Bức ảnh do nhân viên văn phòng William Roberts chụp khi đi bộ về nhà. Anh đã đăng ảnh và kể lại sự việc trên Reddit, hỏi liệu ai từng chứng kiến điều tương tự. Bài viết nhanh chóng thu hút hơn 1.000 bình luận, 10.000 lượt xem và tiếp tục lan truyền trên mạng xã hội.

Truyền thông gọi cô là Rose, một trong 15 người trú ngụ ở hệ thống thoát nước ngầm, cách nơi cô bò ra khoảng một km.

Một phụ nữ "người chuột" bò ra từ lỗ cống ở Makati, Philippines. Ảnh: William Roberts

Miệng cống nơi Rose bò ra nối vào mạng lưới hầm thoát nước ngầm chạy khắp Makati, với một nhánh gần Trung tâm Y tế Makati. Khu vực này ô nhiễm nặng do rác chất đống, mưa khiến mùi hôi lan khắp. Đây từng là nơi ở của hàng chục người vô gia cư, được gọi là "người chuột".

Gino Antonio Trinidad, nghiên cứu sinh tiến sĩ về cộng đồng nghèo trong đô thị tại Đại học Philippines, cho rằng sự bất thường trong hoàn cảnh của Rose cùng phản ứng của chính phủ đã khiến câu chuyện thu hút sự chú ý.

"Người vô gia cư sống dưới gầm cầu hoặc trong nghĩa trang đã quen thuộc nhưng bò ra từ cống giữa trung tâm thành phố thì rất hiếm", ông nói.

Trường hợp của Rose và nhóm "người chuột" cho thấy một bộ phận dân cư "vô hình" trong đô thị Philippines. Theo nghiên cứu năm 2023 của hai tổ chức phi chính phủ Joly Homes Foundation và Association Soeur Emmanuelle Philippines, Inc., nước này có khoảng 4,5 triệu người vô gia cư, trong đó gần 3 triệu sống tại vùng đô thị Manila.

Tuy nhiên, con số này gây tranh cãi do thiếu định nghĩa thống nhất về vô gia cư. Nhóm này bao gồm người sống ngoài đường, làm nghề vặt như bán hàng rong, xin ăn, và cả người ở trong các khu nhà tạm không được công nhận hợp pháp.

Arvin Dimalanta, cố vấn tại Trung tâm Tài nguyên Philippines vì Sự phát triển hòa nhập, nhận định khoản hỗ trợ quá nhỏ so với chi phí mà người vô gia cư như Rose phải đối mặt sau di dời.

"Khi thuê nhà, họ phải đặt cọc hai tháng, chưa kể phí chuyển đồ và chi tiêu thiết yếu. Một gia đình may mắn lắm mới đủ sống hai tháng với số tiền đó", ông nói.

Chính phủ Philippines đã triển khai chương trình nhà ở xã hội cho người nghèo, nhưng nhiều người vô gia cư, như nhóm sống trong nghĩa trang, không được tiếp cận do bị xếp vào diện sống trên đường phố thay vì định cư không chính thức.

Tuy nhiên, ông cho rằng cần thống nhất khái niệm về vô gia cư để cải thiện hiệu quả và tính bao trùm của các chính sách.

"Rose cho thấy cái giá mà người nghèo phải trả để duy trì hình ảnh đô thị đẳng cấp", Trinidad nói.

Ngọc Ngân (Theo The Star)