Ngành công nghiệp bùa hộ mệnh của Thái Lan, được gọi là nền kinh tế "Mutelu", kết hợp niềm tin cổ xưa với kinh doanh hiện đại, tạo nên thị trường bùa lớn nhất thế giới với doanh thu ước tính 40 tỷ baht (1,26 tỷ USD) mỗi năm.

Bùa Phật và các vật phẩm tâm linh thu hút người dân địa phương (70% người Thái đeo bùa) và du khách quốc tế, đặc biệt từ Trung Quốc. Từ các khu chợ ở Chiang Rai, chùa ở Phitsanulok đến Đồi Đại Phật ở Pattaya, ngành này biến Thái Lan thành trung tâm du lịch tâm linh và thương mại toàn cầu.

Bùa Phật, những lá bùa nhỏ được chế tác tinh xảo, được người Thái tôn kính vì niềm tin mang lại phước lành, bảo vệ, tài lộc, sức khỏe hoặc mang lại thành công. Bên cạnh giá trị tôn giáo, những đồ vật này còn là biểu tượng di sản văn hóa Thái Lan.

Người dân, du khách hành lễ trước đền Erawan (tượng thần bốn mặt) nổi tiếng ở Bangkok. Ảnh: Expedia

Tại Đồi Đại Phật (Khao Phra Yai) ở Pattaya, hàng nghìn du khách từ Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc, Ấn Độ và châu Âu đến chiêm bái tượng Phra Buddha Sukhothai Walai Chonlatharn và nhiều người mua bùa làm quà lưu niệm hoặc cầu may. Ở Bangkok, chợ Tha Prachan gần sông Chao Phraya là trung tâm bùa lớn nhất thế giới với vô số bùa bày bán tại các quầy hàng, từ dãy ngăn nắp đến giỏ nhựa lộn xộn.

Du khách nước ngoài bị cuốn hút bởi câu chuyện đằng sau mỗi lá bùa, thường tìm hiểu qua tour chùa hoặc trò chuyện với người dân. Một số tham gia nghi lễ để được nhà sư ban phước, tăng sự gắn kết tâm linh. Các chợ gần chùa, như ở Đồi Đại Phật hoặc Tha Prachan, cung cấp bùa từ sản phẩm sản xuất hàng loạt đến đồ thủ công hiếm, phục vụ cả nhà sưu tầm lẫn người tìm kiếm tâm linh. Tuy nhiên, nhiều chùa thiếu uy tín bán bùa giả cho du khách, đặc biệt là khách Trung Quốc; người mua cần cẩn trọng.

Ngành "Mutelu" bao gồm bùa Phật, bùa hộ mệnh, bói toán và các sản phẩm liên quan đến niềm tin, là động lực kinh tế quan trọng. Theo Phòng Thương mại Thái Lan, ngành Mutelu dự kiến tạo ra 1-1,5 tỷ baht năm 2025, tăng khoảng hơn 10% so với năm trước. Năm 2019, thị trường bùa Thái Lan được định giá 40 tỷ baht (1,26 tỷ USD), bao gồm doanh thu từ du khách nước ngoài.

Bên trong khu chợ chuyên bán bùa, tượng Phật ở Bangkok. Ảnh: Pilar

Tại Chiang Rai, Noppadon Tawong (Don), Phó Chủ tịch Câu lạc bộ Bùa Chiang Rai và nhà sáng lập Koohoo Duo Don Pon Limited Partnership, nhấn mạnh thị trường bùa là cơ hội lớn, thu hút cả người lớn tuổi và giới trẻ sưu tầm hoặc kinh doanh. Đồng sáng lập Kiattisak Jakkian (Pon) cho biết với cách tiếp thị bài bản, hậu cần đáng tin và dịch vụ hậu mãi, kinh doanh bùa có thể tạo doanh thu hàng trăm nghìn USD mỗi năm.

Trung Quốc là thị trường lớn nhất với khách hàng giao dịch qua WeChat nhưng tin tưởng tiêu chuẩn xác thực của Thái Lan. Các chợ Chiang Rai chứng kiến du khách nước ngoài mua sản phẩm "Mutelu", thúc đẩy các ngành liên quan như đóng khung ảnh, nhiếp ảnh và buôn bán đá quý.

Thị trường "Mutelu" cũng thay đổi với sản phẩm dành cho phụ nữ như biểu tượng Phaya Naga, bùa vải, trang sức, mỹ phẩm, giá 300 - 1.000 baht, dễ tiếp cận. Tại chợ Tha Prachan, bùa có giá từ 30 baht (1 USD) đến hàng triệu baht như bùa Phra Somdej từ thế kỷ 19 của nhà sư Phra Somdej To, được định giá 15 triệu baht (500.000 USD) nhờ tuổi thọ và nguồn gốc. Một bùa Phra Somdej từng được tỷ phú Thái gốc Hoa Vichai Srivaddhanaprabha mua với giá 100 triệu baht (3,2 triệu USD), được cho là bùa đắt nhất từng bán ở Thái Lan.

Du lịch tâm linh là điểm nhấn trong chiến lược thu hút du khách của Thái Lan. Cơ quan Du lịch Thái Lan (TAT) cũng quảng bá du lịch tâm linh, khuyến khích khám phá nghi lễ và bùa Phật.

Ngành "Mutelu" đang phát triển nhanh chóng với các doanh nhân trẻ 20-30 tuổi sử dụng mạng xã hội và livestream để mở rộng thị trường toàn cầu. Sản phẩm đa dạng hơn, từ bùa truyền thống đến tour hành hương trong và ngoài nước.

Tuy nhiên, vấn đề bùa giả là thách thức lớn, đặc biệt với du khách Trung Quốc bị lừa mua bùa giá rẻ giả mạo cổ vật quý. Oramon Sapthaweetham, Tổng Giám đốc Cục Phát triển Kinh doanh (DBD), khuyến khích doanh nhân đăng ký pháp nhân để tăng uy tín và cảnh báo nhà đầu tư cần nghiên cứu thị trường kỹ. DBD cung cấp khóa đào tạo miễn phí về thương mại điện tử, kế toán và thuế.

Nền kinh tế "Mutelu" của Thái Lan thể hiện cách niềm tin truyền thống thúc đẩy tăng trưởng kinh tế hiện đại. Dù đối mặt với vấn đề bùa giả, sự kết hợp giữa nghệ thuật, tôn giáo và kinh tế trong ngành bùa Thái Lan tiếp tục chinh phục cả thế giới, củng cố vị thế của Thái Lan như trung tâm tâm linh toàn cầu.

Hoài Anh (Theo SCMP, Pattaya Mail, Nation Thailand)