"Tôi rất vui mừng thông báo chúng tôi đã chính thức lựa chọn thiết kế cho hệ thống hiện đại này, dự kiến sẽ triển khai các công nghệ thế hệ tiếp theo trên bộ, trên biển và trong không gian, trong đó có cảm biến và hệ thống đánh chặn trong không gian", Tổng thống Mỹ Donald Trump ngày 20/5 thông báo.
Theo ông Trump, lá chắn tên lửa Vòm Vàng (Golden Dome) sẽ có khả năng đánh chặn tên lửa được phóng từ bên kia bán cầu và thậm chí cả trong không gian.
"Chúng ta sẽ có hệ thống tốt nhất từng được chế tạo", ông Trump nói. "Vòm Vàng sẽ bảo vệ quê hương chúng ta. Canada cho biết họ cũng muốn trở thành một phần của nó".
Ông Trump cho biết dự án Vòm Vàng sẽ có chi phí khoảng 175 tỷ USD và hoàn thành khi nhiệm kỳ của ông kết thúc vào tháng 1/2029. Tổng thống Trump bổ nhiệm đại tướng Michael Guetlein, phó tư lệnh phụ trách tác chiến của Lực lượng Vũ trụ Mỹ, làm lãnh đạo dự án Vòm Vàng.
 |
Tổng thống Mỹ Donald Trump và Bộ trưởng Quốc phòng Pete Hegseth tại Phòng Bầu dục, Nhà Trắng ngày 20/5. Ảnh: Reuters |
"Cựu tổng thống Ronald Reagan muốn tạo ra hệ thống như vậy từ nhiều năm trước, song nước Mỹ khi đó chưa có công nghệ", ông Trump nói, đề cập đến chương trình hệ thống phòng thủ tên lửa trên không gian mang tên Chiến tranh giữa các vì sao (Star Wars) do ông Reagan khởi xướng.
Giới chuyên gia nhận định ý tưởng về Vòm Vàng lấy cảm hứng từ lá chắn Vòm Sắt (Iron Dome) trên bộ của Israel, có khả năng đánh chặn tên lửa và rocket. Hệ thống Vòm Vàng của ông Trump có độ phủ rộng hơn nhiều, gồm loạt vệ sinh giám sát và vệ tinh tấn công có khả năng hạ tên lửa đối phương sau khi phóng.
Tuy nhiên, nhiều chuyên gia bày tỏ hoài nghi về kinh phí ước tính và mốc thời gian mà ông Trump nêu ra. Văn phòng Ngân sách Quốc hội Mỹ từng ước tính Vòm Vàng có thể tốn tới 831 tỷ USD và hoàn thành trong hai thập kỷ.
Chuyên gia Tom Karako thuộc Viện Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế (CSIS) nhận định dự án có thể hoàn thành trong vòng 10 năm. Theo Karako, Mỹ có thể tận dụng Thung lũng Silicon và chuyên môn về phần mềm, cũng như các hệ thống phòng thủ tên lửa hiện có khi triển khai dự án Vòm Vàng.
"Hệ thống quốc phòng tự động trong 'thời đại không gian' liên quan đến các công ty ở Thung lũng Silicon nhiều hơn doanh nghiệp quốc phòng truyền thống", thượng nghị sĩ Kevin Cramer cho biết. "Điều thú vị ở đây là mọi người đều có thể tham gia cạnh tranh trong dự án".
Nguồn ngân sách cho Vòm Vàng vẫn chưa chắc chắn. Các nghị sĩ đảng Cộng hòa đề xuất khoản đầu tư ban đầu trị giá 25 tỷ USD cho dự án, song khoản ngân sách nằm trong gói 150 tỷ USD này gắn liền với dự luật đang vướng phải rào cản đáng kể tại quốc hội Mỹ.
Nguyễn Tiến (Theo AFP, Reuters, AP)
