Thông tin được nêu trong dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tổ chức TAND sửa đổi.

Trong dự thảo, TAND Tối cao đề xuất tổ chức của ngành sẽ gồm TAND Tối cao; TAND tỉnh, thành phố; TAND khu vực; Tòa án quân sự (trung ương, quân khu, khu vực). Như vậy sẽ không còn TAND cấp quận, huyện.

Tòa phúc thẩm TAND Tối cao dự kiến sẽ phúc thẩm vụ án, vụ việc mà bản án, quyết định của TAND cấp tỉnh chưa có hiệu lực pháp luật mà bị kháng cáo, kháng nghị. Cơ quan này cũng có quyền hạn kiến nghị Chánh án TAND Tối cao xem xét, kháng nghị bản án, quyết định của tòa phúc thẩm đã có hiệu lực pháp luật nhưng phát hiện vi phạm hoặc có tình tiết mới.

Các nhiệm vụ khác của Tòa phúc thẩm TAND Tối cao là tổng kết thực tiễn xét xử, đề xuất án lệ... Cơ cấu của cơ quan này sẽ có Chánh tòa, Phó chánh tòa, các thẩm phán...

Ngoài ra, dự thảo cũng đề xuất tăng số lượng thẩm phán TAND Tối cao từ 13 đến 17 người lên thành 23-27 người. Việc này nhằm bảo đảm đủ nguồn nhân lực giải quyết kịp thời, chất lượng với khối lượng công việc giám đốc thẩm, tái thẩm tăng thêm từ TAND Cấp cao chuyển về.

Phòng xử của Hội đồng thẩm phán TAND Tối cao tại tầng 1. Ảnh: Giang Huy

Cơ cấu TAND cấp huyện hiện nay thành TAND khu vực

Dự thảo của TAND Tối cao cũng đề xuất cơ cấu lại các TAND cấp huyện hiện nay thành TAND khu vực. Tên gọi được đặt theo tên đơn vị hành chính nơi đặt trụ sở và được đánh số thứ tự để phân biệt, hoặc tạo thuận lợi cho người dân dễ dàng nhận biết. Ví dụ: TAND thành phố Hà Nội, TAND khu vực 1 - Hà Nội.

Tòa khu vực có quyền xét xử sơ thẩm các vụ án hình sự về tội phạm mà mức cao nhất của khung hình phạt đến 20 năm tù; xét xử sơ thẩm tất cả các vụ án hành chính, dân sự...

TAND Tối cao đề xuất giao thẩm quyền giải quyết, xét xử sơ thẩm các vụ việc phá sản, sở hữu trí tuệ cho một số Tòa khu vực lớn đặt tại các tỉnh, thành phố là trung tâm kinh tế, tài chính đất nước.

Theo dự thảo, TAND khu vực sẽ có Chánh án, Phó chánh án, Chánh tòa, Phó chánh tòa, Thẩm phán, Thẩm tra viên tòa án làm công tác thi hành án, Thư ký tòa án, công chức khác và người lao động.

Tòa khu vực dự kiến có các tòa chuyên trách như TAND cấp huyện hiện nay, đó là: Tòa Hình sự, Dân sự, Kinh tế, Hành chính, Gia đình và người chưa thành niên. Một số Tòa khu vực sẽ được thành lập Tòa Phá sản, Sở hữu trí tuệ.

Hệ thống TAND Việt Nam hiện chia làm 4 cấp gồm TAND Tối cao; TAND cấp cao; TAND tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương; TAND huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh, Tòa án quân sự các cấp gồm Tòa án quân sự Trung ương; Tòa án quân sự quân khu và tương đương; Tòa án quân sự khu vực.

Ngày 12/4, Ban Chấp hành Trung ương đồng ý chủ trương kết thúc hoạt động của TAND cấp cao và cấp huyện; xác lập hệ thống tổ chức Tòa án thành ba cấp là Tối cao, tỉnh, khu vực.