Chiều 5/6, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về Đề án sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh; đồng thời xem xét, thông qua về nguyên tắc các nghị quyết liên quan đến việc sắp xếp đơn vị hành chính cấp xã.

Dự kiến sau sắp xếp, cả nước còn 3.321 đơn vị hành chính cấp xã, bao gồm 2.621 xã, 687 phường và 13 đặc khu; giảm 6.714 đơn vị, tương đương 67%. Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn cho rằng yếu tố then chốt là lựa chọn cán bộ chủ chốt với tinh thần "xã mạnh thì tỉnh mới mạnh, trung ương mới mạnh", và mọi chủ trương đều được cụ thể hóa tại cấp xã.

"Trong hơn 3.000 xã, ai đảm nhiệm vai trò bí thư, chủ tịch UBND, chủ tịch HĐND đều cần được cân nhắc, lựa chọn kỹ lưỡng", ông nói, cho rằng chủ tịch UBND xã phải là người vừa hiểu rõ quản lý nhà nước, vừa có kinh nghiệm thực tiễn tại địa phương.

Chủ tịch Quốc hội cũng nhấn mạnh vai trò của lãnh đạo xã thời gian tới là hết sức nặng nề, nhất là khi hơn 1.000 nhiệm vụ từ cấp tỉnh, cấp huyện được phân cấp xuống cấp xã. Cán bộ ở tỉnh điều về xã làm chủ tịch "chưa chắc đã làm được".

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn. Ảnh: Cổng TTĐT Quốc hội

Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà cho biết, việc bố trí, sắp xếp đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức trong quá trình sắp xếp đơn vị hành chính là nhiệm vụ hết sức quan trọng. Đến nay, Chính phủ và các địa phương, bộ ngành đã giải quyết chế độ cho khoảng 23.000 người bị ảnh hưởng bởi việc sắp xếp. Dự kiến sẽ có thêm khoảng 90.000 cán bộ, công chức, viên chức đăng ký nghỉ trước tuổi theo Nghị định 178 và Nghị định 67.

Bộ trưởng đồng tình rằng sau sắp xếp, nhiệm vụ của cấp xã là rất nặng nề, song đây cũng là cơ hội để các địa phương triển khai hiệu quả các mục tiêu phát triển. Bộ Nội vụ đang xây dựng các văn bản hướng dẫn cụ thể về tiêu chuẩn cán bộ, công chức cấp xã để triển khai sau sắp xếp.

Theo bà, vấn đề tài sản công là một nội dung "rất nóng". Chính phủ đã ban hành hai công điện giao nhiệm vụ cụ thể cho các bộ, ngành, đặc biệt là Bộ Tài chính, để xử lý. Tuy nhiên, việc giải quyết tài sản công không thể xong trong ngày một ngày hai mà sẽ mất vài năm. Trên cơ sở thực tiễn và yêu cầu đặt ra, Chính phủ sẽ có quy định phù hợp để xử lý tài sản, trụ sở sau sắp xếp.

Bộ trưởng Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà. Ảnh: Cổng TTĐT Quốc hội

Sáp nhập tỉnh thành còn tâm tư, nhưng mong người dân thông cảm

Theo Bộ trưởng Phạm Thị Thanh Trà, trong số 63 tỉnh, thành phố hiện nay, dự kiến có 11 tỉnh giữ nguyên hiện trạng gồm: Hà Nội, Thừa Thiên Huế, Lai Châu, Điện Biên, Sơn La, Lạng Sơn, Quảng Ninh, Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh và Cao Bằng (do các yếu tố đặc thù). 52 đơn vị hành chính còn lại sẽ được sắp xếp thành 23 tỉnh, thành mới. Như vậy, sau sắp xếp, cả nước sẽ còn 34 đơn vị hành chính cấp tỉnh, gồm 6 thành phố trực thuộc Trung ương (Hà Nội, Hải Phòng, Thừa Thiên Huế, Đà Nẵng, Cần Thơ và TP Hồ Chí Minh) và 28 tỉnh.

Theo tổng hợp từ các địa phương, tổng biên chế cán bộ, công chức, viên chức tại 52 tỉnh, thành phố sắp xếp là 447.657 người, bao gồm 2.321 cán bộ, 79.118 công chức và 366.218 viên chức. Sau khi chính quyền địa phương cấp tỉnh mới đi vào hoạt động, Chính phủ sẽ phối hợp các cơ quan xây dựng vị trí việc làm, căn cứ quy mô dân số, diện tích và chức năng nhiệm vụ để giao biên chế phù hợp.

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn nhận định việc sáp nhập tỉnh, thành đã được các cơ quan có thẩm quyền xem xét, nghiên cứu rất kỹ lưỡng. "Tôi biết vẫn còn nhiều tâm tư trong cán bộ, nhân dân, như mong muốn giữ tên gọi này, đặt vị trí trung tâm hành chính ở chỗ kia... Nhưng các đồng chí cần hết sức chia sẻ, thông cảm. Bộ Chính trị, Trung ương đã bàn rất kỹ", Chủ tịch Quốc hội nói.

Ông cũng đề nghị các bộ, ngành và địa phương tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số và trí tuệ nhân tạo (AI) để phục vụ người dân trong quá trình sắp xếp đơn vị hành chính. Ông dẫn ví dụ: Bộ Tư pháp đã bước đầu nghiên cứu ứng dụng AI để trả lời thắc mắc của doanh nghiệp và người dân - điều mà Tổng Bí thư "hết sức hoan nghênh" vì "nhiều việc người dân thắc mắc mà không biết hỏi ai".

Sơn Hà