Sau những đau đớn tưởng chừng không thể chịu nổi, Oleksandr, 45 tuổi, đang được các bác sĩ Mỹ điều trị để một ngày nào đó có thể đi câu cá bằng chân tay giả. Maksym, 23 tuổi, thì hy vọng anh sẽ có đủ sức khỏe để tham gia đội tuyển bóng đá quốc gia Ukraine dành cho người mù.

Hai người lính Ukraine đang được điều trị tại một bệnh viện quân y Mỹ bên ngoài Washington. Họ là minh chứng cho cái giá khủng khiếp của cuộc xung đột đối với hàng trăm nghìn quân nhân cũng như gia đình họ.

Từ trái qua, Oleksandr Vykhruk, Olha Vykhruk, Natalia Radiuk và Maksym Radiuk tại văn phòng của tổ chức United Help Ukraine ở Fairfax, Virginia, hôm 11/5. Ảnh: AFP

"Thật đau đớn, thật đáng sợ khi thấy chồng mình bị thương", vợ của Oleksandr, Olha, 50 tuổi, nghẹn ngào nói. "Tôi không thể kìm được nước mắt. Tôi thậm chí không thể sống một cách bình thường. Trong ba tháng, tôi không trò chuyện với bất kỳ ai, ngoại trừ bọn trẻ".

"Đây là một cuộc xung đột kinh hoàng, khủng khiếp. Tôi không biết diễn tả nó như thế nào", bà cho biết thêm.

Oleksandr bị thương vào tháng 3/2023, khi đơn vị bộ binh của ông bị máy bay không người lái (UAV) Nga phục kích ở khu vực miền đông Donetsk. Với vết thương khá nặng, Oleksandr tự xoay xở bằng cách buộc garo vào tay và chân, nhưng phải sau 10 tiếng ông mới nhận được trợ giúp y tế bởi các tuyến đường sơ tán đều bị tấn công.

"Trong cơn đau đớn tột cùng, tôi chỉ nghĩ đến những điều dễ chịu: ngôi nhà của tôi, vợ và các con", Oleksandr, ngồi trên xe lăn nói.

Oleksandr Vykhruk, người lính Ukraine bị mất cả hai tay và chân phải trên chiến trường trong cuộc xung đột với Nga. Ảnh: AFP

Nhiều giờ trôi qua, cơ thể Oleksandr bắt đầu run rẩy dữ dội. Để chống chọi cơn đau, ông dồn tâm trí nhớ tới những kỷ niệm đẹp trong một lần đến thăm thành phố Marseille, miền nam nước Pháp.

"Tôi tưởng tượng ra biển và bắt đầu cảm thấy ấm áp. Tôi chìm vào giấc mơ, đó là cách tôi chịu đựng", ông nói bằng giọng yếu ớt, đôi mắt buồn phản chiếu những ký ức đau thương.

Khi được đưa đến bệnh viện, ông bị cắt bỏ tay và chân và trải qua 2,5 tháng hôn mê y học (hôn mê nhân tạo được kiểm soát bởi bác sĩ). Oleksandr từng có lúc bị ngừng tim và đột quỵ, các bác sĩ nói rằng việc ông sống sót thực sự là điều kỳ diệu.

Olha, vợ ông, đã rất suy sụp. Nhưng khi chứng kiến đôi mắt chồng sáng lên vào thời điểm nhìn thấy bà bước vào phòng chăm sóc đặc biệt, bà được tiếp thêm sức mạnh.

"Bạn bắt đầu quen với nỗi đau và suy nghĩ rằng phải tiếp tục sống, cuộc sống vẫn tiếp diễn", Olha cho hay. "Chúng tôi cùng nhau đấu tranh. Tôi thường nói với anh ấy rằng 'Sasha à, anh sẽ sống tốt, em tin vào anh, chúng ta sẽ luôn bên nhau, sẽ cùng nhau vượt qua khó khăn này. Và chúng tôi đã làm được".

Maksym Radiuk ngồi trên xe lăn tại văn phòng của United Help Ukraine ở Fairfax, Virginia, hôm 11/5. Ảnh: AFP

Tháng 4/2024, khi đơn vị phòng thủ lãnh thổ của Maksym Radiuk đang chiến đấu ở khu vực Kherson miền nam Ukraine, một UAV đã phát nổ ngay gần mặt anh. Vụ nổ phá hủy mắt phải của Maksym, làm đứt lìa cánh tay trái cùng một số ngón tay phải và nhấn chìm cả cơ thể anh trong lửa.

Bị sốc, Maksym ban đầu không cảm thấy đau đớn trong lúc chờ sơ tán, nhưng chân anh bị bỏng nặng đến mức nó khiến anh cảm thấy như đang mặc quần đùi.

"Tôi hoàn toàn rơi vào trạng thái vô định, chỉ chờ đợi, không nghĩ về bất cứ điều gì", anh cho hay.

Maksym đã trải qua một tháng rưỡi hôn mê y tế sau khi các bác sĩ cắt bỏ phần còn lại của cánh tay anh. Vết thương nghiêm trọng đến mức mẹ anh, Natalia, 40 tuổi, cũng là một quân nhân, được bệnh viện thông báo rằng Maksym khó có thể sống sót.

Khi Maksym tỉnh lại, anh không thể nhìn thấy gì dù vẫn còn một mắt. "Vừa hồi tỉnh, nó lập tức hỏi tôi 'còn bao nhiêu mắt?', tôi bảo 'một', 'còn mấy tay?', tôi trả lời 'một', 'còn mấy chân?', 'hai'", Natalia nói.

Natalia, người phụ nữ tràn đầy năng lượng, cho hay bà chỉ cho phép bản thân khóc trong vài giờ.

"Tôi tự dặn lòng rằng mình sẽ không thể giúp con theo cách này, tôi cần phải tự vực dậy và tiến về phía trước", bà nhớ lại. "Tôi sẽ làm mọi thứ để con mình có thể trở lại cuộc sống bình thường. Con trai tôi sẽ cho những người có đủ mắt, đủ tay chân thấy những gì nó có thể làm được".

Hai người lính được lên lịch dành 6 tháng đến một năm tại Trung tâm Y tế Quân đội Quốc gia Walter Reed theo kế hoạch điều trị do Bộ Quốc phòng Mỹ chi trả. Cả hai đều sẽ được lắp chân tay giả và các bác sĩ cũng đã đề nghị ghép một ngón chân của Maxym vào bàn tay phải.

"Tôi rất biết ơn vì chúng tôi được chào đón ở đây, tại Mỹ, tại bệnh viện tuyệt vời này, bởi những chuyên gia tuyệt vời. Họ thật tuyệt vời, họ đối xử với những người đàn ông của chúng tôi rất tốt, như những người hùng", Natalia nói.

Dù vậy, hai gia đình không đặt nhiều niềm tin vào các nỗ lực đàm phán đang diễn ra. Họ kêu gọi cộng đồng quốc tế hành động quyết liệt hơn nữa để hỗ trợ Ukraine.

"Tất cả mọi người cần đứng dậy và hét lên rằng cuộc xung đột này phải chấm dứt", bà nói.

Vũ Hoàng (Theo AFP)