Khi nào trẻ dậy thì?

Dậy thì là quá trình trở thành người lớn về mặt thể chất, khả năng sinh sản. Trẻ cũng trải qua sự phát triển về tinh thần, cảm xúc. Bé gái thường bắt đầu dậy thì ở tuổi từ 8 đến 13, quá trình này ở bé trai khoảng 9 đến 14 tuổi. Đối với bé gái, tuổi dậy thì thường kết thúc vào khoảng 15 đến 17 tuổi, còn bé trai là khoảng 16 đến 17.

Dậy thì ảnh hưởng đến cảm xúc của trẻ thế nào?

Trẻ có sự gia tăng hormone sinh dục, những thay đổi về hình dáng cơ thể có thể gây ra hành vi thất thường, bộc phát cảm xúc. Nhiều trẻ lo lắng, thường xuyên thay đổi tâm trạng. Cha mẹ nên đồng hành, cùng trò chuyện, giải thích cho trẻ hiểu những thay đổi trong cơ thể là hoàn toàn bình thường, ai cũng cần trải qua trong đời.

Những hormone nào liên quan đến tuổi dậy thì?

Hormone giải phóng Gonadotropin (GnRH) kích hoạt quá trình dậy thì ở trẻ.

Hormone hoàng thể (LH) kích thích các tế bào ở buồng trứng sản xuất các hormone liên quan đến estrogen và các tế bào ở tinh hoàn sản xuất testosterone.

Hormone kích thích nang trứng (FSH) thúc đẩy sản xuất estrogen ở buồng trứng, kích hoạt tế bào trong ống sinh tinh của tinh hoàn, tạo ra tinh trùng.

Testosterone là hormone sinh dục chính ở bé trai, sự gia tăng testosterone trong tuổi dậy thì gây ra nhiều thay đổi, bao gồm tăng chiều cao, cơ thể và lông mu phát triển, dương vật, tinh hoàn, tuyến tiền liệt to hơn.

Estrogen là hormone sinh dục chính của nữ giới Sự gia tăng estrogen trong tuổi dậy thì dẫn đến các đặc điểm sinh dục thứ cấp như ngực, những thay đổi về đường cong, chu kỳ kinh nguyệt.

Progesterone là một loại hormone sinh dục khác ở trẻ gái, góp phần vào những thay đổi ở ngực trong thời kỳ dậy thì.

Tuyến thượng thận sản xuất nhiều hormone androgen, góp phần vào sự hình thành đặc điểm giới tính thứ cấp, chủ yếu là sự phát triển của lông mu, lông nách.

Những tình trạng nào liên quan đến vấn đề dậy thì?

Hai vấn đề chính liên quan đến tuổi dậy thì là dậy thì sớm và dậy thì muộn do thiếu hụt dinh dưỡng, bao gồm cả rối loạn ăn uống, tiếp xúc với hormone trong môi trường, có khối u, di truyền. Một số trường hợp không rõ nguyên nhân.

Khi nào trẻ cần đi khám?

Phụ huynh nên đưa con đến bác sĩ khám gặp phải bất kỳ triệu chứng nào sau đây:

Mụn trứng cá nặng và không khỏi.

Đau liên quan đến sự tăng trưởng đột biến.

Dấu hiệu của bệnh trầm cảm, lo âu hoặc các tình trạng sức khỏe tâm thần khác.

Kinh nguyệt không đều sau năm đầu tiên bắt đầu có kinh nguyệt.

Đau bụng kinh nhiều hơn và chuột rút nhẹ.

Con trai bắt đầu có dấu hiệu dậy thì trước 9 tuổi hoặc không có dấu hiệu dậy thì khi 15 tuổi.

Con gái dậy thì trước 8 tuổi, không có dấu hiệu dậy thì lúc 13 tuổi.

Lê Nguyễn (Theo Cleveland Clinic)