Sáng sớm sau kỳ nghỉ Thanh minh, ánh nắng chiếu lên khung cửa kính Phòng Đăng ký Hôn nhân quận Futian (Thâm Quyến). Zhou Min, giáo viên trung học 42 tuổi, cùng chồng Chen Lilong đến nộp hồ sơ ly hôn. Trên tờ thỏa thuận, điều khoản "nhà thuộc về vợ, con theo mẹ" được khoanh đỏ nổi bật.

Khi nhân viên nhẹ nhàng hỏi chuyện, Zhou Min bỗng bật khóc: "Tuần trước anh còn nói sẽ cùng em tiết kiệm tiền cho con học thêm". Mâu thuẫn vợ chồng vốn đã căng thẳng, nay thêm áp lực họ hàng sau khi Chen Lilong thất bại đầu tư, khiến quyết định ly hôn được đưa ra trong lúc nóng giận.

Cầm tờ biên nhận, Chen Lilong chợt hỏi: "Nếu hối hận thì có tái hôn được không?". Nghe giải thích trong "thời gian hạ nhiệt" 30 ngày vẫn có thể rút đơn, anh chỉ "ồ" một tiếng rồi bước nhanh ra cửa.

Thời gian "hạ nhiệt" giúp nhiều đôi hàn gắn. Ảnh: Marriage and Family

13h30 cùng ngày, tại Bắc Kinh, vợ chồng Lu Yang và Wang Yutong vừa từ phòng đăng ký hôn nhân trở về. Họ ngồi trước hai bảng kê tài sản, tính toán khoản vay mua nhà, khấu hao ôtô, chi phí nuôi chó.

"Hôm nay là ngày thứ 20 trong thời gian hạ nhiệt. Ban đầu định nhà thuộc về tôi, xe thuộc về anh, nhưng tôi phát hiện nếu ly hôn mỗi tháng sẽ phải trả thêm 2.000 tệ tiền nhà", Wang Yutong nói.

Quyết định nộp đơn được đưa ra sau một trận cãi vã dữ dội, nhưng khi bình tĩnh, cô nhận ra mình đã coi nhẹ đóng góp của chồng. "Còn 10 ngày nữa, chúng tôi sẽ chưa vội đến Cục Dân chính, đợi nghĩ thật kỹ đã", cô nói.

17h00 ở Ôn Châu (Chiết Giang), trên hệ thống hẹn trực tuyến, mục "Hồ sơ ly hôn" của vợ chồng Wu Mingyuan chuyển sang màu xám - dấu hiệu việc rút đơn đã hoàn tất. Sống bên nhau 30 năm, họ vừa trải qua một sự thức tỉnh trách nhiệm. Khi cha anh Wu nhập viện vì nhồi máu cơ tim, anh mới nhận ra vợ không chỉ gánh vác việc nhà, còn là cầu nối tình cảm ba thế hệ.

"Cô ấy từng làm ầm chuyện tôi ngoại tình, khiến tôi mất mặt. Nhưng mỗi khi gia đình có việc, họ hàng chỉ tìm cô ấy", nói. Anh nhận ra "Hôn nhân là bản hòa tấu của ân nghĩa", còn mình "không thể làm kẻ vong ân bội nghĩa".

Những câu chuyện của vợ chồng Zhou Min, Lu Yang hay Wu Mingyuan không phải hiếm. Theo số liệu của chính quyền Thượng Hải, năm 2024 có 12.500 cặp rút đơn ly hôn trong thời gian hạ nhiệt, tăng 21% so với 2021. Tỷ lệ rút đơn tại đây đạt 63%, mức cao nhất cả nước.

Xu hướng tương tự xuất hiện ở nhiều địa phương. Năm 2024, ở Lianyungang (Giang Tô) nhận 19.500 đơn ly hôn, trong đó 42% đã được rút. Ở Qianshan (An Huy), tỷ lệ này là 42%.

Theo báo cáo "Hôn nhân và Gia đình Trung Quốc", tỷ lệ rút đơn toàn quốc đã tăng từ 41% năm 2021 lên 58% năm 2024. Cụm từ "Ngày thứ X trong thời gian hạ nhiệt" không còn là đồng hồ đếm ngược, mà trở thành khoảng lặng để nhìn lại hôn nhân.

Tuy vậy, không phải ai cũng dùng 30 ngày để hàn gắn. Một hòa giải viên ở Bắc Kinh cho biết, nhiều người biến khoảng thời gian này thành "giai đoạn chuẩn bị ly hôn". Họ thu thập chứng cứ tài sản, tìm luật sư, thậm chí tẩu tán tài sản hoặc gia tăng bạo lực gia đình.

Điều đó cho thấy, chỉ thời gian thôi là chưa đủ. Các chuyên gia khẳng định cần hệ thống hỗ trợ xã hội, từ tư vấn tâm lý, pháp lý tới hòa giải cộng đồng, để giá trị "hạ nhiệt" thực sự phát huy.

Trên thế giới, nhiều nước áp dụng thời gian chờ trước ly hôn. Anh yêu cầu 9 tháng cân nhắc; Hàn Quốc từ 2008 quy định 1-3 tháng kèm tư vấn bắt buộc; Pháp kéo dài tới 6 tháng.

Điểm khác biệt của Trung Quốc là huy động mạnh mẽ các lực lượng xã hội. Tại Yichun (Giang Tây), Hội Phụ nữ lập trung tâm hỗ trợ pháp lý - tâm lý, phối hợp nhiều phòng ban giúp các cặp trong thời gian hạ nhiệt. Ở Wan Zai (Giang Tây) đội này gồm 150 tình nguyện viên đã hòa giải cho 440 cặp, trong đó 80 cặp đã hủy hoặc hoãn ly hôn.

"Không phải họ yêu lại, mà nhận ra ly hôn đồng nghĩa mất đi đối tác ổn định nhất đời mình. Nhiều người nộp đơn chỉ vì bốc đồng", một tình nguyện viên nói.

Các nhà tâm lý cho rằng nhiều cặp đổi ý vì nghĩ đến con cái, vì nền tảng tình cảm tốt hoặc vì một bên nỗ lực thay đổi.

Ý nghĩa sâu xa của thời gian hạ nhiệt là giúp xã hội định hình lại cách nhìn về hôn nhân. Khi các cặp bàn nhiều hơn về làm sao hợp tác tốt hơn thay vì chia tài sản thế nào, khi sửa chữa hôn nhân trở thành mối quan tâm lớn hơn ly hôn nhanh, thì giá trị của nó vượt xa chuyện giảm tỷ lệ ly hôn.

Bảo Nhiên (Theo Marriage and Family)