"Chúng tôi hy vọng Nga sẽ xác nhận thực thi lệnh ngừng bắn toàn diện, lâu dài và đáng tin cậy, bắt đầu từ ngày 12/5, sau đó Ukraine sẽ sẵn sàng đối thoại trực tiếp", Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky cho biết hôm nay.

Ông Zelensky cho rằng Nga bắt đầu xem xét chấm dứt xung đột là "dấu hiệu tích cực", khẳng định "không còn lý do gì" để hai bên tiếp tục chịu thương vong. AFP đánh giá đây là lần hiếm hoi Tổng thống Ukraine bày tỏ lạc quan về kết thúc xung đột.

"Toàn thế giới đã chờ đợi điều này trong thời gian rất dài. Bước đầu tiên để thực sự chấm dứt mọi cuộc xung đột chính là lệnh ngừng bắn", Tổng thống Ukraine nhấn mạnh.

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky tại Kiev ngày 10/5. Ảnh: AP

Phát biểu được đưa ra sau khi Tổng thống Vladimir Putin đề xuất phái đoàn Nga và Ukraine đối thoại trực tiếp tại Istanbul, Thổ Nhĩ Kỳ, vào ngày 15/5 mà không cần điều kiện tiên quyết, khẳng định Moskva quyết tâm đàm phán nghiêm túc để loại bỏ căn nguyên của cuộc xung đột.

Tuy nhiên, ông Putin chưa cho biết có chấp thuận đề xuất ngừng bắn 30 ngày do các lãnh đạo châu Âu đưa ra hay không, đồng thời cáo buộc quân đội Ukraine đã 5 lần tìm cách vượt qua biên giới và tiến quân vào lãnh thổ Nga trong 3 ngày Moskva thực thi lệnh ngừng bắn đơn phương.

"Lệnh ngừng bắn thực chất, được hai bên tuân thủ, sẽ là bước đầu tiên hướng tới hòa bình lâu dài, chứ không phải tiền đề nhằm tiếp nối xung đột sau khi quân đội Ukraine tái vũ trang và bổ sung lực lượng, cũng như xây dựng thêm mạng lưới phòng tuyến và cứ điểm", ông nói.

Nga và Ukraine hồi tháng 3/2022 đàm phán trực tiếp ở Istanbul nhằm chấm dứt chiến sự. Hai bên dường như đã đạt được dự thảo thỏa thuận, nhưng đối thoại rơi vào bế tắc trước khi Tổng thống Zelensky quyết định chấm dứt đàm phán vào tháng 4/2022.

Tổng thống Putin hồi tháng 6/2023 công khai dự thảo mang tên "Hiệp ước về Quy chế Trung lập vĩnh viễn và Bảo đảm an ninh của Ukraine", nhấn mạnh trưởng đoàn đàm phán Ukraine đã ký nháy vào văn kiện này. Dự thảo có 18 điều khoản, đề cập tới tình trạng trung lập và quy mô lực lượng vũ trang Ukraine, cũng như các bảo đảm an ninh cho nước này khi xung đột kết thúc.

Nga tuyên bố Ukraine theo đuổi tư cách thành viên NATO là một trong những lý do dẫn đến xung đột. Ukraine đưa mục tiêu này vào hiến pháp năm 2019, bất chấp những cảnh báo từ Nga rằng khả năng NATO triển khai lực lượng và vũ khí ở sát biên giới sẽ tạo ra mối đe dọa an ninh không thể chấp nhận được.

Ngọc Ánh (Theo AFP)