Ngày 31/3, Văn phòng Đại diện Thương mại Mỹ (USTR) công bố Báo cáo Ước tính thương mại quốc gia, trong đó liệt kê chính sách, quy định của các nước mà họ coi là rào cản thương mại, cả thuế quan và phi thuế quan. Báo cáo này được đưa ra chỉ 2 ngày trước thời điểm Tổng thống Mỹ Donald Trump dự kiến công bố thuế nhập khẩu đối ứng với tất cả đối tác thương mại.

Giới phân tích chưa rõ liệu báo cáo này sẽ tác động thế nào đến kế hoạch áp thuế đối ứng của ông Trump, dự kiến có hiệu lực từ 2/4. Cố vấn thương mại Nhà Trắng thường xuyên phàn nàn về thuế giá trị gia tăng (VAT) của Liên minh châu Âu (EU), gọi đây là một loại thuế nhập khẩu. Tuy nhiên, báo cáo của USTR không đề cập đến thuế VAT trong phần nghiên cứu về châu Âu. Họ chỉ nhắc đến thuế này tại các nước như Argentina, Mexico, Trung Quốc và UAE.

Một số rào cản khác phi thuế quan cũng được nhắc đến, như EU chậm cấp phép cho nông sản biến đổi gen và cấm nhập khẩu nông sản có chứa một số loại thuốc bảo vệ thực vật. Châu Âu gần đây còn yêu cầu bao bì nhựa phải đạt tiêu chuẩn tối thiểu về hàm lượng vật liệu tái chế. USTR cho rằng đây là "các rào cản vô lý với hàng Mỹ xuất khẩu".

Xe tải và container tại cảng Ninh Ba Chu San ở Chiết Giang (Trung Quốc). Ảnh: Reuters

Báo cáo của USTR cũng đề cập việc Canada quản lý nguồn cung trứng, gia cầm và sản phẩm từ sữa, bằng cách áp hạn ngạch nhập khẩu. Nếu vượt hạn ngạch, mức thuế áp dụng sẽ rất cao, như 245% với phomai và bơ 298%.

Hồi giữa tháng 2, ông Trump ký biên bản ghi nhớ về việc Mỹ áp thuế với các nước tương đương mức họ áp với Washington. Các rào cản phi thuế quan cũng bị đáp trả vì khiến hàng xuất khẩu Mỹ gặp bất lợi. Khi đó, ông chỉ đạo Bộ Thương mại và Đại diện Thương mại Mỹ làm báo cáo chi tiết về hướng xử lý với từng quốc gia có quan hệ ngoại thương với nước này. Tổng thống Mỹ cho biết thuế đối ứng sẽ nhắm đến tất cả quốc gia.

"Trong lịch sử hiện đại, không tổng thống nào nhận ra các rào cản thương mại với doanh nghiệp xuất khẩu Mỹ nhiều như Tổng thống Trump. Chính phủ nỗ lực giải quyết các động thái bất công, khôi phục công bằng và ưu tiên cho doanh nghiệp, người lao động", Đại diện Thương mại Mỹ Jamieson Greer cho biết.

Ông Trump coi thuế nhập khẩu là cách bảo vệ nền kinh tế nội địa khỏi cạnh tranh không công bằng từ bên ngoài. Đây cũng là công cụ để ông đàm phán các điều khoản tốt hơn cho Mỹ.

Tuy nhiên, lo ngại về cuộc chiến thương mại đã khiến các thị trường tài chính toàn cầu chao đảo thời gian qua. Giới phân tích cũng lo ngại khả năng Mỹ lạm phát cao trở lại và rơi vào suy thoái.

Trước đó, Tổng thống Mỹ đã áp thuế nhập khẩu lên nhôm, thép, xe hơi và thuế bổ sung với toàn bộ hàng hóa từ Trung Quốc. Đến nay, cả Canada, Trung Quốc và châu Âu đều đã công bố biện pháp trả đũa. Canada ngày 30/3 cũng cảnh báo sẽ đáp trả thuế nhập khẩu đối ứng của Mỹ ngay trong ngày 2/4.

Hà Thu (theo Reuters)