"Chúng tôi đã thực hiện lệnh cấm nhập khẩu trái cây và rau củ của Thái Lan kể từ sáng nay", ông Sok Veasna, Tổng cục trưởng Tổng cục Di trú Campuchia, ngày 17/6 cho hay.

Theo ông, người dân vẫn có thể qua lại biên giới giữa hai nước.

Lệnh cấm được áp dụng trong bối cảnh căng thẳng leo thang giữa Campuchia và Thái Lan kể từ vụ nổ súng giữa lực lượng hai nước tại khu vực chưa hoàn tất phân định biên giới gần đền Preah Vihear ngày 28/5, khiến một binh sĩ Campuchia thiệt mạng. Hai bên đều khẳng định họ hành động để tự vệ.

Quầy bán trái cây trên một con phố ở Phnom Penh, Campuchia tháng 3/2024. Ảnh: AFP

Thái Lan những ngày gần đây đóng tạm thời một số cửa khẩu biên giới và tăng cường kiểm soát khu vực giáp ranh với Campuchia, trong khi Phnom Penh cấm phim điện ảnh và truyền hình Thái Lan, đóng một cửa khẩu và cắt toàn bộ băng thông Internet từ Thái Lan.

Chủ tịch Thượng viện Campuchia Hun Sen hôm 16/6 ra tối hậu thư yêu cầu Bangkok phải dỡ bỏ hạn chế biên giới trong vòng 24 giờ, nếu không Campuchia sẽ cấm nhập khẩu toàn bộ rau quả từ Thái Lan. Giới chức Campuchia ngày 17/6 thông báo phía Thái Lan vẫn áp đặt hạn chế, nên tối hậu thư của ông Hun Sen có hiệu lực.

Ông Hun Sen nhấn mạnh toàn bộ lực lượng vũ trang phải duy trì trạng thái cảnh giác cao độ 24/24 và các tỉnh gần biên giới với Thái Lan "phải sẵn sàng sơ tán người dân đến khu vực an toàn hơn, đảm bảo nguồn cung lương thực, thuốc men cũng như nhu yếu phẩm". Ông cũng kêu gọi hàng chục nghìn lao động nhập cư Campuchia đang làm việc tại Thái Lan về nước vì cho rằng họ sẽ phải đối mặt sự phân biệt đối xử ngày càng tăng khi căng thẳng biên giới kéo dài.

Tranh chấp biên giới giữa hai nước bắt nguồn từ quá trình phân định đường ranh giới 800 km từ thời Pháp đô hộ bán đảo Đông Dương đầu thế kỷ 20.

Năm 1962, Tòa án Công lý Quốc tế (ICJ) ra phán quyết đền Preah Vihear thuộc về Campuchia. Đến năm 2013, ICJ tiếp tục trao thêm khu vực lân cận ngôi đền cho Campuchia. Tuy nhiên, Thái Lan từ chối công nhận thẩm quyền của tòa và căng thẳng đã nhiều lần leo thang, khiến ít nhất 28 người thiệt mạng trong các vụ đụng độ giữa hai nước kể từ năm 2008.

Thủ tướng Campuchia Hun Manet ngày 15/6 thông báo nước này đã đệ đơn lên ICJ đề nghị phân xử phân xử tranh chấp biên giới với Thái Lan tại 4 khu vực gồm Ta Moan Thom, Ta Moan Tauch, Ta Krabei và Mom Bei.

Ông Benjamin Sukanjanajtee, Vụ trưởng Vụ Các điều ước và Pháp chế (DTLA) thuộc Bộ Ngoại giao Thái Lan, cho hay nước này chưa được thông báo chính thức từ Campuchia hay ICJ, nên chưa nắm được cơ sở pháp lý hay nội dung thư đề nghị của Campuchia.

DTLA đã thành lập nhóm pháp lý quốc tế để nghiên cứu sự việc và chuẩn bị phương án tranh luận nếu cần thiết. Tuy nhiên, ông Benjamin chỉ ra rằng Thái Lan không công nhận thẩm quyền của ICJ kể từ năm 1960. Ông nhấn mạnh ICJ chỉ có thể phân xử tranh chấp biên giới khi hai bên cùng công nhận thẩm quyền của tòa.

Ông Benjamin thêm rằng Bản Ghi nhớ MOU43 được ký giữa Thái Lan và Campuchia năm 2000 nhấn mạnh hai bên phải tìm cách giải quyết vấn đề biên giới thông qua đối thoại, không phải bằng hành động pháp lý đơn phương.

Huyền Lê (Theo AFP)