Chính phủ vừa ban hành Nghị định về chế độ và giám sát tài chính, đánh giá hiệu quả đầu tư vốn nhà nước tại tổ chức tín dụng có vốn nhà nước.

Theo đó từ 1/8, ngân hàng quốc doanh được chia cổ tức bằng tiền mặt hoặc cổ phiếu. Trường hợp chia cổ tức bằng cổ phiếu, các nhà băng như Vietcombank, VietinBank, BIDV cần có tỷ lệ nợ xấu dưới 3%, xếp loại B trở lên trong 3 năm liền kề trước theo đánh giá của Ngân hàng Nhà nước.

Các tiêu chí đánh giá, xếp loại tổ chức tín dụng, gồm doanh thu, tỷ suất lợi nhuận sau thuế trên vốn chủ sở hữu, tỷ lệ nợ xấu và nợ có khả năng mất vốn... Trong đó, ngân hàng quốc doanh đạt loại B trở lên khi có doanh thu và tỷ suất lợi nhuận sau thuế trên vốn chủ sở hữu tối thiểu 90% so với kế hoạch.

Việc phân phối lợi nhuận sau thuế, bù đắp lỗ của các ngân hàng quốc doanh được thực hiện sau khi chia lãi cho các bên góp vốn (nếu có). Khoản lỗ từ các năm trước đã hết thời hạn của các nhà băng này cũng được khấu trừ và trích lập, phân phối vào các quỹ.

Hiện có 4 ngân hàng quốc doanh là Vietcombank, VietinBank, BIDV và Agribank. Trong đó, Agribank là ngân hàng duy nhất do Nhà nước sở hữu 100%, tăng vốn qua nguồn lợi nhuận được giữ lại.

Ba ngân hàng còn lại gồm Vietcombank, BIDV và Vietinbank đã niêm yết trên sàn chứng khoán. Việc phát hành cổ phiếu chia cổ tức gần như là phương án tăng vốn duy nhất của các ngân hàng này, do phải duy trì tỷ lệ sở hữu Nhà nước ở mức tối thiểu.

Vốn điều lệ được xem là "tấm đệm dự phòng rủi ro", một cấu phần đánh giá chỉ tiêu về an toàn hoạt động, đặc biệt là tỷ lệ an toàn vốn. Những năm gần đây, vốn điều lệ của các ngân hàng quốc doanh dần bị các nhà băng tư nhân vượt qua. Tỷ lệ an toàn vốn của nhóm ngân hàng quốc doanh cũng thường thấp hơn so với mặt bằng, do thiếu quyền chủ động trong việc tăng vốn.

Quỳnh Trang