Carlsen cầm quân đen, gặp Gukesh ở vòng 7 cờ tiêu chuẩn. Kỳ thủ số một thế giới dồn ép đối thủ, đi những nước chậm mà chắc để bắt được một tốt ở trung tâm. Suốt khoảng 20 nước cờ trung cuộc, máy tính đánh giá Carlsen có ưu thế thắng, từ -2 trở lên, có lúc đạt -5. Lợi thế -5 cho Đen có thể tương ứng với việc hơn hẳn một quân xe.

Nhưng sau nước cờ thứ 62 của Gukesh, Carlsen dùng nắm đấm đập mạnh xuống bàn đấu, khiến các quân cờ đổ xuống. Sau đó, kỳ thủ 34 tuổi bắt tay đối thủ Ấn Độ một cách giận dữ, rồi quay đi.

Gukesh ngồi bất thần khoảng vài giây, tỏ vẻ không tin vào những gì vừa xảy ra. Sau đó, kỳ thủ 19 tuổi cũng rời khỏi ghế ngồi và đi lại một lúc. Thông thường, anh nán lại bàn đấu dù thắng hay thua, để ký biên bản và xếp lại các quân cờ, ngay cả khi thắng Đinh Lập Nhân ở ván quyết định của trận chung kết thế giới 2024. Lần này, Gukesh dường như xúc động đến nỗi không thể ngồi yên. Bởi Gukesh lần đầu thắng Carlsen ở cờ tiêu chuẩn, tại giải mời mạnh nhất năm, lại từ thế thua.

Carlsen sau vài giây bỏ đi, quay lại và đập mạnh vua xuống bàn cờ, khiến nó đổ một lần nữa.

Xếp vua ở các ô trung tâm bàn cờ sau mỗi ván đấu là một dấu hiệu cho thấy kết quả. Chẳng hạn vua trắng e4, vua đen e5 là hòa. Vua trắng e4, vua đen d5 là Trắng thắng. Vua trắng d4, vua đen e5 là Đen thắng. Những bàn cờ điện tử dựa theo cách xếp này để tự động xác nhận kết quả ván đấu. Kỳ thủ thắng cuộc thường chủ động xếp vua. Nhưng do Gukesh cũng rời khỏi bàn, Carlsen làm điều này.

Carlsen ký biên bản, rồi rời phòng thi. Gukesh sau đó quay lại ký biên bản, xếp quân cờ về vị trí ban đầu cho cả hai bên rồi mới ra khỏi khu vực thi đấu. Trong phòng bình luận, Đại kiện tướng David Howell và Kiện tướng Quốc tế Jovanka Houska đều ngơ ngác, không nói nên lời. Kiện tướng Quốc tế Tania Sachdev thì nói liên tục sau chiến thắng của kỳ thủ đồng hương.

"Hãy nhìn Carlsen bị tàn phá thế nào kìa", Sachdev bình luận. "Đây đúng là khoảnh khắc lịch sử của Gukesh, với chiến thắng trong thế không tưởng. Bởi cậu đã lần đầu thắng Carlsen ngay trên chính quê hương của kỳ thủ số một thế giới".

Houska sau một hồi ngỡ ngàng, mới phản hồi rằng cô "không thể nói thành lời vì Carlsen đã kiểm soát hoàn toàn thế trận". Còn Howell chúc mừng Gukesh, và cho rằng kỳ thủ 19 tuổi đã "bị ép suốt trận, nhưng nắm bắt cơ hội đúng lúc".

Trong thế thua, Gukesh cố gắng dùng xe và mã gây sức ép lên tốt f7 và vua đen ở g7. Carlsen quyết định đưa vua ra khỏi thành bằng cách chạy lên f6-e6-d5-d4-d3 rồi e2, trong 7 nước. Đây không phải phương án tốt nhất theo máy tính, nhưng Đen vẫn chiếm ưu thế lớn. Mấu chốt ván đấu nằm ở nước 52, khi Carlsen mắc sai lầm chí mạng.

Thế cờ sau nước 52.Nd7. Mã trắng vừa đuổi xe, vừa dọa bắt tốt e5. Nước cờ duy nhất giúp Đen giữ được lợi thế là xe e8. Trong khi, Carlsen chọn nước mã e2, thí mã.

