Nhiều công ty lữ hành báo cáo lượng khách du lịch đường sắt hè năm nay tăng trưởng tích cực so với năm trước. Ông Phạm Quốc Khánh, Phó giám đốc Du Lịch Việt chi nhánh Hà Nội, cho biết tỷ lệ sản phẩm tour tàu hỏa năm ngoái chiếm 8% tổng sản phẩm du lịch hè nhưng năm nay tăng lên 15%. Trong khi đó, bà Lý Thục Trang, chủ đại lý vé Trúc Mai chuyên vé tàu hỏa, nói mức quan tâm của khách có thể tăng tới 50% tính tới hết hè.

Các tuyến Hà Nội - Đồng Hới, Hà Nội - Đà Nẵng được quan tâm nhất, đặc biệt với các đoàn tàu chất lượng cao như SE19, SE20 hay SE1. Ngoài ra, đoàn tàu "Hoa phượng đỏ" Hà Nội - Hải Phòng gần như luôn trong tình trạng hết vé cuối tuần nếu không đặt sớm.

Khảo sát chiều 10/6 cho thấy chặng Hà - Đà Nẵng giai đoạn cuối tháng 6 chỉ còn 6 chỗ với tàu SE19; tình trạng "cháy vé" này vẫn còn kéo dài tới tháng 7. Tuyến Hà Nội - Đồng Hới vẫn còn nhiều vé trong tháng 7 nhưng giai đoạn cuối tuần tháng 6 còn rất ít chỗ, trừ tàu QB1.

Bên trong đoàn tàu "Hoa phượng đỏ". Ảnh: Giang Huy

Theo bà Trang, khách đi tàu hầu hết có phản hồi tích cực, thậm chí hứa hẹn tiếp tục sử dụng loại hình di chuyển này trong tương lai. Bên cạnh đổi mới về hình thức khi cho ra những đoàn tàu như "Hoa phượng đỏ", đại diện phòng vé Trúc Mai nói dịch vụ của ngành đường sắt đã được nâng cấp đáng kể trong khoảng ba năm trở lại.

"Vệ sinh sạch sẽ hơn nhiều, các phản ánh về dịch vụ cũng được tiếp thu và xử lý nhanh chóng", bà Trang nói.

Một lý do khác khiến khách Việt chọn du lịch tàu hỏa nhiều hơn trong hè là mức giá tiết kiệm. Bà Nông Ngọc Bích, đại diện công ty du lịch Hạ Trắng, cho biết lượng khách đoàn thể, công ty chọn du lịch hè bằng tàu đã cao hơn 20% so với năm ngoái. So với tour tương tự bằng máy bay, các tour đi bằng tàu có thể tiết kiệm tới 30-40% giá vé vào mùa cao điểm nên có sức hấp dẫn với những đoàn đông.

Bà Trang nói thêm ngành đường sắt có những chính sách giảm giá tốt nên khách lẻ hay đoàn đều có lợi. Ví dụ, trẻ em dưới 6 tuổi không cần mua vé, trẻ 6-10 tuổi được tính giá vé trẻ em nên tiết kiệm đáng kể với những gia đình có đủ thời gian, muốn du lịch chậm.

Đại diện Công ty CP Vận tải Đường sắt (Traravico) cho biết du lịch tàu hỏa hiện không còn là xu hướng riêng mùa hè, có thể kéo dài cả năm nhờ khách quốc tế và khách cơ quan đoàn thể thuê tàu theo dạng charter (nguyên chuyến).

Chiến lược phát triển sản phẩm mới củaTraravico với các đoàn tàu chất lượng cao như SE19/20 (Hà Nội - Đà Nẵng), SE21/22 (Sài Gòn - Đà Nẵng), tàu du lịch "Đêm Đà Lạt", "Hành trình di sản", và "Hoa Phượng Đỏ" đã thể hiện rõ tư duy đổi mới và sáng tạo. Những nỗ lực này mang lại hiệu quả kinh doanh và giúp định vị lại thương hiệu, nâng tầm hình ảnh đường sắt Việt Nam, đồng thời thu hút phân khúc khách hàng mới và tạo nên các sản phẩm du lịch độc đáo, giàu bản sắc.

Dù đánh giá cao sự thay đổi của ngành đường sắt và ghi nhận xu hướng đi tàu du lịch thời gian qua, ông Bùi Thanh Tú, Giám đốc Marketing của Best Price, chia sẻ cần định vị lại vai trò của loại hình di chuyển này, thay vì cố cạnh tranh trực tiếp với máy bay vì còn nhiều hạn chế.

Tính tiện lợi và tốc độ của du lịch tàu chưa thể sánh bằng hàng không, đặc biệt trên các chặng dài như Hà Nội – Đà Nẵng hay TP.HCM – Nha Trang. Hạ tầng đường sắt Việt Nam còn nhiều hạn chế như thời gian di chuyển dài, chất lượng dịch vụ chưa đồng đều và nhiều đoàn tàu chưa được nâng cấp để đáp ứng kỳ vọng của hành khách. Hơn nữa, các ga tàu ở địa phương thường nằm xa các điểm du lịch chính, gây bất tiện cho việc di chuyển nối tiếp.

Đoàn tàu Thống Nhất khởi hành từ ga Sài Gòn hôm 29/4. Ảnh: Gia Minh

Giám đốc Ban Tiếp thị Vietravel Nguyễn Nguyệt Vân Khanh cũng cho rằng xu hướng du lịch bằng tàu hiện ổn định nhưng sức hút có thể giảm khi hành khách ưu tiên "tốc độ, tiện lợi" trong mùa cao điểm. Ngoài ra, các hãng hàng không, xe du lịch đường dài cũng đang đưa ra những chính sách linh hoạt, giảm lợi thế cạnh tranh của tàu hỏa.

Thực tế, nhiều chuyến bay đêm chặng Hà Nội - Đà Nẵng dịp cuối tuần có giá khoảng 1,6-1,7 triệu đồng một chiều; cao hơn vé tàu SE19 khoảng 100.000 đồng. Tuy nhiên, khách đi tàu cũng có thể tiết kiệm một đêm nghỉ khách sạn và không tốn nhiều thời gian chờ đợi ở sân bay.

Ông Tú cho biết sản phẩm tàu chỉ chiếm 3-5% tổng sản phẩm hè của công ty nhưng loại hình này có nhóm khách "rất trung thành", thích tìm trải nghiệm độc đáo, ví dụ Hà Nội - Huế/Đà Nẵng ngắm đèo Hải Vân hay các chuyến tàu TP HCM - Bình Thuận cũng được ưa chuộng dịp cuối tuần.

Để thu hút thêm khách, ngành đường sắt cần giá vé linh hoạt, chiết khấu hấp dẫn cho lữ hành và cải thiện hệ thống đặt vé hiện đại, cho phép giữ chỗ tạm. Quan trọng nhất là nâng cấp toa tàu, cải thiện nhà vệ sinh, cung cấp thực đơn đặc sản và tổ chức hoạt động trên tàu như hướng dẫn viên hoặc giải trí nhẹ.

Đại diện Du Lịch Việt cũng nhấn mạnh ngành đường sắt cần phối hợp tốt hơn với lữ hành. Hiện tại, việc đặt vé tàu tương đối thuận lợi nhưng vào cao điểm rất khó giữ chỗ cho đoàn lớn, đôi khi số chuyến tàu cũng không đủ đáp ứng nhu cầu.

Hoài Anh