"Dậy đi Ngọc, cháu sẽ bỏ lỡ hết cảnh đẹp mất", tiếng gọi của bác Tom nằm giường dưới vọng lên khi nữ du khách Việt còn đang mơ màng. Cô nhìn ra cửa sổ, mắt mở to và mọi người trong khoang dường như cũng bừng tỉnh với khung cảnh trước mắt. Con tàu đang chạy qua những ngọn núi tuyết trắng xóa, cả toa vang lên những tiếng trầm trồ thổn thức - đối lập với cái tĩnh lặng nhưng choáng ngợp ngoài kia.

Phạm Bảo Ngọc, sống tại TP HCM, nhớ mãi về chuyến tàu đi Lhasa dù đã hơn một năm trôi qua. Đầu năm ngoái, Ngọc thôi việc để tìm kiếm chút thời gian nghỉ ngơi và tình cờ thấy quảng cáo về hành trình đến Tây Tạng. Cô bỗng nhớ đến những trang sách "Mật mã Tây Tạng" đã đọc khi nhỏ, Tây Tạng hiện lên như một vùng đất bí ẩn, không dễ đặt chân đến. Mẹ cô cũng hay nói Tây Tạng khó đi, phải có tài chính và sức khỏe tốt mới dám mơ đến. Do đó, suốt nhiều năm, cô chỉ "gói gọn" giấc mơ này một góc.

"Khi đọc được bài quảng cáo ấy, tôi nghĩ phải chăng giờ là lúc thích hợp", Ngọc nói. Sau khi tìm hiểu kỹ, cô quyết định sẽ đi tàu thay vì bay thẳng đến Lhasa để cơ thể có thời gian thích nghi với độ cao. Nữ du khách cũng nghĩ rằng đi tàu chậm rãi vào Tây Tạng tựa như đang thực hiện một nghi lễ thiêng liêng với vùng đất bí ẩn cô từng ngưỡng mộ bao năm.

Hành trình của Ngọc bắt đầu từ Thành Đô, nơi cô lên chuyến tàu đêm kéo dài 13 giờ để đến Xining - thủ phủ tỉnh Thanh Hải. Từ đây, cô đi tiếp chuyến tàu Thanh Hải - Tây Tạng để đến Lhasa, thủ phủ của khu tự trị Tây Tạng.

Theo Lonely Planet, tuyến tàu Thanh Hải - Tây Tạng, dài 1.956 km từ Xining đến Lhasa, băng qua cao nguyên hùng vĩ, được ca ngợi là một trong những hành trình tàu đẹp nhất thế giới. Tuyến đường sắt này còn có tên "con đường trên mây" khi nằm ở độ cao hơn 5.000 m so với mực nước biển, xây dựng với kinh phí 4,2 tỷ USD. Tàu được thiết kế vượt địa hình khắc nghiệt, trang bị hệ thống oxy, cửa sổ chống tia UV và điều hòa, đảm bảo thoải mái cho hành khách.

Tàu có ba hạng gồm ghế cứng - giá rẻ và đông; giường cứng với sáu giường, khoang mở; giường mềm với bốn giường, khoang riêng, có toa ăn, nước nóng và nhà vệ sinh sạch. Giá vé một chiều từ Xining đến Lhasa từ 262 đến 820 NDT tùy ghế (khoảng 37-116 USD).

Khi chuyển tàu ở Xining, du khách quốc tế có "thông lệ ngầm" là lau kính tàu trước lúc lăn bánh để ngắm cảnh rõ hơn. Ngọc cho biết khi tàu vừa mở cửa, mọi người đã ùa ra để lau cửa sổ. Dường như, mọi người đã quên luôn cái lạnh bên ngoài, chỉ tập trung lau kính rồi chụp ảnh cho nhau.

Không khí se lạnh của cao nguyên Tây Tạng bắt đầu len lỏi khi tàu lăn bánh khỏi Xining, tiến vào những vùng thảo nguyên bạt ngàn, nơi những dãy núi tuyết lấp ló phía xa. Ngay từ những giờ đầu, Ngọc cảm nhận rõ sự thay đổi không chỉ ở cảnh vật mà cả trong nhịp thở khi độ cao dần khiến không khí trở nên loãng hơn.

Cô chọn toa giường mềm đắt nhất và gặp gỡ nhiều hành khách thú vị từ khắp thế giới. Đó là bác Tom người Canada, 70 tuổi, từng đến Tây Tạng hơn 10 lần và từng đặt chân tới Amazon; cặp đôi già Anne và Geoff từ Anh dành cả đời đi du lịch bên nhau hay Manu - anh chàng Ấn Độ thích selfie và khám phá ẩm thực. Mỗi người có câu chuyện riêng nhưng điểm chung là đều mang khao khát đi du lịch quanh thế giới.

Tàu lăn bánh rời Xining, lướt qua thảo nguyên bạt ngàn, vài đàn gia súc điểm xuyết dưới bầu trời xanh thẳm. Không khí trong khoang dần thay đổi, khô đến mức làm môi nứt, da căng lên dù Ngọc đã thoa son dưỡng liên tục. Khi tàu đến các vùng cao hơn, cô cảm thấy nhức đầu nhẹ - dấu hiệu say độ cao. Hệ thống oxy tự động trên tàu giúp giảm bớt, nhưng mang theo thuốc đau đầu hoặc dầu gió vẫn là cần thiết.