Thế cờ sau nước 53.Rxe2. Vua đen bắt xe trắng, nhưng sẽ chịu mất xe f8. Sau cuộc trao đổi, Gukesh lợi một mã. Carlsen tưởng rằng tốt đen sẽ xuống phong cấp, nhưng mã trắng kịp giật về phòng thủ.

Thế cờ sau nước 54.Nxf8. Tốt đen d5 cần 4 nước nữa để phong cấp. Những mã trắng cũng chỉ cần bốn nước nữa để về ô c3. Đen sẽ phong hậu trước, nhưng nước chiếu mã c3 sẽ chiếu bắt lại hậu. Từ đó, Trắng dùng tốt cột g và h để tiến lên phong hậu.

Kịch bản mã trắng chiếu ở c3, bắt hậu đen vừa phong cấp (không xảy ra trong ván đấu).

Carlsen chọn phương án khác để ngăn mã trắng tiếp cận ô c3. Nhưng với sự trợ giúp của cả vua trắng, tốt đen không thể phong cấp. Sau 62 nước cờ, ván đấu được định đoạt.

Sau ván, Gukesh cho biết anh có thể thua 99 trong 100 tình huống như vậy. "Nhưng hôm nay tôi đã gặp may", Vua cờ trẻ nhất lịch sử nói. "Tôi không muốn thắng Carlsen theo cách này, nhưng dù sao cũng là chiến thắng".

Còn khi được hỏi về động tác đập bàn của Carlsen, Gukesh nói: "Tôi cũng đã làm vậy nhiều lần rồi".

Cựu nữ hoàng cờ vua Susan Polgar cho rằng ván đấu này là "cú sốc lớn nhất năm". Bà giải thích Carlsen hiếm khi thua ở cờ tiêu chuẩn, cũng ít mắc sai lầm liên tiếp như vậy. Kỳ thủ 34 tuổi vừa có ưu thế thắng, vừa lợi thế thời gian. Nhưng khi chỉ còn dưới một phút, anh tỏ ra lúng túng.

"Gukesh không bỏ cuộc, tiếp tục chiến đấu cho tới khi bất lợi dần được thu hẹp", Polgar viết trên X. "Khi hai kỳ thủ cùng chịu áp lực thời gian, Carlsen mắc sai lầm. Đây có lẽ là thất bại đau đớn bậc nhất của cậu trong sự nghiệp".

Ở vòng một hôm 26/5, Carlsen cầm quân trắng, đạt tỷ lệ nước đi trùng với máy tính lên tới 99%, để hạ Gukesh cũng ở cờ tiêu chuẩn. Lần này, kỳ thủ Ấn Độ đòi nợ thành công. Thất bại của Carlsen đồng nghĩa cả sáu kỳ thủ tại giải đều đã thua ít nhất một ván cờ tiêu chuẩn.

Đây là thất bại đầu tiên của Carlsen ở cờ tiêu chuẩn, kể từ khi thua Vladimir Fedoseev tại Olympiad cờ vua tháng 9/2024. Tuy nhiên, anh vẫn giữ đỉnh bảng với 9,5 điểm. Còn Gukesh leo lên thứ ba với 7,5 điểm. Cơ hội vô địch vẫn đang mở rộng cho các kỳ thủ tại giải.

Bảng điểm sau vòng sáu

Siêu giải Na Uy là giải mời mạnh nhất năm, diễn ra từ 26/5 đến 6/6 tại thành phố Stavanger, với quỹ thưởng 148.000 USD. 6 kỳ thủ đấu vòng tròn hai lượt, cờ tiêu chuẩn. Mỗi ván thắng được 3 điểm, thua không có điểm. Nếu hòa cờ tiêu chuẩn, họ sẽ đánh cờ nhanh theo thể thức armageddon. Người thắng ván armageddon được 1,5 điểm, thua 1 điểm.

Vòng bảy bắt đầu lúc 22h hôm nay thứ Hai 2/6, giờ Hà Nội, với các cặp đấu: Carlsen - Nakamura, Gukesh - Erigaisi và Caruana - Vi.

Xuân Bình