Tại một sự kiện do Câu lạc bộ Kinh tế Chicago tổ chức ngày 16/4, Chủ tịch Cục Dự trữ liên bang Mỹ (Fed) Jerome Powell nhận định những thay đổi lớn về chính sách của Tổng thống Mỹ Donald Trump, trong đó có thuế nhập khẩu, chưa từng xảy ra trong lịch sử hiện tại. Việc này khiến Fed đối mặt với tình huống chưa có tiền lệ.

"Đây là những thay đổi mang tính căn bản. Chúng ta chưa có kinh nghiệm hiện đại nào để tham khảo" ông Powell phát biểu. Ông thừa nhận đến nay, mức tăng thuế nhập khẩu được công bố lớn hơn đáng kể so với dự báo và sự bất ổn kéo dài quanh chính sách thuế có thể gây ra các tổn thương kinh tế lâu dài.

Chính sách thuế của ông Trump đang đẩy nền kinh tế vào con đường tăng trưởng chậm lại, thất nghiệp tăng lên và lạm phát cao hơn. Ba việc này diễn ra đồng thời. Đây là tình huống Fed chưa từng đối mặt trong khoảng 50 năm qua. "Fed có thể rơi vào tình huống khó khăn khi mục tiêu kép mâu thuẫn với nhau," ông nói thêm.

Chủ tịch Fed Jerome Powell trong một cuộc họp báo ở Washington. Ảnh: Reuters

Thị trường chứng khoán Mỹ lao dốc sau phát biểu của Powell. Chốt phiên giao dịch 16/4, chỉ số Dow Jones mất 700 điểm (tương đương 1,7%), S&P 500 giảm 2,5%, còn Nasdaq Composite giảm 3,5%.

Fed có nhiệm vụ thúc đẩy việc làm và kiểm soát lạm phát. Powell cho rằng các chính sách thuế của Trump đang đe dọa cả hai mục tiêu này. Dù vậy, theo dữ liệu mới nhất, nền kinh tế Mỹ hiện vẫn ở trạng thái ổn định.

Powell cho biết Fed sẽ chưa điều chỉnh chính sách ngay. Họ cần thêm dữ liệu để xác định rõ tác động của các chính sách mới với nền kinh tế.

Tuy nhiên, hầu hết nhà kinh tế dự báo kịch bản lạm phát tăng, thất nghiệp tăng và tăng trưởng suy yếu chỉ là vấn đề thời gian, đặc biệt nếu thuế đối ứng có hiệu lực trở lại sau 90 ngày. Đến nay, ông Trump đã công bố áp thuế 25% với nhôm, thép; thuế 25% đối với hàng hóa từ Mexico và Canada; thuế 145% đối với hàng nhập khẩu từ Trung Quốc; thuế 25% với ôtô con, xe tải nhỏ và phụ tùng xe hơi. Toàn bộ đối tác thương mại của Mỹ hiện cũng chịu thuế 10% khi bán hàng sang nước này.

"Jerome Powell vừa đưa ra lời cảnh báo rõ ràng với ông Trump về nguy cơ lạm phát cao, tăng trưởng chậm. Đó cũng là lời tuyên bố rằng Fed sẽ không giảm lãi suất theo lời kêu gọi của Nhà Trắng", David Russell - Giám đốc chiến lược thị trường toàn cầu tại TradeStation nhận định.

Ông Trump nhiều lần tuyên bố rằng nước ngoài sẽ phải trả thuế. Tuy nhiên, Chủ tịch Fed nhấn mạnh điều đó không đúng. Ông giải thích các chính sách thuế nhập khẩu sẽ khiến tỷ lệ thất nghiệp tăng lên khi nền kinh tế chững lại. "Nhiều khả năng lạm phát cũng sẽ tăng theo. Nói cách khách, một phần gánh năng thuế nhập khẩu sẽ do người dân chi trả", ông nói.

Trong thập niên 70 và đầu thập niên 80 của thế kỷ trước, kinh tế Mỹ từng trải qua giai đoạn vừa thất nghiệp cao vừa lạm phát cao. Khi đó, Chủ tịch Fed Paul Volcker đã ưu tiên kiểm soát lạm phát, chấp nhận tổn thương về kinh tế.

Nhiều dự báo hiện tại cho thấy kinh tế Mỹ đang đi theo chiều hướng đó. Chủ tịch Fed Chicago Austan Goolsbee tuần trước cho biết tại một sự kiện ở New York rằng chính sách thuế của ông Trump đang đặt Fed vào một tình thế khó khăn tương tự.

"Thuế nhập khẩu là cú sốc về nguồn cung. Nó khiến cả hai nhiệm vụ của Fed xấu đi cùng lúc. Giá cả tăng, việc làm giảm và tăng trưởng đi xuống. Không có một cẩm nang nào để Fed ứng phó với cú sốc kiểu này", ông nói.

Hà Thu (theo CNN, Reuters)