"Một đề xuất đã được Tổng thống Mỹ Donald Trump đặt ra, tập trung vào ngừng bắn và khởi động đối thoại sâu rộng giữa Israel và Iran. Nếu Mỹ có thể thúc đẩy được thỏa thuận ngừng bắn, đó sẽ là diễn biến rất tốt. Pháp mong chờ điều này và chúng tôi sẽ ủng hộ thỏa thuận", Tổng thống Pháp Emmanuel Macron phát biểu ngày 16/6, bên lề hội nghị thượng đỉnh các nước G7 tại Canada.

Ông Macron nhấn mạnh rằng cả Israel và Iran cần chấm dứt tập kích nhắm vào dân thường, hạ tầng năng lượng, cơ sở hành chính và văn hóa của nhau. "Mọi đòn tấn công nhắm vào các mục tiêu này đều không chính đáng", ông nói.

Tổng thống Pháp Emmanuel Macron phát biểu ngày 16/6 tại Canada, bên lề hội nghị thượng đỉnh G7. Ảnh: AFP

Cùng ngày, lãnh đạo các nước G7 (Mỹ, Anh, Pháp, Đức, Italy, Canada và Nhật Bản) ra tuyên bố chung kêu gọi "xuống thang xung đột" giữa Iran và Israel, song gửi thông điệp ủng hộ quyền tự vệ của Israel và phản đối viễn cảnh Iran sở hữu vũ khí hạt nhân. Nhóm kêu gọi tìm kiếm giải pháp cho cuộc khủng hoảng của Iran, hướng đến xuống thang xung đột trên toàn Trung Đông, trong đó có thỏa thuận ngừng bắn tại Dải Gaza

"Các lãnh đạo tái khẳng định Israel có quyền tự vệ và ủng hộ an ninh của Israel. Chúng tôi cũng nhấn mạnh tầm quan trọng về bảo vệ dân thường. Iran là nguồn gốc bất ổn và khủng hoảng khu vực. Chúng tôi đã nhiều lần nói rõ Iran không được sở hữu vũ khí hạt nhân", tuyên bố chung có đoạn.

Dù Tổng thống Mỹ Donald Trump buộc phải cắt ngắn lịch họp tại Canada để quay lại Washington thảo luận về tình hình chiến sự ở Trung Đông, giới chức Canada cho biết tuyên bố chung của G7 đã nhận được sự ủng hộ từ lãnh đạo Mỹ.

Chính quyền Tổng thống Trump suốt nhiều tuần qua đã nỗ lực đàm phán với Iran về hạn chế chương trình hạt nhân nước này không tiến đến vũ khí hóa, trong đó có điều kiện cốt lõi là Iran chấm dứt làm giàu uranium. Steve Witkoff, đặc phái viên của ông Trump về các vấn đề Trung Đông, đã có 5 cuộc gặp với các đại diện Iran song mọi nỗ lực đàm phán đều bế tắc.

Phó giám đốc Truyền thông Nhà Trắng Alex Pfeiffer ngày 16/6 đăng bài viết trên X phủ nhận mọi đồn đoán Mỹ dự định tấn công Iran. Trong khi đó, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Pete Hegseth nói trên đài Fox rằng Tổng thống Trump vẫn muốn đạt được thỏa thuận với Iran về kiểm soát chương trình hạt nhân

"Mỹ đang bố trí phòng thủ mạnh mẽ tại khu vực để hướng đến thỏa thuận hòa bình. Chúng tôi kỳ vọng hòa bình", ông Hegseth nói.

Israel không kích phủ đầu Iran vào ngày 13/6, đặt mục tiêu chấm dứt hoàn toàn mối đe dọa hạt nhân từ nước này. Chiến sự đã bước sang ngày thứ năm và chưa có dấu hiệu hạ nhiệt, với liên tiếp các trận tập kích qua lại giữa hai nước.

Giới chức Iran sáng thứ 16/6 cho biết 224 người đã tử vong, hơn 1.200 người bị thương vì các đòn tấn công của Israel. Dù Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu khẳng định nước này chỉ tấn công các mục tiêu của chính phủ Iran, người phát ngôn Bộ Y tế Iran Hossein Kermanpour cho biết hơn 90% thương vong là dân thường.

Ở chiều ngược lại, giới chức Israel nói rằng tên lửa đạn đạo của Iran đã bắn trúng cả mục tiêu quân sự lẫn khu dân cư ở Israel, trong đó có những tòa chung cư ở khu vực Tel Aviv, khiến ít nhất 24 người thiệt mạng.

Thanh Danh (Theo Guardian, AFP, CNN, Reuters)