Dù ở cuộc sống thường ngày hay trong bóng đá, việc "gọi chỗ trước" đôi khi lại mang tính quyết định. Ở trường hợp của Muller, nguyên tắc này đã áp dụng theo đúng nghĩa đen trong thương vụ đưa anh đến Vancouver Whitecaps.

Nguyên nhân bắt nguồn từ quy tắc đặc biệt của MLS mang tên "discovery list" - danh sách phát hiện cầu thủ. Đây là cơ chế cho phép các đội bóng MLS đăng ký trước quyền ưu tiên chiêu mộ một số cầu thủ mà họ quan tâm, dù những cầu thủ này chưa thi đấu tại giải.

Thomas Muller ra mắt Vancouver Whitecaps ngày 6/8. Ảnh: Vancouver Whitecaps

FC Cincinnati đã đưa Muller vào danh sách này, ngay sau khi thành lập năm 2019. Nhờ đó, họ sở hữu quyền đàm phán độc quyền nếu cầu thủ người Đức có ý định sang Mỹ thi đấu. Vì vậy, nếu một đội khác như Vancouver muốn chiêu mộ Muller, họ phải trả một khoản đền bù cho Cincinnati.

Vì quy định này, Vancouver không thể đàm phán trực tiếp với Muller, trừ khi họ trả khoản tiền cho Cincinnati để lấy lại "quyền phát hiện". Cuối cùng, Whitecaps đồng ý chi 400.000 USD cho Cincinnati và hoàn tất thương vụ.

Theo quy định của MLS, mỗi CLB có thể đưa tối đa 5 cái tên vào "discovery list". Cơ chế này được tạo ra nhằm tránh các cuộc cạnh tranh nội bộ giữa các đội trong giải, qua đó kiềm chế giá trị chuyển nhượng tăng cao do đấu giá.

"Thay vì để các đội lao vào tranh giành một cầu thủ, danh sách phát hiện tạo ra một hàng chờ trật tự, hạn chế giá cả leo thang và đảm bảo sự cân bằng", bà Christina LaBrie, Phó Chủ tịch cấp cao về quan hệ cầu thủ của MLS, cho biết.

MLS lập luận rằng quy định này tạo điều kiện để các CLB nhỏ với ngân sách hạn chế tiếp cận được cầu thủ quốc tế, không bị các ông lớn "lấn át" trong cuộc đua chuyển nhượng. Giám đốc Tyler Heaps của San Diego FC ủng hộ quy định với lý do này. "Chúng tôi không có tiềm lực tài chính vô hạn. Việc giữ nguyên tắc này giúp các CLB như chúng tôi có cơ hội tiếp cận với những cầu thủ lớn", ông nói.

Tuy nhiên, nhiều người trong cuộc không hài lòng và chỉ ra những hạn chế. Một giám đốc CLB MLS giấu tên cho rằng quy định này làm giải đấu mất điểm trong mắt cầu thủ và người đại diện quốc tế, tạo cảm giác thiếu chuyên nghiệp. "Tôi tin vào cạnh tranh, nhưng cơ chế đó khiến MLS không cho phép sự cạnh tranh thực sự. Những quy định như danh sách phát hiện và các thứ tương tự thật sự rất khó nói và đáng xấu hổ nếu phải giải thích với các người đại diện quốc tế, xét dưới góc độ tính chính danh", người này cho biết.

Quy định cũng vi phạm quyền tự do đàm phán, gây khó chịu cho cầu thủ và đại diện. Một cầu thủ quốc tế từng thắc mắc với ban lãnh đạo MLS: "Ý anh là tôi không được nói chuyện với CLB này chỉ vì một đội bóng khác, đội chưa bao giờ liên lạc với tôi, đã đưa tên tôi vào danh sách phát hiện? Nghe thật vô lý".

Việc đặt tên quy định cũng có thể gây hiểu nhầm, đặc biệt với những ngôi sao đã thành danh ở châu Âu. "Tôi nói 'Chúng tôi vừa thêm anh vào danh sách phát hiện, chúng tôi có quyền đàm phán với anh rồi', và anh ấy đáp lại: "Nhưng các anh có 'phát hiện' ra tôi đâu mà nhận như vậy'", một giám đốc kể lại sự việc.

Dù có giá trị nhất định, nhiều người trong giới cũng cho rằng Discovery List nên được cải tiến, hoặc thậm chí là loại bỏ. Một số đề xuất bao gồm: Giới hạn thời gian giữ tên cầu thủ trong danh sách (ví dụ đến hết kỳ chuyển nhượng), công khai danh sách phát hiện để các đại diện cầu thủ biết đội nào đang "giữ quyền", hay giảm số lượng cầu thủ có thể đăng ký đối với các đội có ít ngân sách lương.

Ngay cả những người ủng hộ cơ chế này cũng thừa nhận: nếu bỏ nó, họ cũng không phản đối. "Nếu danh sách phát hiện biến mất, tôi cũng không buồn. Có lẽ sẽ mất một số thương vụ, nhưng sẽ dễ thở hơn nhiều", Tyler Heaps nói.

Dù cuối cùng Vancouver đã trả phí để có được Muller, tranh cãi về cơ chế "gọi chỗ trước" vẫn chưa lắng xuống. Đây không phải lần đầu Danh sách phát hiện gây ra chậm trễ, và chắc chắn sẽ không phải lần cuối. Trong bối cảnh MLS ngày càng muốn nâng tầm, vụ việc của Muller có thể là chất xúc tác để ban tổ chức giải xem lại một trong những điều luật gây tranh cãi nhất của bóng đá Mỹ.

Hồng Duy (theo ESPN)