Rachel Cruze, chuyên gia tài chính cá nhân người Mỹ, con gái của "huyền thoại tài chính" Dave Ramsey, cho rằng có bốn sai lầm mọi người hay mắc và để lại hậu quả nặng nề.

Chi tiêu vượt quá khả năng

Dù kiếm được bao nhiêu tiền, liên tục duy trì lối sống không phù hợp với thu nhập, bạn sẽ sớm cạn kiệt tài khoản hoặc chìm trong nợ nần. "Không ít người không rõ mình đang kiếm được bao nhiêu tiền, tiêu vào đâu và cứ thế sống theo thói quen. Tình trạng này có thể xảy ra ở bất kỳ mức thu nhập nào", Cruze nhận định.

Để khắc phục, chuyên gia khuyên nên bắt đầu bằng việc ghi chép cụ thể thu nhập và chi tiêu, từ đó lập ngân sách thực tế và bám sát.

Ngoài ra, bạn cũng nên cân nhắc tăng thu nhập và cắt giảm những khoản chi không cần thiết. Sử dụng các ứng dụng tài chính có thể giúp hình thành thói quen này dễ dàng hơn.

Coi "nợ là bình thường"

Cruze cho rằng, việc quen với các khoản nợ khiến nhiều người mặc định việc trích thu nhập hàng tháng để trả nợ là hiển nhiên. Thực tế, càng nợ nhiều, bạn càng ít cơ hội đầu tư, tiết kiệm và tạo dựng tài sản lâu dài.

Để thoát khỏi vòng xoáy này, Cruze khuyên nên áp dụng phương pháp "nợ lăn cầu tuyết" – tập trung trả khoản nợ nhỏ nhất trước, sau đó dồn lực vào các khoản lớn hơn. Khi đã giải quyết xong nợ, số tiền từng dành cho việc trả nợ có thể được chuyển sang đầu tư sinh lời.

Không hình thành thói quen tiết kiệm

Dữ liệu từ Cục Phân tích kinh tế Mỹ cho thấy, vào tháng 4/2025, người dân Mỹ chỉ tiết kiệm khoảng 4,9% thu nhập khả dụng. Nhiều người vẫn không có nổi một khoản quỹ khẩn cấp tối thiểu để ứng phó với rủi ro bất ngờ.

Ở Việt Nam, công ty dịch vụ chuyên nghiệp PricewaterhouseCoopers chỉ ra 80% người trẻ không có quỹ khẩn cấp, dẫn đến việc phải vay nóng với lãi suất cao, làm gia tăng áp lực tài chính.

Cruze gợi ý nên bắt đầu bằng việc dành ra khoản nhỏ cho quỹ dự phòng, sau đó tăng dần lên mức tương đương 3-6 tháng chi phí sinh hoạt. Song song, hãy trích ít nhất 15% lương hàng tháng để đầu tư cho hưu trí.

Luôn so sánh bản thân với người khác

Không ít người tiêu tiền chỉ để theo kịp hình ảnh thành công của bạn bè, đồng nghiệp hay người nổi tiếng, từ mua xe mới, đi du lịch đến đầu tư vào đồ hiệu. Điều này dễ dẫn đến tiêu sạch tiền tiết kiệm, thậm chí vay nợ chỉ để gây ấn tượng.

"Muốn tận hưởng cuộc sống không sai, nhưng nếu cả đời bạn chỉ chạy theo hình ảnh của người khác, bạn sẽ như con chuột trong vòng quay bất tận", Cruze cảnh báo.

Giải pháp là học cách hài lòng với những gì mình có, đồng thời lên kế hoạch cho những mục tiêu tài chính phù hợp với thực tế.

Nhật Minh (Theo Gobankingrates)