"Chúng tôi đã đạt được nhượng bộ sau: Mỹ có thể đưa ra bảo đảm an ninh giống Điều 5, vốn là một trong những lý do thực sự khiến Ukraine muốn gia nhập NATO. Đây là lần đầu tiên chúng tôi thấy Nga đồng ý với điều đó", Steve Witkoff, đặc phái viên của Tổng thống Donald Trump, cho biết hôm nay khi đề cập nội dung thảo luận tại hội nghị thượng đỉnh giữa lãnh đạo Mỹ và Nga tại Alaska.
Điều 5 hiệp ước NATO quy định bất cứ cuộc tấn công nào nhằm vào một thành viên của khối cũng được coi là đòn tấn công nhằm vào cả liên minh và NATO sẽ phối hợp đáp trả.
Ông Witkoff cho biết tiến triển đáng kể đạt được trong cuộc gặp hôm 15/8 khiến Tổng thống Trump từ bỏ nỗ lực thúc đẩy đạt được lệnh ngừng bắn ở Ukraine, thay vào đó là hướng tới thỏa thuận hòa bình toàn diện nhằm chấm dứt hoàn toàn xung đột.
Quan chức Mỹ khẳng định lãnh đạo hai bên đã "đề cập gần như tất cả vấn đề cần thiết cho một thỏa thuận hòa bình", song không cung cấp thêm chi tiết. "Chúng tôi bắt đầu thấy một số tín hiệu ôn hòa trong cách họ suy nghĩ về việc đạt được thỏa thuận hòa bình cuối cùng", ông cho hay.
Giới chức Nga chưa bình luận về thông tin.
 |
Đặc phái viên Mỹ Steve Witkoff tại Phòng Bầu dục, Nhà Trắng, hồi tháng 5. Ảnh: Reuters |
Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen cùng ngày cho hay bà hoan nghênh các đảm bảo an ninh cho Ukraine, khẳng định "Liên minh châu Âu (EU) sẵn sàng đóng góp phần của mình".
Ukraine đưa mục tiêu gia nhập NATO vào hiến pháp năm 2019, bất chấp những cảnh báo từ Nga rằng khả năng NATO triển khai lực lượng và vũ khí ở sát biên giới sẽ tạo ra mối đe dọa an ninh không thể chấp nhận được.
Nga sau đó coi đây là một trong những lý do để phát động chiến dịch đặc biệt tại Ukraine.
Chính phủ Ukraine nộp đơn xin gia nhập NATO từ tháng 9/2022, hơn nửa năm sau khi chiến sự bùng nổ. Tại hội nghị thượng đỉnh cuối năm 2024 ở Washington, các nước NATO ra tuyên bố chung khẳng định tương lai kết nạp Ukraine là "không thể đảo ngược", song chưa gửi lời mời gia nhập đến Kiev.
Tổng thống Trump đã nhiều lần bác bỏ khả năng kết nạp Ukraine vào liên minh quân sự. Sau hội nghị thượng đỉnh ở Alaska, ông Trump điện đàm với Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky trước, sau đó các lãnh đạo châu Âu mới tham gia cuộc gọi.
Một nguồn tin ngoại giao nói rằng các đảm bảo an ninh tương tự thành viên NATO đã được thảo luận, song nhấn mạnh "không ai biết đề xuất này sẽ được thực hiện như thế nào và tại sao ông Putin lại đồng ý trong khi quyết liệt phản đối Ukraine gia nhập NATO".
Vũ Hoàng (Theo CNN, AFP)
