Trong số 6 triệu nhà máy đang sản xuất hàng tiêu dùng tại Trung Quốc, một cơ sở tại Xương Bình, Bắc Kinh đi theo hướng khác biệt. Nhà máy này do robot đảm nhiệm mọi khâu trong quy trình sản xuất.

Cuối năm ngoái, công ty điện tử tiêu dùng Xiaomi ra mắt nhà máy thông minh thế hệ mới với robot được điều khiển bằng AI. Đơn vị này đã đầu tư 2,4 tỷ tệ (330 triệu USD) vào nhà máy rộng 81.000 m2, công suất 10 triệu thiết bị mỗi năm.

Được gọi là "nhà máy tối", nơi đây vận hành không cần con người, tích hợp AI và dữ liệu lớn để tối ưu hóa quy trình sản xuất. Từ xử lý nguyên liệu thô đến lắp ráp cuối cùng, robot đảm nhiệm mọi khâu. Công nghệ hiện đại cũng tham gia vào quá trình giám sát, tự điều chỉnh để đạt hiệu suất tối ưu và giảm lỗi, đảm bảo chất lượng ổn định. Hệ thống loại bỏ bụi tự động được tích hợp, giúp giữ linh kiện sạch sẽ, không cần nhân viên vệ sinh.

Các vấn đề như giờ nghỉ trưa, giải lao hút thuốc, luật lao động hay tăng ca không còn ý nghĩa trong mô hình này.

Những "nhà máy tối" này vẽ ra viễn cảnh không mấy sáng sủa cho người lao động. Cuộc đua AI đang tăng tốc, các tập đoàn lớn tìm cách tận dụng công nghệ để giành lợi thế cạnh tranh. Điều này đồng nghĩa nhiều công việc sẽ bị thay thế bởi robot trong những năm tới, xu hướng đã được giới phân tích cảnh báo.

Diễn đàn Kinh tế Thế giới 2024 dự báo 23% công việc toàn cầu sẽ thay đổi lớn do AI trong vòng 5 năm. Báo cáo nhận định những tiến bộ trong công nghệ và số hóa dẫn đầu xu hướng suy giảm việc làm.

Trong số 673 triệu việc làm được khảo sát, dự kiến 83 triệu việc làm sẽ biến mất. Dữ liệu cho thấy 42% tác vụ kinh doanh sẽ được tự động hóa vào năm 2027. Khoảng 44% kỹ năng hiện tại sẽ không cần thiết trong vòng 5 năm tới, 60% lao động cần được đào tạo lại.

Những người làm việc liên quan máy tính chịu ảnh hưởng lớn khi thị trường kết hợp với AI. Một bộ phận chuyên gia công nghệ lo ngại AI có tốc độ phát triển quá nhanh, con người chưa kịp thích ứng.

Cuối năm ngoái, Liên Hợp Quốc kêu gọi kiểm soát sức mạnh AI, đề xuất hợp tác toàn cầu thay vì để thị trường tự vận hành.

Trong báo cáo công bố trước thềm hội nghị thượng đỉnh "Tương lai của chúng ta", các chuyên gia cảnh báo việc thiếu giám sát quốc tế với AI, công nghệ đang làm dấy lên lo ngại về lạm dụng, thiên vị và sự phụ thuộc ngày càng tăng.

Nhiều chuyên gia AI cũng bày tỏ lo ngại về cuộc đua công nghệ toàn cầu, so sánh với nỗ lực sản xuất bom hạt nhân đầu tiên vào những năm 1940. Một trong những "cha đỡ đầu của AI" đã rời Google năm 2023 vì cho rằng công ty đánh giá thấp rủi ro, cảnh báo con người có thể đang bước vào "cơn ác mộng".

Khoảng 40 chuyên gia trong các lĩnh vực công nghệ, pháp luật, dữ liệu được Tổng thư ký Liên Hợp Quốc Antonio Guterres triệu tập để bàn cách giải quyết vấn đề này. Họ cho biết AI có bản chất xuyên biên giới, gây khó khăn trong quản trị, trong khi thế giới thiếu công cụ đối phó phù hợp.

Hội đồng cảnh báo, nếu đợi đến khi AI gây ra mối đe dọa rõ ràng, có thể đã quá muộn để xây dựng hệ thống phòng thủ.

"Hiện nay, thế giới thiếu một cơ chế quản trị toàn cầu cho AI", báo cáo nhấn mạnh. Đồng thời kêu gọi đảm bảo công nghệ phục vụ con người một cách công bằng, an toàn.

Minh Phương (Theo News.com.au)