"Chúng tôi đã vận dụng kinh nghiệm chống tội phạm xuyên quốc gia, nghiên cứu cách những băng đảng ma túy quốc tế bí mật vận chuyển chất cấm đến nhiều nơi trên thế giới mà không bị hải quan và biên phòng sở tại phát hiện", lãnh đạo Cơ quan An ninh Ukraine (SBU) Vasyl Malyuk cho biết hôm 14/8, đề cập quá trình chuẩn bị cho chiến dịch "Mạng nhện" diễn ra đầu tháng 6.
SBU ngày 1/6 phát động chiến dịch Mạng nhện, huy động hàng trăm thiết bị bay không người lái (drone) tấn công loạt căn cứ không quân chiến lược của Nga. Số drone này được giấu trong thùng xe tải và chuyển đến gần các căn cứ Nga trước khi được triển khai tập kích mục tiêu.
Ông Malyuk cũng nhắc tới vụ đánh bom cầu Crimea tháng 10/2022 bằng xe tải chở thuốc nổ. "Nếu xem xét cẩn thận, nhiều người đã nhận ra một số điểm tương đồng của chiến dịch Mạng nhện với vụ tấn công đầu tiên nhằm vào cầu Crimea", lãnh đạo SBU cho hay.
Thông qua các đặc vụ tại Nga, SBU đã mở một công ty vận tải, mua 5 xe tải và thuê kho bãi phục vụ chiến dịch. Công ty vỏ bọc này thuê tài xế Nga, cử họ đi giao hàng nhiều lần để tránh bị nghi ngờ trước khi thực hiện cuộc tấn công.
Ngày 1/6, tài xế được yêu cầu lái xe đưa những container chứa drone đến khu vực gần loạt căn cứ không quân Nga. Những tài xế này không biết chuyện gì sắp xảy ra, chỉ được thông báo khách hàng sẽ gặp họ và thanh toán tiền công. Một tài xế vô tình nhìn thấy drone trong thùng chứa, nhưng đặc vụ Ukraine nói rằng đây là "hệ thống để quan sát động vật".
SBU dự định phát động cuộc tập kích vào tháng 5, song phải hoãn lại vì nhiều lý do, trong đó có cả tài xế bị say xỉn trong kỳ nghỉ lễ Phục Sinh.
Trên mỗi thùng chứa drone đều có pin mặt trời và ắc quy để đảm bảo drone luôn được sạc và sẵn sàng triển khai. Nhiệt độ bên trong thùng được giữ ở mức 40 độ C để chúng có thể xuất phát trong điều kiện thời tiết lạnh giá.
![]() |
Drone FPV Ukraine cất trong thùng gỗ trước cuộc tấn công ngày 1/6. Ảnh: SBU |
Malyuk cho biết Ukraine đã thiết kế drone dành riêng cho chiến dịch Mạng nhện, mỗi chiếc có tải trọng 1,6 kg. "Đưa drone vào Nga cũng gặp nhiều khó khăn do nước này bị trừng phạt", ông Malyuk nói, từ chối chia sẻ thêm về quá trình vận chuyển, nhưng nhấn mạnh các đặc vụ Ukraine "đã trải qua 7 tầng địa ngục khi làm việc này".
SBU ngày 2/6 tuyên bố chiến dịch "Mạng nhện" đã đánh trúng 41 máy bay các loại ở 5 căn cứ Nga, gồm phi cơ cảnh báo sớm A-50, oanh tạc cơ chiến lược Tu-95MS, Tu-22M3 và Tu-160, khiến 13 chiếc bị phá hủy hoàn toàn và số khác bị hư hại.
Giới chức Mỹ nhận định thực tế chỉ có khoảng 20 máy bay trúng đòn, tức bằng một nửa con số Ukraine đưa ra, trong đó 10 chiếc bị phá hủy. Nga không công bố thiệt hại cụ thể trong vụ tập kích, song cho biết sẽ sửa chữa các phi cơ bị hư hại.
Nguyễn Tiến (Theo Business Insider, AFP, AP)