Tại phiên chất vấn của HĐND TP Hà Nội sáng 9/7 về an toàn thực phẩm, nhiều đại biểu đặt câu hỏi liên quan đến quản lý quán ăn đường phố, hàng rong và cơ sở giết mổ, tiêu thụ gia súc gia cầm.

Đại biểu Duy Hoàng Dương bày tỏ lo ngại về tình trạng mất an toàn vệ sinh thực phẩm từ kinh doanh ăn uống đường phố, đặc biệt là quán ăn, hàng rong ở gần trường học. Ông đề nghị Sở Y tế, Sở Giáo dục và Đào tạo nêu giải pháp để đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm đối với loại hình kinh doanh này.

Quán ăn trên hè phố Hàng Chiếu, phường Hoàn Kiếm. Ảnh: Giang Huy

Phó giám đốc phụ trách Sở Y tế Nguyễn Đình Hưng cho biết toàn thành phố có 3.500 bếp ăn tập thể, gần 7.000 điểm kinh doanh đường phố tập trung gần 600 trường học, đại học và bến xe. "Trong đó 70% điểm bán thức ăn đường phố khó truy xuất nguồn gốc", ông Hưng nói.

Ông chỉ ra nguyên nhân một số chủ cơ sở chưa nhận thức được vai trò quan trọng của an toàn vệ sinh thực phẩm; số cơ sở kinh doanh ăn uống lớn, trong đó rất nhiều cơ sở quy mô nhỏ lẻ nên khó quản lý. Ngoài ra, chính quyền địa phương chưa kiểm soát chặt chẽ thức ăn đường phố, chưa ứng dụng kỹ thuật số trong quản lý truy xuất nguồn gốc.

Phó chủ tịch Vũ Thu Hà cho biết thành phố đã và đang triển khai nhiều mô hình kiểm soát an toàn thực phẩm, bao gồm: Tuyến phố an toàn thực phẩm có kiểm soát, bữa cỗ tập trung đông người, bếp ăn tập thể trong trường học, mô hình kiểm soát thực phẩm trong và xung quanh chợ đầu mối.

Thành phố cũng ghi nhận sự thay đổi tích cực từ ý thức người dân, khi nhiều cơ sở đã tự giác loại sản phẩm không đủ điều kiện ra khỏi chuỗi kinh doanh. Một ví dụ được Phó chủ tịch thành phố nhắc đến là ở làng nghề La Phù, sau lần kiểm tra đột xuất, nhiều hộ sản xuất đã chủ động tiêu hủy hàng không đạt chuẩn.

Phó giám đốc phụ trách Sở Y tế Nguyễn Đình Hưng. Ảnh: Hoàng Phong

Theo bà Hà, trên cơ sở chỉ đạo của Tổng Bí thư Tô Lâm tại buổi làm việc với Ban Thường vụ Thành ủy Hà Nội và Thông báo số 177 của Văn phòng Trung ương Đảng, thành phố đang khẩn trương thí điểm tổ chức bữa ăn bán trú cho học sinh theo hướng tập trung, một trong những điểm mới trong thời gian tới.

"Việc chế biến tại một trung tâm, kiểm soát toàn bộ nguyên liệu đầu vào, quá trình sơ chế - chế biến - vận chuyển - bảo quản và tổ chức ăn uống không chỉ bảo đảm an toàn thực phẩm mà còn giúp giảm chi phí trung gian, tăng tính đồng bộ và dinh dưỡng", bà Hà nói.

Bên cạnh đó thành phố sẽ xây dựng thực đơn phù hợp với thể trạng, độ tuổi học sinh từng khu vực; kiểm soát chặt chẽ nguồn thực phẩm từ khâu nuôi trồng, giết mổ, chế biến đến vận chuyển. UBND thành phố đang chuẩn bị các điều kiện cần thiết và sẽ thí điểm ngay trong năm học 2025-2026.

Tồn tại 700 cơ sở giết mổ nhỏ lẻ

Đại biểu Trần Khánh Hưng nêu vụ cơ quan công an mới phát hiện thịt lợn bệnh tuồn vào chợ, nhà hàng, quán ăn ở Hà Nội và đặt câu hỏi việc kiểm soát thực phẩm từ nhập từ tỉnh khác thế nào để đảm bảo an toàn thực phẩm?

Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội Nguyễn Xuân Đại cho biết lượng thịt lợn tiêu thụ trên địa bàn khoảng 500.000 tấn một năm. Trong đó, số lượng chăn nuôi trên địa bàn thành phố đáp ứng được khoảng 60%, còn lại nhập của địa phương khác 40% (gồm cả trong và ngoài nước).

Ông Đại cho rằng điều đó không có nghĩa 40% sản lượng này không được kiểm soát. Thực tế thành phố đã ký liên danh liên kết với 43 tỉnh, thành phố (trước khi sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh), trong đó có 27 tỉnh thành thường xuyên cung cấp nhu yếu phẩm cho Hà Nội. Tuy nhiên, ông thừa nhận vẫn còn tình trạng hàng trôi nổi không rõ nguồn gốc, nhập lậu từ các cơ sở sản xuất nhỏ lẻ.

Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội Nguyễn Xuân Đại. Ảnh: Hoàng Phpng

Đại biểu Hoàng Thị Tú Anh chất vấn qua báo cáo của thành phố, hiện vẫn còn hơn 700 cơ sở giết mổ nhỏ lẻ tồn tại trong khu dân cư chưa được kiểm soát, trong khi các cơ sở giết mổ tập trung theo quy hoạch chậm được xây dựng hoặc hoạt động kém hiệu quả.

Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường Nguyễn Xuân Đại cho biết theo kế hoạch phê duyệt, Hà Nội có 29 cơ sở giết mổ tập trung, nhưng đến nay mới có 5. Trong đó mới có 3 cơ sở đi vào hoạt động ổn định, nhưng công suất chưa đạt như mong muốn.

Lý giải thực tế trên, ông Đại cho hay Hà Nội có 126.000 hộ gia đình chăn nuôi, tổng sản lượng cao thứ hai cả nước, nhưng việc chăn nuôi thời gian qua rất khó khăn, lợi nhuận thấp, trong khi chi phí giết mổ 100.000-200.000 đồng/con. Bên cạnh đó, giá tiền thuê đất, giải phóng mặt bằng cho khu giết mổ rất lớn. Quy định về khoảng cách đảm bảo cự ly, vị trí để đặt các điểm giết mổ cũng là vấn đề.

Làm rõ thêm nội dung này, Phó chủ tịch TP Hà Nội Nguyễn Mạnh Quyền nói giết mổ gia súc, gia cầm là vấn đề thành phố trăn trở suốt nhiều năm qua. Quy hoạch khu giết mổ đã được hoàn thiện, tuy nhiên khó khăn lớn hiện nay là cơ chế, chính sách chưa đủ mạnh để thu hút các cơ sở chuyển đổi từ nhỏ lẻ sang tập trung. "Nguyên nhân chính là chi phí đầu tư và chi phí giết mổ tại các cơ sở tập trung cao hơn nhiều so với giết mổ nhỏ lẻ, khiến doanh nghiệp gặp khó khăn trong cạnh tranh", ông Quyền nói.

Trước thực tế trên, thành phố đã giao Sở Nông nghiệp và Môi trường chủ trì, phối hợp với các sở ngành liên quan nghiên cứu và đề xuất một cơ chế hỗ trợ đủ mạnh, trình HĐND xem xét tại kỳ họp tới để thúc đẩy phát triển hệ thống giết mổ tập trung.

Võ Hải