phải điều tiết nhiều hơn để nhìn rõ. Khi làm việc, một số người có thói quen ngồi quá gần về phía trước bàn, dẫn đến cúi gằm hoặc tựa người lên bàn làm việc. Điều này vừa tạo áp lực lên vùng thắt lưng vừa mắt mỏi do phải nhìn xuống liên tục.

Bác sĩ Hiền hướng dẫn tư thế ngồi làm việc với màn hình máy tính đúng là lưng hơi nghiêng về phía trước một góc nhỏ thay vì thẳng đứng hoàn toàn, hai chân đặt phẳng trên sàn, cách nhau một khoảng cách bằng hông. Vai cần thả lỏng tự nhiên, không căng cứng hay nhô lên. Cằm không nên đưa quá về phía trước mà giữ ở vị trí tự nhiên, tránh tư thế cổ rùa (cột sống cổ và đầu nghiêng về phía trước quá mức) gây mỏi cổ, vai, gáy. Màn hình máy tính nên để dưới tầm mắt để không phải ngửa cổ, đồng thời mắt không cần mở quá rộng làm mắt dễ bị khô.

Khuê Lâm