Nhưng câu chuyện về cơ duyên đưa Gold đến với Trung tâm khiến mọi người luôn xúc động mỗi khi kể lại, trở thành giai thoại nổi tiếng.

Chuyện bắt đầu từ sáng 28/3/2016. Trung tâm Bảo tồn voi, Cứu hộ động vật và Bảo vệ rừng tỉnh Đăk Lăk nhận được tin người dân báo có một voi con rơi xuống giếng ở bìa rừng huyện Ea Súp, cách đơn vị 40 km.

Anh Cao Xuân Ninh, 40 tuổi, cùng đồng nghiệp lập tức lên đường.

Tại hiện trường, con vật kiệt sức, nằm dưới giếng hoang sâu 5 m. Không thấy dấu hiệu đàn voi quanh đó, anh Ninh cùng một đồng nghiệp nhảy xuống luồn dây, ba người bên trên hợp sức kéo con vật lên. Sau gần một tiếng, họ giải cứu thành công chú voi con. Khắp người nó dính đầy bùn đất, đội cứu hộ phải xin nước của người dân rửa sạch vòi, miệng chống ngạt, sặc.

Ngay từ lúc thoát khỏi giếng, con vật tỏ ra biết ơn, liên tục dụi đầu vào chân những người vừa cứu mình.

Voi con được cán bộ Trung tâm Bảo tồn voi, Cứu hộ động vật và Bảo vệ rừng tỉnh Đăk Lăk cho uống nước sau khi được giải cứu dưới giếng sâu, tháng 3/2016. Ảnh: Xuân Ninh

Chú voi vừa được giải cứu là con đực, khoảng ba tháng tuổi, nặng gần 100 kg. Các cán bộ phải mua sữa bột, pha với nước ấm dùng bình lớn, đục lỗ ở nắp cho voi uống phục hồi sức khỏe.

Nhưng 20 ngày sau đó là hành trình đưa voi về với mẹ bất thành.

Đêm đầu tiên, đội cứu hộ làm chuồng tạm gần nơi voi gặp nạn, hy vọng đàn voi rừng đến đón con. Nhưng voi mẹ không xuất hiện, voi con khát sữa, phá chuồng đi lang thang, được người dân phát hiện vào sáng hôm sau.

Một lần khác, đội cứu hộ dẫn voi con đến gần đàn khoảng 50 m rồi rút lui. Nhưng nó không nhập đàn mà quay đầu chạy theo người chăm sóc. Khi hai cán bộ tách ra, chạy về hai hướng để phân tán sự chú ý, voi con không biết chạy theo ai nên cứu thế đứng giữa rừng.

Vài giờ sau, một tài xế phát hiện nó đang đi một mình lang thang trên đường, đội cứu hộ lại đến đưa về.

"Sau 5 lần nỗ lực thất bại, chúng tôi hiểu rằng nó muốn theo người. Biết nếu đưa về nuôi sẽ rất vất vả, cả đội không đành lòng để nó bơ vơ trong rừng", ông Nguyễn Công Chung, Phó Giám đốc Trung tâm, thành viên đội giải cứu, kể. Ngày 11/4 năm đó, các cán bộ "dắt" voi về khu bán hoang dã của Trung tâm.

Trên đường về, con voi bám sát người như sợ bị bỏ lại. Mỗi khi mỏi chân, không muốn đi nữa, nó lại kêu lớn, ra hiệu đoàn người dừng lại đợi.

Voi Gold (con nhỏ) được đưa về chăm sóc trong khu bán hoang dã tại Trung tâm Bảo tồn voi, Cứu hộ động vật và Bảo vệ rừng tỉnh Đăk Lăk từ tháng 4/2016. Ảnh: Công Chung

Con vật được đặt tên Gold (cục vàng), thể hiện sự yêu quý của cả Trung tâm và hy vọng nó có tương lai tươi sáng, khỏe mạnh.

Nhưng hành trình chăm sóc "cục vàng" này không dễ dàng. Ông Chung ví von "không khác gì chăm con mọn". Những đêm đầu, cả đội gần như thức trắng để canh giờ pha sữa cho Gold, ba tiếng một lần. Có lần, vì quá mệt, họ ngủ quên. Đói sữa, Gold phá chuồng, húc đổ nhà tạm, chạy vào tận giường rúc đầu vào người các cán bộ đòi ăn.

Chế độ ăn của voi cũng đặc biệt, gồm sữa bột trộn với nước dừa và nước cơm để hấp thụ đủ chất.

Khi Gold bắt đầu ăn dặm lại thường xuyên bị tiêu chảy, phải dùng thuốc và điều chỉnh lại khẩu phần. Mỗi khi ốm, các nhân viên lại trộn thuốc vào cơm, chuối hoặc dưa hấu để dụ voi uống.

Từ năm hai tuổi trở đi, voi Gold thích nghi tốt hơn với môi trường sống trong trung tâm, phát triển khỏe mạnh. Ngoài cho ăn uống, voi Gold được các cán bộ ưu ái, làm đồ chơi riêng hoặc cho cùng đá bóng để giảm căng thẳng.

Lớn lên, Gold được huấn luyện dựa trên sự thấu hiểu, không bạo lực. Các bài tập như há miệng, giơ chân không nhằm mục đích phục vụ khách tham quan mà để con vật hợp tác khi khám sức khỏe, tiêm thuốc hay vệ sinh móng, răng miệng. Chính quá trình này đã tạo nên sự gắn kết mạnh mẽ giữa Gold và những người chăm sóc.

Đáp lại tình cảm, voi Gold rất quấn người. Con vật thường lẽo đẽo theo sau, dùng vòi khều nhẹ vào chân hay rúc đầu làm nũng nhân viên. "Voi Gold coi chúng tôi là gia đình nên rất thoải mái thể hiện tình cảm, khác với bản tính hoang dã khi ở với mẹ thường sợ sệt hoặc tấn công người nếu bị kích động", ông Chung nói.

Hiện voi Gold 9 tuổi, nặng 1,6 tấn. Ngày nó được cứu, 28/3, được chọn làm sinh nhật.

Để đảm bảo an toàn, chỉ người chăm sóc thân thiết mới được tiếp xúc gần. Du khách đến trung tâm thăm voi Gold đều phải đứng ngoài hàng rào.

Anh Cao Xuân Ninh cho voi Gold ăn chuối trong khu vực nuôi bán hoang dã tại Trung tâm Bảo tồn voi, Cứu hộ động vật và Bảo vệ rừng tỉnh Đăk Lăk, ngày 12/6. Ảnh: Xuân Ninh

Ngoài voi Gold, Trung tâm Bảo tồn voi, Cứu hộ động vật và Bảo vệ rừng tỉnh Đăk Lăk còn cứu hộ một chú rừng khác tên June tại tiểu khu 470 tại Vườn quốc gia Yoh Đôn ngày 19/2/2015 bị hoại tử chân do dính phải bẫy săn. Trung tâm hiện còn nuôi 7 cá thể voi nhà của người dân ở trong, ngoài tỉnh. Từ năm 2022, đơn vị có thêm chức năng cứu hộ động vật hoang dã, đến nay đã cứu hộ, chăm sóc và tái thả trên 150 cá thể động vật hoang dã thuộc 18 loài về với tự nhiên.

"Tập tính, bản năng của voi chỉ ưa sống trong môi trường tự nhiên nhưng câu chuyện của Gold, một cá thể từ chối tự nhiên để gắn bó với con người, là một trường hợp đặc biệt, khiến chúng tôi luôn xúc động mỗi khi nhắc lại", ông Chung nói.

Quỳnh Nguyễn