Tàu chạy ít xóc, ban đêm du khách ngủ khá ngon dù giường tầng trên đôi lúc lắc nhẹ. Các khoang sạch sẽ, rèm che tạo chút riêng tư và cửa sổ lớn nên thuận tiện ngắm cảnh. Tàu được trang trí tông tím, đậm chất văn hóa Tây Tạng nhưng nhà vệ sinh hơi nhỏ, dễ "tắc" khi nhiều người xếp hàng chờ.

Giữa đường đi, khi Ngọc đang gật gù, bác Tom, người Canada nằm giường dưới, gọi lớn: "Dậy đi Ngọc, cháu sẽ bỏ lỡ hết cảnh đẹp mất". Tiếng gọi khiến cả toa như bừng tỉnh, mọi người ùa ra cửa sổ, trầm trồ khi tàu băng qua núi tuyết và hồ nước lấp lánh. Khung cảnh rộng lớn, tĩnh lặng đến choáng ngợp, chỉ lác đác vài căn nhà nhỏ xa xa, có lẽ là trạm kiểm soát.

Ngọc ngồi lặng trên giường, mắt dán vào cửa sổ, bất giác rưng rưng. Không phải vì buồn, mà do cảnh vật quá đẹp khiến cô thấy mình nhỏ bé. Càng đi sâu, cô càng khâm phục những người xây dựng tuyến tàu này giữa điều kiện khắc nghiệt của cao nguyên. Khoảnh khắc đẹp nhất chuyến đi là khi tàu đến gần thành phố Goldmud lúc chập tối. Ở toa ăn, các du khách trò chuyện và cùng ngắm núi tuyết trắng xóa bao quanh qua cửa sổ. Không gian tĩnh lặng đến mức mọi người tự nhiên chậm lại, chỉ muốn giữ mãi khoảnh khắc ấy.

"Ước gì đoạn này dài thêm chút nữa", cô nghĩ. Trời tối dần và ngoài kia chỉ còn bóng đêm.

Hôm sau, tàu dừng ở ga Lhasa, Ngọc kéo vali xuống, hơi lâng lâng vì độ cao nhưng không choáng. Không khí buổi sáng lạnh, khô. Cô hít thật sâu, cảm nhận bầu không khí trong lành ấy, thoải mái như "lần đầu biết thở". Ga Lhasa nhỏ, không có nhiều điều đặc biệt nhưng mọi người đều chậm rãi, có lẽ vì hành trình dài hoặc khí hậu cao nguyên làm nhịp sống trầm lại. Bước chân khỏi ga, cô lâng lâng hạnh phúc: "Đã đến Tây Tạng rồi!".

Người dân trên đường phố Lhasa. Ảnh: NVCC

Đàn gia súc giữa trời tuyết trắng. Ảnh: NVCC

Ngọc chụp ảnh khi lau kính tàu ở Xining. Ảnh: NVCC

Một góc trên tàu từ Xining đi Lhasa. Ảnh: NVCC

Núi tuyết trên đường tới Tây Tạng. Ảnh: NVCC

Cảnh vật bên ngoài tàu. Ảnh: NVCC

Nhịp sống ở Lhasa khiến cô thấy như thoát khỏi guồng quay vội vã thường nhật. Tây Tạng và chuyến tàu cho nữ du khách cơ hội được tĩnh tâm, cảm nhận sâu hơn về bản thân.

Trên phố Barkhor, Ngọc ngắm người dân thực hành đi kora (đi vòng quanh một điểm thiêng), quỳ lạy trước đền Jokhang và châm đèn bơ. Hay ở Potala, khi đang mệt mỏi chờ tới lượt vào, một bà cụ người Tạng bất ngờ đến và tặng cô một tấm vé riêng cho người địa phương. Mỗi khi nhớ lại, cô vẫn rưng rưng trước lối sống tốt đẹp và đức tin mạnh mẽ của người dân nơi đây.

Trước đây, công việc tài chính với deadline dồn dập khiến Ngọc luôn vội vã. Khi ở Tây Tạng, cô học cách thả lỏng, trân quý những điều giản đơn trong cuộc sống.

Nếu có cơ hội quay lại, Ngọc sẽ mang hành lý nhẹ hơn vì vali to và ba lô nặng làm cô vất vả khi di chuyển. Cô cũng muốn ở Lhasa lâu hơn, tham gia các tour khám phá văn hóa để hiểu sâu về đời sống người Tạng. Với những ai yêu văn hóa Himalaya hoặc Phật giáo, Ngọc khuyên nên thử chuyến tàu Thanh Hải - Tây Tạng một lần.

"Đây không chỉ là hành trình ngắm cảnh mà là cơ hội tĩnh tâm, hiểu hơn về bản thân giữa nhịp sống bận rộn", cô nói.

Tú Nguyễn